AC Motor Hız Kontrol Sürücüleri
AC motor hız kontrol sürücüleri: AC motor sürücüleri asenkron motorun istenilen hızda dönmesi sağlayan elektronik sürücü devresidir.
Hız Kontrol Cihazları Nedir?
Günümüzde gelişen mosfet teknolojisi ile beraber DC motor sürücüleri yerini AC motor hız kontrol cihazları almıştır. Endüstride hemen her motor ac sürücü ile kontrol edilmektedir. AC motor hız kontrol sürücüleri bir çok makinede vardır. Çünkü kontrolü basit ve tamiri yapılabilir. Bundan dolayı küçük ve orta güçlerde ac motor kontrolü için ac motor sürücüleri kullanılır.
Otomasyon sistemlerinde hız kontrolü gerektiren uygulamalarda yaygın şekilde kullanılmaktadır. Büyük güçteki 3 fazlı asenkron motorların hızını değiştirmek için AC sürücüler tercih edilmektedir.
AC sürücüler daha fazla işlevsellik ve çalışma kapasitesine sahiptir. Ayarlanabilir hız kontrolüne ilaveten, değişken frekanslı sürücüler faz, düşük ve aşırı voltaj koruması gibi korumalar sağlar. Ayrıca enerji tasarrufu, üretim kalitesinin yükselmesi gibi avantajlar getirmiştir.
AC sürücüler (inverter) motor hızını motorun beslemesindeki giriş gerilimini ve frekansını değiştirerek motor hızını kontrol eder. Gerilim frekansı düştükçe motorun hızı da düşer tekrar frekans artırılınca motorun hızı da artar. Bu durumda motor hızı frekansla doğru orantıda değişir. AC motor sürücülerine frekans sürücüsü (VFD) de denilir.
Sürücü Yapısı
AC motor sürücüleri 1 faz giriş / 3 faz çıkış ve 3 faz giriş / 3 faz çıkış olarak imal edilirler.
AC Motor Sürücüler 3 bölümden meydana gelir:
- Doğrultucu: 3 fazlı 50 Hz’ lik şebeke doğrultucuda DC akıma dönüştürülür.
- Ara devre (DC bara): Dönüştürülen bu DC gerilim kapasite ve bobinlerden oluşan ara devre tarafından darbeleri filtre edilir.
- Evirici (Inverter): Motor fazların, pozitif ya da negatif DC baraya belirli bir sıralama ile bağlar.
AC sanayii motorlarının 2 ve 4 kutuplularda 3 kW, 6 kutuplularda 2,2 kW’ a kadar olanları 220V / Y380 Volt gerilimlidir. Daha büyük güçlü olanları 380 V gerilimlidir.
Hız kontrol cihazı genellikle 200-240 VAC bir faz girişli yada 380-480 VAC üç faz girişli olarak yapılır. Cihazın giriş gerilimleri anma değerleri, çıkış gerilimleri değeridir.
Hız Kontrol Cihazlarının Avantajları
Günümüzde farklı motor gücü ve voltajı için hız kontrol cihazları üretilmektedir. Yine bu cihazların kullanımının sunduğu birçok avantaj bulunmaktadır. Bu avantajları ise şöyle açıklayabiliriz:
Kalkış ve duruş rampaları seçilebilir: Hız kontrol cihazı kullanımı ile sürücü, motor ve yük için birden fazla hızlanma ve yavaşlama oranı kontrol edilebilmektedir. Bahsedilen bu özellikler ise sürücünün hız kontrol modunda çıkışı artırmasının ya da azalmasının ne kadar zaman alacağını belirlemektedir.
Hızlanma ve Yavaşlama Ayarlanabilir: Hız kontrol cihazları, motorun ve yükün hızlanma ve yavaşlama sürelerini kontrol edebilmektedir. Bu özellikleri sayesinde ise hız kontrol modunda çıkışın artması ya da azalması için geçen süre kontrol edilir.
