Elektrik Devresi Çeşitleri Nelerdir? Açık Devre, Kapalı Devre, Kısa Devre

Elektrik Devresi Çeşitleri: Üreteçten çıkan akım alıcı üzerinden geçer. Akımın yeniden üretece ulaşabilmesi için izlediği yola elektrik devresi denir. Kısaca elektrik akımının izlediği yola devre adı verilir. Elektrik enerjisi ile çalışan herhangi bir cihazın çalışması için; içinden devamlı akımın geçmesi gereklidir. Bu da ancak cihazın devresine bağlanan elektrik enerji kaynağı (pil, akü, batarya, alternatör vs.) ile sağlanır.

Elektrik Devresi Çeşitleri

Elektrik devreleri, devreden geçen akımın, alıcıdan geçmesine göre üç kısma ayrılır.

• Açık devre
• Kapalı devre
• Kısa devre

Basit elektrik devresinde üreteç, sigorta, anahtar, alıcı ve iletken bulunur.

Açık Devre

Bir elektrik devresindeki anahtar açık duruma getirilirse akım kesilir. Bu durumda akım alıcıdan geçmez, dolayısıyla alıcı çalışmaz.

Açık devreyi oluşturan etkenler;

• Elektrik sigortası atması durumu
• İletkenlerin kopması,
• Ek yerlerinin veya devre elemanlarının bağlantısında temassızlık olması,
• Alıcının arızalı olması de açık devreyi oluşturur.

Akım yolunun açık oluşunu belirtmek için bu şekildeki elektrik devrelerine açık devre denir.

Kapalı Devre

Elektrik devresine kumanda eden anahtar kapalı duruma getirilirse devreden akım geçer ve alıcı çalışır. Elektrik anahtarı kapalı tutulduğu sürece üreteç akım verebiliyorsa alıcı çalışmasına devam eder. Devre anahtarı kapalı iken üreteçten çıkan akım alıcıya ulaşıyor ve devresini tamamlıyor ise devre kapalı devredir. Anahtar kapalıyken alıcı sağlam olduğu halde çalışmıyorsa üreteç veya alıcı bağlantılarında bir gevşeme veya kopma var demektir. Bu arızalar giderilmedikçe devrenin kapalı oluşundan söz edilemez, devre açık sayılır.

Kısa Devre

Herhangi bir nedenle iletkenler alıcıdan önce kesişir veya birleşirse meydana gelen bu devre çeşidine kısa devre denir. Kısa devre hâlinde akım, direnci büyük olan alıcıdan geçmez. Alıcı çalışmaz.

Üreteç gerilimi karşısında direnç sıfır olduğu için devreden büyük değerde akım geçmek ister. Kısa devre durumunda akım, direnci büyük olan alıcıdan geçmez, direnci az olan en kısa yoldan devresini tamamlamak ister. Devrede koruma elemanı olan sigorta atar. Ya da varsa sigorta teli ergiyerek devreyi açar.

Sigortanın devrede önemi çok büyüktür. İletkenlerin, yalıtkan kısımları özelliğini kaybederse, iletkenler birbiri ile temas eder. Bu da kısa devreye sebep olur. Bu, arıza çeşitlerinden biri olup, arzu edilmeyen bir durumdur. Bunu önlemek için devreye uygun değerde sigorta bağlanmalıdır. Elektrik sigortası kısa devre olursa oluşan ısınmanın yaratacağı tehlikeyi önler ve üreteci de korur.

Arıza giderilmeden kesinlikle devreye enerji verilmez. Kısa devre akımı sigortadan geçmediğinden sigorta atmaz ve batarya zarar görür. Ayrıca elektrik devreleri akımın büyüklüğüne göre ve alıcının çeşidine göre isimlendirilir.

Küçük değerde akımla çalışan haberleşme tesisleri, çağırma tesisleri gibi devrelere hafif akım devresi adı verilir. (telefon, telgraf, zil, alarm). Yüksek değerde akımla çalışan ışık ve motor tesislerini meydana getiren devrelere  kuvvetli akım devresi denir.