Konvertör Nedir, Ne İşe Yarar? Kullanım Alanları
Konvertör nedir: Düşük seviyeli doğrusal akımı (DC) ve alternatif akımı (AC) istenilen seviyede yüksek gerilime dönüştüren bir cihazdır. Konvertör farklı çeşitlere sahiptir. Böylelikle gerilimleri istenilen seviyeye çevirir. Konvertör (çevirici), elektrik enerjisinin kontrolünü sağlar.
Konvertör Ne İşe Yarar? Kullanım Alanları
AA/DA akıma çevirmek için kullanılan çeviriciye redresör (doğrultucu) denir. Enerjinin akışı alternatif akım sisteminden doğru akım sistemine doğrudur.
- Tramvaylarda akülerin sabit akım ile şarj edilmesi, elektroliz tesislerinde kullanılır.
DA/AC akımına çevirmek için yapılan bu işlemi gerçekleştiren dönüştürücüye ondülor denir. Enerji akışı doğru akım sisteminden alternatif akım sistemine doğrudur.
- Aküden 50 Hz’lik şebeke elektriği elde etmek için kullanılır.
DA/DA başka akıma çevirmek için yapılan bu işleme inverter denir. Güç akışı bir doğru akımdan başka bir doğru akım kaynağına doğrudur.
- Taşınabilir askeri cihazların beslenmesini sağlamak için gereken yüksek değerde doğru gerilim sağlamak için kullanılır.
Belli bir gerilim ve frekanstaki AA, başka bir gerilim ve frekanstaki AA çevirir. Yapılan bu işlemi gerçekleştiren dönüştürücüye frekans değiştiricisi denir. Burada enerji, bir alternatif akım sisteminden, başka bir alternatif akım sistemine doğru akar. Şebeke elektrik enerjisini daha yüksek veya daha düşük frekanslara çevirir.
- İndüksiyon ısıtma, mikrodalga fırınlarda kullanılır.
Konvertörler maden ocağı çekicilerinde motor çekim kontrolü için kullanılır. Ayrıca elektrikli otomobillerde, deniz yük asansörlerinde, çatal kaldırıcılı kamyonlarda kullanılır. Enerjiyi malzemenin içine geri yollamak için motorların aktif frenlemelerin de kullanılır. Bu özelliği, sık durmalı aktarım sistemlerinde enerjinin korunmasını sağlamaktadır.
DC/DC Konvertör
DC-DC dönüştürücüler, herhangi bir DC kaynaktan aldığı gerilimi yükseltip düşürür. Sabit veya değişken DC gerilimler elde etmek için kullanılır. DC/DC dönüşümünün verimli yapılması için anahtar mod konvertörine ihtiyaç vardır. Güç konvertörleri, reaktif elemanlar ve anahtarlardan oluşur.
DC’ den DC’ ye dönüştürücüler, bilgisayar güç kaynakları, kart düzeyinde güç dönüştürme ve düzenleme için kullanılır.


DC/AC Konvertör
Güç elektroniğinin devrelerinden olan DC/AC konvertörü, DC kaynağından aldığı gerilimi işler. Sabit veya değişken genlikli, frekanslı AC gerilimine dönüştüren elektronik devreleridir. Diğer adı inverter olan bu devre farklı kullanım alanlarına sahiptir.

DC-AC dönüştürücüler nerelerde kullanılır?
- AC motor kontrolü
- Kesintisiz güç kaynakları
- Rüzgâr ve güneş enerji sistemleri
- Endüksiyonla ısıtma
- Değişken frekanslı uygulamalar
DC-AC dönüştürücüler iki grupta incelenebilir:
- PWM inverterler
- Rezonanslı inverterler
PWM inverterler
Gerilim beslemeli (VSI)
- 1 faz VSI
- 3 faz VSI
Akım beslemeli (CSI)
- 1 faz CSI
- 3 faz CSI
Rezonanslı inverterler
- Seri rezonanslı inverter
- Paralel rezonanslı inverter
Konvertör Çalışma Prensibi
Devrede kullanılan anahtarların iletim ve kesim sürelerinin ayarlanmasıyla yapılır. Yükü besleyen gerilim frekansı büyük değerlerde ise pratik olarak yüke kesintisiz DC güç aktarımı mümkündür. Güç konvertörlerin işletimi, reaktif elemanların uygun konfigürasyona ve anahtarlama metotlarına bağlıdır.
Frekans Konvertörleri
Frekans Konvertörü (Frekans İnvertörü): Daha çok asenkron motorların devirlerini kontrol etmek için kullanılır. Bir asenkron motorun devrini kutup sayısını veya frekansını değiştirerek kontrol edebiliriz. Bir motor üzerinde kutup sayısını değiştirmek mümkün değildir. Bundan dolayı frekans invertörü sayesinde motorun devrini kontrol edebiliriz.