Analog Giriş – Çıkış; her uygulamanın kendine özel farklı giriş çıkış adetlerine gereksinimi vardır. Analog giriş çıkışlar proses sinyallerini okumak ve sürücü durumuna orantılı sinyaller üretmek için kullanılır. Analog giriş çıkışlar; gerilim(0-10V) veya akım(04-20 mA) seviyesindedir. İhtiyaç duyulan asenkron motor tipi sürücü ile uyumlu olmalı ve ona göre seçilmelidir.
Dijital Giriş – Çıkış; Her uygulamanın belirli adetlerde dijital giriş çıkışa ihtiyacı vardır. Dijital giriş çıkışlar, sürücüyü kontrol etmek (Start, stop, jog vs.) ve sürücü durumunu izlemek için kullanılır.
Kritik Frekanslara Karşı Duyarlılık: Bazı uygulamalar motor nominal hızında ya da daha düşük hızlarda çalışmayı gerektirmektedir. Bu doğrultuda yüksek hızlı değirmen ve sarıcı gibi uygulamalarda bazen yüksek hızlarda çalışılması gerekebilir.
Ortak Bara; Koordineli bir sistemdeki çoğul sürücüler içeren uygulamalar ortak DC bara konfigürasyonunun avantajlarından faydalanırlar. Sürücüler AC şebeke yerine DC baraları ile birbirlerine bağlanırlar. Bu bağlantı, sürücüler arasında enerji paylaşımını ve daha az komponent kullanılmasını sağlar.
Haberleşme; PLC veya süpervizör cihaz tarafından kontrol edilen sürücülerde, belirli bir ağda haberleşme gerekebilir.
Tüm bunların yanı sıra bu cihazların kullanımının, pozisyon regülasyonu, mekanik fren kontrolü, rejeneratif frenleme fonksiyonu, kayma kompanzasyonu, hız aralığı, kapalı çevrim kontrolü, fonksiyon blokları, ve tork hafızası gibi daha pek çok avantajı bulunmaktadır.
Sürücü Nasıl Çalışır?
AC sürücüler bir doğrultucu gibi çalışırlar. Cihaza gelen AC Akımı diyotlar yardımı ile DC Akıma dönüştürülür. Dönüştürülen DC akım kondansatör yardımı ile AC gerilim elde edilir ve yeniden AC gerilime dönüştürülür. İstenilen frekans da motora AC gerilim verilir. Motorun istenilen hızda dönmesi sağlanır.
İnverter ile Asenkron Motor Sürmek
Günümüzde çeşitli markalarda, değişik güçlerde elektrik motoru sürücüleri imalatı yapılmaktadır. İnverter ile hız motor kontrolü yapılırken, kullanma kılavuzundaki parametre ayarları ve ana güç bağlantılarına göre montajı yapılır. Bu kullanım kılavuzlarında ac sürücü kumanda kabloları ile ilgili bağlantı şemaları da vardır. AC sürücünün montaj ve bağlantı şemaları, cihazla ilgili ayarlar ve giriş parametreleri ve çalıştırılması ile ilgili bilgiler vardır.
AC motor sürücüleri ile asenkron motorun devir ayarı yapılırken, motor etiketine uygun invertör seçilir. Seçilen invertör fiyatları değişkendir. Normal çalışma şekli ile çalışacaksa invertörün faz giriş uçlarından şebeke gerilimi uygulanır. Sonrada cihazla motor arasındaki iletkenler bağlanır. Çalışma prensibine uygun olarak motorla ilgili paremetreler, cihaza sırayla girilir.
- Bir müddet bekleyiniz ve şarj lambasının söndüğünden emin olunuz.
- DC gerilimi ölçebilen (800 VDC veya üzeri) bir test cihazı kullanılır. DC ana devrelerine (PA-PC arasında) verilen gerilimin 45V yada daha az olduğundan emin olunuz. Bu işlemler yanlış yapılırsa, kablo bağlantısı elektrik çarpmasına neden olur.
