Aspiratör Nedir? Ne İşe Yarar? Nerelerde Kullanılır?

Aspiratör nedir: Aspiratör gaz halinde olan akışkanların emilmesini ve ortamdan uzaklaştırılmasını sağlayan bir fan çeşididir. Aspiratör kelimesinin anlamı ” emmeç “tir.  Günümüzde mutfaklarda yemek yaparken işe yarayan pek çok farklı cihaz vardır.  Özellikle yemek yaparken koku ve dumanın gitmesi için aspiratör kullanılmaktadır. Bir çeşit fan olan aspiratör havada bulunan duman, is, koku ve yabancı maddeleri emerek dışarı atmaya yarar.

Aspiratör dışında davlumbaz da kullanılmaktadır. Davlumbaz da mutfakta oluşan kirleticilerin, kokuların, atık ısının ve oluşan nemin atılması veya filtre edilmesini toplamaya yarar. Aspiratör ve davlumbaz arasındaki fark yalnızca görüntü farklılığı ve modeline göre değişen hava çekiş gücüdür. Davlumbazlar, aspiratörlere göre daha güçlü motorlara sahip oldukları için hava çekiş gücü yüksektir. Aspiratör, dolap altına takılarak yerden tasarruf etmenizi sağlar.

Tıp alanında ve cerrahide de kullanılan özel üretilen aspiratörler de vardır. Bu aspiratörler ameliyathane, yoğun bakım ve acil ünitelerinde, aspirasyon (vakumla sıvı veya partikül çekme) gerektiren tüm cerrahi işlemlerde kullanılır. Hava pompası yardımıyla sıvı/partikül çekmeye yarayan vakum / emiş cihazı olarak tanımlanır.

Aspiratör Çalışma Prensibi

Aspiratör, motor gücü ile çalışan fan sayesinde, ortamda bulunan gaz halindeki kokuları bünyesinde toplar. Kokuyu emiş gücü, motorun gücüne bağlı olarak değişir. Aspiratörde toplanan gaz halindeki maddeler, aspiratörün içinde bulunan filtrede birikir. Bu sayede, mutfakta oluşan kötü ya da ağır kokular, evin diğer bölümlerine dağılmadan yok edilir.

Aspiratör Nerelerde Kullanılır?

Aspiratörlerin kullanım alanları oldukça geniştir. Özellikle mutfaklarda kullanılmaktadır. Mutfak aspiratörleri ocak üzerine yerleştirilir. Mutfaktaki kullanılmış havayı temizler. Ayrıca gaz ve sıvı haldeki akıcı maddeleri, tozları da rahatlıkla çeker. Kullanılan elektrik süpürgeleri de bir çeşit aspiratördür. Elektrik süpürgelerinin iyi çalışması aspiratörlere bağlıdır.

Aspiratör marangoz atölyelerinde oluşan toz parçacıklarının ve talaşların süpürülmesi, depoya aktarılması için de kullanılmaktadır. Çok geniş kullanma alanına sahip olan küçük motorlar bir fazlı olarak imal edilirler. Bu bir fazlı motorlar vantilatör ve aspiratörlerde de kullanılmaktadır.

Aspiratörler fonksiyon ve çalışma kalitesi olarak önem taşır. Genellikle hava kalitelerinin korunmasını sağlar. Hava akışını da yönlendiren aspiratör akış basıncı oluşturmaktadır.

Aspiratör Seçimi

Aspiratör kullanıma bağlı olarak bacalı ya da bacasız olarak tercih edilebilir. Bacasız aspiratörlerde karbon filtre kullanılır, koku burada hapsolur. Bacalı modellerde ise, dolap içinden geçirilen bacalar sayesinde, kötü kokuyu evin dışına aktarılır. Aspiratör modellerinde, evlerin tasarımı ve büyüklüğüne uygun ürünler tercih edilmelidir.

İyi Bir Aspiratör Nasıl Olmalıdır?

• Aspiratörün emiş gücü ortama göre ayarlanmalıdır. (motor hız ayarı yapılabilmelidir)
• Gürültülü çalışmamalıdır.
• Kolay temizlenmelidir.

Aspiratör Bakımı

Aspiratörler, fanı sayesinde, toz parçacıklarını, kokuyu filtresinde toplar. Bu filtrenin belirli aralıklarla temizlenmesi hijyen bakımından önem taşır. Ayrıca filtrenin temizlenmesi aspiratörün ömrünü uzatır ve verimini arttırır. Aspiratör seçimi yapılırken enerji tasarruflu ürünler tercih edilmelidir.

Aspiratörler dekorasyon tercihlerine göre klasik ya da sürgülü olabilir. Sürgülü modeller daha az yer kapladığı için daha çok tercih edilmektedir. Klasik modeller de motor gücü ya da ek özelliklerine göre farklı seçenekleri bulunmaktadır.

