Duruk Şalter

Elektrik şalteri çeşidi olan, kompresör basınç ayarı ve hidrofor basınç ayarı yapan parçasına duruk şalter denir. İçerisindeki yaylı düzeneğin üzerinde bulunan civata ile basınç ayarı yapılır. Emniyet ventiline benzer bir prensip ile çalışan duruk şalter imalatı yapan firma ve modele göre farklılık göstermektedir. Farklılıklar arasında; başlatma ve stop düğmesi olması, monofaze veya trifaze olması, bağlantı yerlerindeki değişikliklerdir.

Duruk şalter çalışma prensibi, içlerindeki yayın gerginliğine bağlıdır. Bu yayın gerginliği tepe civatası ile ayarlanır. Yani üst basınç ayarı yapılır. Ara basınç (ΔP) ise duruk şalter (presostat) üzerindeki diğer civatayla ayarlanır. Tepedeki ana civata sıkılarak basınç seviyesi yükseltilir. Ara basınçta aynı biçimde sıkılarak yükseltilebilir.

Duruk Şalter Nasıl Ayarlanır?

İlk önce civata mümkün olduğu kadar  sıkılır. Kompresör çalışırken istenilen basınca geldiği zaman (mesela 6 bar) tepe civatasını hızla gevşetilir. Gevşetme işlemini kompresör durana kadar devam eder. Kompresör 6 barda durdurulur. Böylece kompresörün üst basıncı 6 bar’ a ayarlanmıştır.

Fakat alt basınç ayarı kaç barda olduğu bilinmiyor. Kompresör vanası açılarak hava yavaş bir şekilde boşaltılır. Bu arada üzerindeki manometre izlenmelidir. Kompresörün çalışmaya başladığı basınç seviyesi, duruk şalterin ayarlı olduğu alt basıncıdır.

Örneğin alt basınç 3 bar görülmekte. Bu, ara basıncın (ΔP) 3 bar olduğu belirtir. Ara basınç civatası biraz gevşetilerek veya sıkılarak bu basınç düşürebilir yada yükseltebilir. Ara basınç civatası gevşetilip ve ara basıncı 3 bar’ a düşürüldüğünde, kompresör 6 barda durup 3 bar’ a geldiğinde tekrar çalışmaya başlar.

Duruk şalter firmaları tarafından imalatı yapılan üzerlerinde ara basınç ve çalışma basıncının rakamla yazılan ve daha kolay basınç ayarlarının yapıldığı duruk şalter modelleri vardır. Bu şalterlerin civataları bir emniyet sacı ile kilitlenir. Emniyet sacı çıkarılır ve üzerlerindeki civatalar ile istenilen basınca getirilir. Buna presostat adı verilir. Duruk şalter fiyatı modele ve firmasına göre değişmektedir.

Basınç Şalteri (Duruk Şalter)

Hidrofor da basınç ölçme ve ayarlama işini duruk şalter yapar. 1-5 bar, 3-5 bar, 3-8 bar, 5-11 bar v.s arası çalışan monofaze ve trifaze duruk şalter çeşitleri  vardır. Duruk şartel de bir problem olduğunda hidrofor devreye girmez ve devreden çıkmaz veya düzensiz çalışır. Şebekede yeterli basınçta su olduğu halde hidrofor devreye girmiyorsa duruk şalter ayarı kaçmış veya bozulmuştur.

Kompresörün fabrika çıkışı basınç seviyesi imalatı yapan  firmaya sorulmadan asla yükseltilmemelidir. Aksi takdirde hava tankındaki basınç yükseldiğinden, hava tankının patlama riski artar. Ayrıca standart ayarın üstüne çıkıldığında, basınç seviyesi   kompresörün arızalanmasına neden olur.

Piyasada birçok duruk şalter markaları vardır. Bu markalardan bazıları : Element, Limit, Furnas, Hubbel  Etna gibi.