Kablo Kanalı Nedir Çeşitleri
Kablo kanalı nedir: Sıva üstü elektrik tesisatında, iletkenlerin iletimini sağlar. Dekoratif görünümlü bu sisteme kablo kanalı denir.
Yapıların enerji, haberleşme, sinyal ve verileri için gerekli olan akımı ileten kablo türlerinin güvenli ve düzenli şekilde taşır. Tavandan ya da kolon ve kiriş kenarlarından estetik ve güvenli bir şekilde taşıyan sistemdir. İzole elektrik kablolarının taşınması, sabitlenmesi ve desteklenmesini sağlar.
Yapıların kablolama sistemlerinin çokluğu veya azlığı durumuna göre üretilir. Uygulama alanına göre çeşitlilik gösterir. Kablo tanımının yanı sıra aynı zamanda, kablo tavası, kablo merdiveni, kablo taşıyıcısı, kablo tepsisi gibi isimler ile tanınır.
Çok karmaşık çeşitleri ve fonksiyonları yoktur. Sadece işin boyutuna göre ebatları değişir. Evlerde fazla kullanılan bir sistem değildir. Endüstriyel tesislerde veya işyerlerinde sıkça kablo kanalı kullanılmaktadır. Montaj uygulamaları oldukça kolaydır.
Çoklu kablo taşıma sistemlerinde kullanılan kablo kanalları dağıtım ve taşınmada kolaylıklar sağlar. İç yapı dizaynına uygundur. Kolay montaj imkanı gibi avantajları nedeniyle en ideal çözümlerden biridir.
Kanallar, bina içerisinde sıva altı tesisatı döşenir. Televizyon, asansör, bilgisayar, telefon, seslendirme ve kuvvet tesisatları yapılır. Bu tesisatlar sıvanın üzerine ve değişik şekillerde döşendiği için iç dekorasyonun düzenli görünümünü bozar. Bundan dolayı sonradan döşenen elektrik tesisatları’ nda özel taşıyıcılar kullanılır. Böylece dekoratif görünümle uyumlu hale getirilir.
Ayrıca pano içinde kullanılan kabloların düzgün bir şekilde korunması ve pano içinde takip edilmesini sağlar. Kanalın kenarları aralıklı yarıklar bırakılarak imalatı yapılır. Bunun sebebi kabloları havalandırarak oluşabilecek ısınmaları önlemektir. Ayrıca kablo geçişlerinin kolay olmasını sağlamak içindir.
Kablo Kanalı Yapıları
Seyyar tesisatların, dekoratif döşemelere uyumlu bir şekilde çekilmesini sağlar. Çeşitli boyut ve renklerde genelde 2 m uzunluğunda yapılır. Pano tipi ve duvar tipi kanallar vardır. Kablo kanal sisteminde kanalların, tavan ve duvara montajı yapılır. Kablolar bu kanallar içerisinden çekilir.
Kenarı daha yüksek olan kanallar, ana kontrol sistemlerinde veya data (veri) kablolarını döşeme sırasında kullanılır. Yatayda olduğu gibi dikeyde de yön değiştirebilmek için bütün genişliklerde kolay şekilde monte edilir. İç-dış bükey, yatay köşe, T köşe, sonlama, priz montajı ve dörtlü kavşak parçaları gibi döşemede kullanılan yardımcı ek parçaları bulunur.
Kanal döşemesinde dönüş kısımlarda modüler parçaları kanallara ekleyerek montaj yapılır. Data, aydınlatma ve haberleşme hattı kabloları ayrı bölümlerden çekilir. Bunun için kanal içerisine seperatör monte edilir.
Kablo Kanalı Çeşitleri
- PVC kablo kanalı,
- Kablo tavaları (sac kablo kanalı),
- Busbar kanal enerji dağıtım sistemi.
- Merdiven tipi kablo kanalı
- Tel Örgü Kablo Kanalları
PVC Kablo Kanalı
Kablo kanalları değişik kalınlıklarda sac ile yapılabildiği gibi PVC ile de yapılmaktadır. PVC sert plastikten yapılmıştır. Bu kablo kanalları kuvvet tesisatının tavana döşenmesinde kullanılır. Günümüzde sıva üstü tesisatında da bu kanallar daha çok tercih edilmektedir.
PVC kanallar;
- 2-2.10-3 m boyunda,
- 16-20-32-40-60-65-75-80-85-100-105-120-130- 140-150-170-195-200-300-400-500 mm genişliğinde
- 12,5-16-20-25-35-40-50-65 mm kanal yüksekliğinde.
Delikli ve deliksiz olarak yapılırlar. Yatay ve dikey olarak kullanılabilir. Delikli olanlar ısınan kablonun soğuması amacı ile kullanılır.
Ray tipi kanallar duvar ve tavana monte edilir. Konsollar yardımı ile duvar ve tavana tutturularak döşeme yapılır. Kullanılan kanal kapakları, ebatlarına göre tercih edilir. Kanal içerisine seperatör konulduğunda her bölme için ayrı kanal kapağı takılır. Bu sayede daha büyük ebatta kanallar için kullanabilir.
PVC kablo kanalı avantajları:
- Korozyona uğramaz.
- Kısa devre oluşturmaz.
- Bu kanallar hafiftir.
- Taşınması kolaydır ve ağırlık yapmaz.
- Monte edilmesi, kesilmesi ve delinmesi kolaydır.
- Kablo kanallarının dekoratif bir görünümü vardır.
Kablo Tavası (Sac Kablo Kanalı)
Kuvvet tesisatının tavana döşenmesinde sac kablo kanalları kullanılır. Kablo tavası, havadan veya duvardan geçmesi gereken yerlerde kullanılır. Bir veya birden çok sayıdaki kabloların güvenli bir şekilde ve bir arada taşınmasını sağlar. Kablo tavaları çeşitli genişlikte ve uzunluktadır.