- Terminal tablosu üzerinde bulunan vidaları belirtilen tork değerinde sıkınız. Eğer vidalar belirtilen tork değerinde sıkılmazsa yangına neden olabilir.
- Giriş gücü geriliminin, etiket üzerinde yazan nominal güç geriliminin +%10, -%15 aralığında olduğundan emin olunuz (sürekli işletimde yük %100 olduğunda ±%10). Eğer nominal giriş geriliminin +%10, -%15 (sürekli işletimde yük %100 iken ±%10) aralığında değilse, yangın meydana gelebilir.
- Topraklama yaparken güvenli şekilde bağlanmasına dikkat ediniz. Topraklama güvenli şekilde yapılmazsa, bir akım kaçağı veya arıza oluştuğunda elektrik çarpmasına veya yangına neden olabilir.
- Çıkış (motor tarafı) terminallerine, yerleşik kondansatörlere sahip olan cihazlar bağlamayınız. Gürültü filtreleri veya dalga emiciler gibi bunlar yangına yol açabilir.
- Motor çalışmasa dahi, sürücüye elektrik gücü giderken sürücü terminallerine dokunmayınız. Güç bağlantısı varken sürücü terminallerine dokunulursa elektrik çarpabilir.
- Elleriniz ıslakken düğmelere dokunmayın ve sürücüyü ıslak bir bezle temizlemeye çalışmayınız. Bu tür uygulamalar da elektrik çarpmasına neden olur.
- Yeniden deneme fonksiyonu seçildiğinde alarm-durma halindeki motora yaklaşmayınız. Motor birdenbire yeniden çalışabilir ve yaralanmaya sebep olabilir.
- Giriş gücünü ön kapağı taktıktan sonra açınız.
Sürücü Bağlantı Şeması
Giriş gerilimi bir faz 220 V 50 Hz’ li cihazın, çıkış gerilimi anma değeri üç faz 220 V 50 Hz’ dir. Bu cihazda; etiketinde 220 V/Y 380 V 50 Hz yazılı motorlar üçgen olarak bağlı olarak çalıştırılır. Böyle motorların klemens bağlantısı yıldız (Y) bağlıdır. Yıldız (Y) köprüsü sökülerek, üçgen ( D) köprüleri yapılmalıdır.
Giriş gerilimi, üç faz 380 V 50 Hz’ li cihazın, çıkış gerilimi anma değeri üç faz 380 V 50 Hz’ dir. Bu cihazda etiketinde D 220V/Y 380 V 50 Hz, yazılı motorlar yıldız bağlı olarak çalıştırılır. Etiketinde D 380 V yazılı motorlar üçgen bağlı olarak çalıştırılır.
Hız kontrol cihazlarında, düşük gerilim ve aşırı gerilim, aşırı sıcaklık, aşırı akım, aşırı yük, kısa devre vb. korumalar bulunur. Bundan dolayı bir arıza sırasında cihaz devre dışı kalacağı için, cihazın ve motorun koruması yapılmış olur.
AC Motor Sürücü Arızaları
AC motor sürücüleri uygun ortamlarda ve koşullarda kullanılmadığı zaman şu gibi arızalar oluşmaktadır.
- Sürücüye yağ kaçmasından dolayı oluşan arızalar: AC sürücüler punç, delme, CNC vb. makinelerde uygun yerlere montajı yapılmazsa, ortamdaki yağlar ve soğutma sıvıları sürücü içerisine akar. Bu da elektronik devrelerin zarar görmesine yol açmaktadır.
- Fiber vb yoğun tozların yol açtığı arızalar: Endüstrideki tozlar sürücülere önemli ölçüde zararlar vermektedir.
- Oksitlenmeden dolayı meydana gelen arızalar: Sürücü içerisine giren bazı kimyasallar devreye zarar verebilir. Nem de elektronik devre üzerinde oksitlenmeye yol açar.