Aspiratör Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir.

• Dış ortamlara veya doğrudan dış ortama açılan, yağmur alan yerlere montajı yapılmamalıdır.
• Aspiratörün bağlanacağı bacanın çapı fan çıkış ağzından küçük olmamalı, baca daha sonra daralmamalıdır. Yoksa fan verimli çalışmaz.
• Çalışırken aspiratör filtresi kontrol edilmemelidir.
• Cihaz uzun süre kullanıldıysa lambalara dokunulmamalıdır.
• Aspiratör altında yemek pişirirken alev almamasına dikkat edilmelidir.
• Aspiratöre bakım işlemi yapılırken aspiratör elektrik şebekesinden ayrılmalıdır.
• Alevli hiçbir yiyecek aspiratör altında pişirilmemelidir.
• Mutfaklarda aspiratör ile ocak arasında en az 65 cm mesafe olmalıdır.
• Gaz kaçağı olduğu zaman aspiratör çalıştırılmamalıdır.
• Aspiratör filtre olmadan çalıştırılmamalıdır.
• Metal gövde topraklanmalıdır.

Aspiratörün Hız Kontrolü

Mutfaklarda kullanılan aspiratör imalatı değişik hızlarda yapılır. Aspiratörlerde değişik hızlar aşağıdaki şekillerde elde edilirler.

Motor iç bağlantıları değiştirilerek: Motorların kutup sayıları değiştirilmek suretiyle devir sayıları da değişir.

Hız ayar ünitesi konularak: Hız ayar ünitesi ile motora uygulanan gerilim değeri düşürülür veya yükseltilir. Bu şekilde de değişik hızlar elde edilerek aspiratörün emiş gücü kontrol altına alınmış olacaktır.

Faz kilitli döngü tekniği kullanılarak: Hız istenilen ayar da yapılır.

Aspiratör Arızaları, Nedenleri ve Çözümleri

Aspiratör çalışmıyor ise;

• Cihazın şebekeye bağlandığı prizde enerji olmayabilir.
• Motora kumanda eden konum anahtarı arızalı olabilir.
• Besleme kablosu veya motora akım taşıyan kablolar arızalı olabilir.
• Motor hızını ayarlayan inverter arızalı olabilir.

Çözümü

• Aspiratörün şebekeye bağlandığı yerden gerilim ölçümü yapılır.
• Konum anahtarı kontrol edilir.
• Besleme ve motora akım taşıyan kablolarda avometre yardımı ile kopukluk kontrolü yapılır.
• Hız ayar ünitesi avometre ile kontrol edilir. Arızalı ise değiştirilir.
• Motor kontrol edilir. Arızalı ise değiştirilir.

Aspiratör çalışıyor fakat hava çekmiyor ise;

• Hava girişine takılan filtreler zamanla tıkanmış olabilir.
• Motor miline takılı pervane gevşemiş olabilir.
• Aspiratör bağlantısı olan baca tıkalı olabilir.

Çözümü

• Filtreler kontrol edilir, kâğıt filtre değiştirilir. Alüminyum filtre yıkanarak temizlenir ve yerine takılır.
• Motor ve pervane kontrol edilir. Pervane gevşemişse tamir edilir. Gerekirse motor değişimi yapılır.
• Baca kontrol edilir. Tıkalıysa temizlenir.

Aspiratör sabit hızda çalışıyor ise;

• Konum anahtarı arızalı olabilir.
• Hız ayar ünitesi devresi arızalı olabilir.
• Hız ayar ünitesi devresi ile motor bağlantılarında arıza olabilir.

Çözümü

• Konum anahtarı avometre ile kontrol edilir. Arızalı ise değiştirilir.
• Hız ayar ünitesi avometre ile kontrol edilir. Arıza giderilir, gerekiyorsa değişimi yapılır.
• Hız ayar ünitesi ile motor bağlantıları kontrol edilir. Gerekiyorsa kablolar ve soketler değiştirilir.

Aspiratör sigorta attırıyor ise;

• Fiş ve besleme kablosunda faz-nötr teması olabilir.
• Konum anahtarı (açma-kapama anahtarı) arızalı olabilir.
• Aspiratör aydınlatma lambası duylarında arıza olabilir

Çözümü

• Fiş ve besleme kablosu avometre ile kontrol edilir. Arızalı ise değiştirilir.
• Konum anahtarı avometre ile kontrol edilir. Arıza giderilir, gerekiyorsa değişimi yapılır.
• Duylar avometre ile kontrol edilir, arızalı olanlar değiştirilir.

Aspiratör Fiyatları

Aspiratör fiyatları marka, sunduğu özellik ve kapasitelerine göre farklılık göstermektedir.

 

 

BENZER KONULAR

Aspitratör Çeşitleri