Sac kablo kanalları genellikle boyuna veya enine oval deliklidir. Bu delikler; taşıyıcıların içi ve kenarlarını havalandırmayı sağlamak, tozu önlemek ve ekleme elemanlarını bağlamak için açılmaktadır. Sac kablo kanalları, alüminyum veya paslanmaz çelikten yapılır.
Kullanılan malzemeye göre şekillendirme yapılır. Bu işlemler bittikten sonra projede belirtilen standartlara göre hareket edilir. Korozyonu (yüzeysel yıpranma-paslanma) engellemek için galvanizleme işlemi yapılır. (pregalvanizli sıcak daldırma, elektro galvaniz).
3 metre boya kadar ve istenilen genişliklerde sac kablo kanalları üretilmektedir. İsteğe göre elektrostatik boya kaplama veya özel plastik kaplama işlemleri de yapılabilir. Tavana özel aparatları ile asılarak, duvara ise ayak bağlanarak montajı yapılır.
Busbar Kanal Enerji Dağıtım Sistemi
Tavana monte edilen kanallar ile baralı dağıtım sistemi olan busbar sistemi, enerji dağıtım sistemidir. Bu dağıtım sistemi aydınlatma, kuvvet ve hem aydınlatma, hem de kuvvet tesisatı beraber yapılabilmektedir. Busbar sisteminde, atölye içerisinde bulunan makine ve tezgahların tümüne ulaşılmalıdır.
Bu şekilde içinde enerji taşıyan alüminyum veya bakır baraların bulunduğu kanallar döşenir. Hareketli makineler için de troley sistemi ile kesintisiz enerji sağlanmaktadır. Busbar kanallı sistemin değişik uygulama şekilleri vardır. Bunları uygulamaya yönelik, çeşitli yardımcı gereçler vardır.
Merdiven Tipi Kablo Kanalı
Bu kanallar, merdiven basamağı şeklinde kaynaklanan destekler ile yapılmaktadır. İletim sırasında ısınan kabloların havalandırılması daha kolay olduğu için bu kablo kanalı tercih edilir.
Yoğun kablo taşımalarında kullanılır. Kablo merdivenleri, kablo kanalları gibi alüminyum veya paslanmaz çelikten yapılır. Korozyonu önlemek için galvanizleme ve elektrostatik boya kaplama yapılabilir. 3 metre boya kadar ve istenilen genişliklerde sac kablo kanalları üretilmektedir.
Tel Örgü Kablo Kanalları
Tel örgü kablo kanalları, yoğun kablo taşımalarında kullanılır. Üzerinde toz birikmemesi ve kabloların kolay soğutulması gibi avantajları vardır. Çimento ve hazır beton fabrikalarında, haberleşme, fiber optik ve alçak gerilim kablolarının taşınmasında tercih edilir. Alüminyum veya paslanmaz çelikten yapılırlar. Korozyonu önlemek için galvanizleme ve elektrostatik boya kaplama yapılabilir. 3 metre boya kadar çeşitli genişlik ve yükseklikte imal edilirler.
Deliksiz Tip Kablo Kanalı
Bu tip kablo kanalı, bilgisayar ve telefon kablolarının taşınmasında kullanılmaktadır.
TS EN Standartları
Bu standart “Kablo Tava Sistemleri ve Kablo Merdiven Sistemleri TS EN 61537:2007” dır. Standart elektriksel ve/veya haberleşme sistem tesislerinde;
Kablo kanalı sisteminin amacı içine aldığı kablo gruplarını güvenli bir şekilde muhafaza etmesidir. Yangın halinde uzun süre alevlere karşı kabloları korumasıdır. Buna göre belli testlerden ve deneylerden geçtikten sonra üretim izni alırlar. Belli başlı standart alanları şunlardır:
Malzemeye Göre,
- Malzemenin kalitesi
- Alev iletmeme özelliği
- Korozyona karşı dayanıklılık
- Yangın halinde uzun süre işlevsel kalabilme
- Delikli kanallarda delik sayısına göre
- Merdiven tipi kanallarda kanal basamaklarına göre
- Darbe dayanıklılıklarına göre
- Alev altında dayanım ve alev altında darbe dayanımına göre
Malzeme Tipi ve Kaplama Türü
Kablo kanalları;
Çelik, paslanmaz çelik, alüminyum veya cam elyaf takviyeli plastikten imal edilir.
Kaplama olarak;
Pre-galvaniz, galvaniz, elektro galvaniz, boyalı galvaniz, dayanıklı plastik kaplamalar uygulanır.
Çevresel faktörlere göre malzeme ve kaplama seçilmesi önemlidir. Nemli veya ıslak bir ortama uygulanacaksa suya ve neme karşı dayanımı olan malzeme kullanılmalıdır.
Kablo Kanalı Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
Kablo kanal seçimi yapılırken Kablo kanalı taşıma sisteminde uygulanacak alanın ölçümü ve fizibilitesi yapılır. Metre başına taşınan kablonun ağırlığı hesaplanır. Buna göre mevcut ağırlığı kaldıracak malzeme seçilir.
Ortamın korozyon derecesine göre malzeme ve kaplama tercihi yapılmalıdır. Ortalama taşınan kablo gruplarının üreteceği ortam sıcaklığını kaldıracak kanal tercihi kullanım ömürleri için çok önemlidir.
Kablo Kanal Fiyatları
Kablo kanalı ölçülerine, imal eden firmaya, kalite, markaya göre değişiklik göstermektedir.
Bir yanıt yazın