- Nemli ortamdan kaynaklanan arızalar: Nemin yüksek olduğu ortamlarda elektronik devre elemanları zarar görebilir. Neme bağlı dejenerasyon vb etkilerden kısa devreler meydana gelmektedir.
- Bağlantı hatasından kaynaklanan arızalar: Klemensler gevşek bırakılır veya yanlış bağlanırsa sürücülere zarar verebilirler.
- Sürücü giriş ve çıkış arızaları: Sürücü kontrol giriş ve çıkışları yanlış bağlanırsa veya çalışma gerilim/akım değerleri aşılırsa arızalar oluşur.
admin der ki
Sürücünün çıkışına motor girişlerini mecburen bağlıyacaksınız. Sonradan çalışmasını istediğiniz motorun devresine kontaktör ve zaman rölesi bağlayıp istediğiniz sürede çalıştırıp çıkartabilirsiniz. Sürücüde parametre değeri olsa bile bir motor içindir. İki motoru ayrı ayrı çalıştırmaz. Manuel olarak iki yönlü şalter ile de çalıştırabilirsiniz.
ugurcan der ki
selamın aleykum makınamız sag ve sola calısmıyor acaba bozulma kaynagı nedır yardımcı olursanız sevınırım
admin der ki
Makınanızın sağa ve sola calışmamasının birçok nedeni olabilir. Sag – sol şalterin giriş ve çıkış gerilimlerini ölçü aleti ile kontrol ediniz. Motorun sağlam olup olmadığını kontrol ediniz. Şalterin boşta iken saglamlığını kontrol ediniz. Dahada olmaz ise profelyonel bir yardım alınız.
Hüseyin der ki
Merhaba 1.5 kW 380 v motoru 220 de çalıştırmak için nasıl Bir sürücü almalıyım
admin der ki
Profesyonel satıcılardan motorun özelliklerine göre size tam donanımlı sürücü verebilirler.
Ümit der ki
380 V vinç motoru ile çalışan bir asansörümüz var.Aşağı yukarı hareketlerde ilk kalkışta ve duracağı zaman aşırı sallanma yapiyor.bu motorun hızını azaltarak bu sallanmayı minimuma indirmek istiyorum.reklamdaki malzemeyi nereden bulabilirim ve montajıni kime yaptirabilirim.
539 276 26 98
Ümit
Yardımcı olursanız çok sevinirim.
Orbay güloğlu der ki
Sürücü ile kontrol edilen motorumuz bir yönde gayet güzel hızlanarak veya yavaşlayarak çalışırken diğer yönde sürekli düşük hızla çalışıyorve hoşlanmıyor. Bunun nedeni ne olabilir? Teşekkürler
admin der ki
Reklamlardaki malzemeden neyi kast ettiğinizi anlayamadım. Çünkü reklamlar sürekli değişiyor. Sorunuza gelince durumu yerinde incelemek gerekir. Profesyonel asansörcülerden yardım almanızı tavsiye ederim.
admin der ki
Motor bağlantısı olmadan sürücü çıkışını boşta bir kontrol ediniz. Birde motoru boşta iken köprüsünü çıkartarak fazları direnç olarak ölçümünü yapınız. Motor çalışır iken volt çıkış ve giriş gerilimlerini ölçünüz. Mutlaka bir yerde bir şey var. Sistemde bir kopukluk var. sürücü veya motor yön değiştirdiğinde çıkış gerilimini tekrar ölçünüz. Bütün kablo bağlantı uçlarını tekrar elden geçiriniz. Bunları yaptıktan sonra tekrar bilgi veriniz.
Erkan YAVAŞ der ki
Merhaba, İşletme sorumlusu olduğumuz bir tesis de, 250 Kw -315 Kw motor sürücüleri sık sık patlıyor. Harmonik bozulma değerleri THDI=% 22 THDU=%12 civarı, topraklama direnci 0,85Ohm,sürücülerin gücü motor güçlerine uygun, sorunları çözemedik. Yardımcı olur musunuz.
admin der ki
Harmoniklerin bozulma değerine göre
1 – Harmonikleri yok edebilmek için yük fazlara eşit olarak dağıtılır.