İnvertör sayesinde fan ve pompa uygulamalarında ciddi enerji tasarrufları elde edilmektedir. Genellikle inverter özelliğinden dolayı 0,5 ile 2000 Hz arasında hız ayarı yapabilmesidir. Yani inverter önce şebekedeki gerilimi doğrultur. Şebekede oluşan pik ve bozucu dalgalanmaları ara devre elemanı kullanarak filtreleyip temizler. Bu sayede cihazlarda enerji tasarrufu da artar.
Kalkış akımları olmadığı için hiçbir şekilde şebekeye zarar vermezler. Aç/kapat sistemiyle çalışmazlar. En az ve en çok frekans aralıklarla çalışırlar. Bundan dolayı da sıklıkla kullanılırlar.
Frekans konvertörleri, dinamik ve statik olmak üzere ikiye ayrılır.
-
Dinamik Frekans Konvertörü
Dinamik frekans konvertörleri, frekans dönüşümü motor ve jeneratör kutup sayısı arasındaki bağlantı ile yapılır. Motor ve jeneratörü birleştirmek ve frekans değişimini sağlamak için ekstra bir bant ya da şanzıman kutusu kullanılmaz.
Elektrik motoru ve jeneratör iki yatak tarafından desteklenen şaft üzerinde bir tek yapı üzerinde birleştirilir. Ayrıca makineyi soğutmak için kullanılan fan (pervane) aynı konvertörde şaft üzerine yerleştirilir.
Dinamik frekans konvertörleri asenkron motor veya senkron motorlar ile akuple edilebilir. Asenkron motorlu dinamik frekans konvertörleri yükten bağımsız hızda çalışırlar. Bu durumda giriş güç faktörü düzenlenmemiş olur. Senkron motorlu dinamik frekans konvertörleri sabit bir hızda çalışırlar. Bu durumda rotorun tahriğini değiştirerek güç faktörü 1’e ayarlanır.
-
Statik Frekans Konvertörü
Statik frekans konvertörleri frekans dönüşümünü iki aşamada gerçekleştirir. İlk önce giriş gerilimi doğrultucular yardımı ile DC gerilime çevrilir. Sonra invertörler yardımı ile bu DC gerilim istenen frekanstaki AC gerilime çevrilir. Bu işlemler sırasındaki anahtarlama için transistör, tristör, diyot kullanılır.
Dinamik ve de statik frekans konvertörleri;
Elektronik sistemlerin gelişmesi ve son teknoloji ile üretilen yer güç sistemleri için en iyi çözümdür. Uçak sistemleri, gemi sistemleri, askeri sistemleri gibi alanlar da kullanılır.
Konvertör Fiyatları
Konvertör piyasasında üretim yapan birçok firmalar vardır. Konvertörlerde aranan özellikler dayanıklı malzemelerden yapılmasıdır. Yangına karşı da mukavemet göstermesidir. Ayrıca topraklama, kısa devre veya kaçak gibi bir sorunla karşılaşılmaması gibi. Konvertör fiyatları da aranan bu özelliklere, kalitesine, markasına göre değişmektedir.
Teşekürler bilgi ve desteğiniz için. İnşallah devamı gelir ve bizim gibi elektrikve elekronikçi arkadaşları yeni gelişen teknoloji ürünlerini takip edebilmek çalışma prensiplerini anlayabilmek açısından verdiğiniz bilgiler için teşekkürler.
Pardon ikinci kez yazmak zorunda kaldım fakat bu siteye asıl girme amacım elimde arızalı bir parça var asıl elektrik sorumlusu ben olmadığından dolayı detaylı teknik bilgi gerektiren işleri ben yapamadığından dolayı araştırmaktaydım. Elimdeki parça ise sıemens 3RF2900-0EA18
24V AC/DC 0-10V converter aslında bu modeli araştırmaktaydım. Sizlerde modeller hakkında katolok bilginiz var ise bu şekilde belirtebilirseniz bizlere çok daha yardımcı olmuş olursunuz elbette piyasa alanı çok geniş her birine vakit ayırmak mümkün olmaz. Fakat parça arızasınıda takib edebilseydim yada olası sonuçlar gibi bunun hakkında da bilgi olsaydı asıl sorunum çözülmüş olacaktı. Fakat yinede aklımda fikirler oluştu verdiğiniz bilgilerden dolayı teşekürler. Başarılar.
Benim elimde konvertör ile ilgili şema yoktur. Simens firmasına yazı yazarak konvertör projesini isteyebilirsiniz.
Kırsal alanda, otomobil aküsünden AC akım elde edebilecek konvertör arayışındayım.Bağ evi gibi tv,buzdolabı ve aydınlatma için düşük düzeyde ve sürekli kullanılmayacak(hafta sonları veya yaz döneminde en fazla bir aylık süreli) elektrik ihtiyacımızı karşılayacak düzeneğe ihtiyacım var. Bu konuda önerilerinizi sunarsanız minnettar olurum.
Rüzgar enerjisinden veya güneş enerjisinden yararlanıp aküyü şarj edip konvertörden faydalanarak elektrik ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. “Enerji Depolama Sistemleri” başlıklı yazımızı inceleyiniz.