2- İndirici transformatörün şebeke tarafı üçgen bağlı seçilerek şebeke kirletilmemiş olur. Sıkça kullanılan yıldız-yıldız baglı transformatörlerde yük her ne kadar dengeli de dağıtılsa şebekeye harmonik akışı engellenemez.
3 – Frekanstaki akım veya gerilimlerin etkisini yani harmonik seviyesini azaltmak veya yok etmek için filtre kullanmak gerekir.
THDI =% 3 THDU=% 2 değerine çekilmelidir. Şebekeyi harmoniklerden temizlemek için bu alternatifleri tek tek denemek lazım.
Çetin der ki
Merhabalar 380 volt 55 kw 75 kw dalgıç pompa motorlarini sürücü ile yıldız mi sürmek gerekir üçgen mi cevap için şimdiden teşekkürler
admin der ki
Üçgen olarak sürmek gerekir.
Bilal der ki
Merhaba 55 kW Dalgıç motor yıldız-üçgen panoda 85 amper civarında çalışırken 75 kW sürücüde 95 amper civarında çalışıyor
Sedat Çetin der ki
Frekans konvertör ile 22kW 1450 devir çalışan motor mili kesti. İşin aksamaması aynı değerde yeni bir motor alındı ancak yeni motor çalışmadı. Konvertörde de bir problem olabileceğini düşünerek eski motor bağlandı ve normal çalıştığı görüldü . Yeni motorun konvertöre uyumsuzluğunun nedeni ne olabilir ?
admin der ki
Yeni motorun etiket değerleri konvertöre tanıtıldımı?
admin der ki
Akımın fazla çekmesi motor devrinden kaynaklanıyordur. Sürücü ile motor devrini ayarlıyabilirsiniz.
Şemsi ceylan der ki
1.5 kw hız sürücüsü aldım ağaç tornasında kullanıyorum 4 kw lık motora bağlaya bilirmiyim veya kendine eş değer zorlamadan durmayacak motorlar hangisi çok teşekkürler
admin der ki
Hayır bağlanmaz. Çünkü motor akımı hız sürücü akımından fazladır. 4kw lık motora 5, 6 veya 7 kw lik hız sürücü kullanılmalıdır.
Gültekin Çelik der ki
1400 devir bir motorun sürücü ile 2000 devire yükseltilerek kullanılması motora zarar verir mi acaba?
admin der ki
Motoru sürücüye bağlayarak deneyiniz. Frekansını artırarak akım ve gerilimini ölçünüz. Motoru yükleyip tekrar akım ve gerilimini ölçerek motora ısı termostadı bağlayarak sıcaklığını ölçerek deneyiniz.
Mehmet der ki
Merhaba,
Motor sürücüsünde OCF( aşırı akım) hatası alıyorum. Bunun için motor etiket bilgisi kontrolleri ve güncellemesi yapsam bir sakıncası olur mu? Başka öneriniz var mıdır? Teşekkürler…
admin der ki
Motor etiket bilgisi kontrolleri yaparsanız hiçbir mahsuru yok. Motoru sürücüye bağlamadan pens ampermetre ile akımını ölçebilirmisiniz. motoru akım da devre dışı bıraktırır. Sürücü üstündeki panelde de arıza kodunu göstermesi gerekir.
Dursun küçük der ki
7,5 kW sürücüyü 130 kW başka bir motorun çektiği akımla kontrol edebilirmiyiz nasil bir cihaz kullanmamız gerekir. Teşekkür
admin der ki
Sürücülerin güçleri bağlı oldukları motor güçleri ile aynı olmalıdırlar. 130 kw motoru 150 kw sürücü ile kontrol edebilirsiniz.