Gerilim Koruma Rölesi Nedir?
Gerilim koruma rölesi: Röle, elektrik devrelerinin açılıp kapanmasını sağlayan anahtar nitelikli düzenektir. Farklı frekans ve dalgalarda etkilenmeden anahtarlama ve elektromanyetik olarak görev yaparlar.
Gerilim Koruma Rölesi Ne İşe Yarar?
Üzerlerinden akım geçtiği sürece manyetik alan oluşumu ile devreye girip, akım iletme görevi görürler. Gerilim koruma röleleri, motorları ve sistemleri aşırı ve düşük gerilime ve faz sırası hatasına karşı korumak için tasarlanmıştır. Bağlı oldukları sistemi şebeke gerilimden kaynaklanan olumsuzluklara karşı korur. Alt ve üst gerilim sınırları ayarlanabilen rölelerdir. Mikroişlemci kontrollüdür.
Gerilim koruma rölesi çeşitli amaçlarla ve değişik devreler üzerinde kullanımlarına göre adlandırılır. Gerilim ayar aralığına, faz sıralama kontrolüne, çekmede veya açmada gecikme seçimine göre çeşitlere ayrılır. Gerçekleştirildiği fonksiyonlar;
Üzerlerinden akım geçtiği sürece manyetik alan oluşumu ile devreye girip, akım iletme görevi görürler. Gerilim koruma röleleri, motorları ve sistemleri aşırı ve düşük gerilime ve faz sırası hatasına karşı korumak için tasarlanmıştır. Bağlı oldukları sistemi şebeke gerilimden kaynaklanan olumsuzluklara karşı korur. Alt ve üst gerilim sınırları ayarlanabilen rölelerdir. Mikroişlemci kontrollüdür.
Gerilim Koruma Rölesi Kullanım Alanları
- Yüksek ve düşük gerilimden etkilenen kontrol ve kompanzasyon sistemlerinde kullanılan cihazlar,
- Elektronik kumanda devreleri, kondansatör grupları,
- Motor, klima, kompresör ve elektrik motorlarının korunmasında gerilim koruma rölesi kullanılır.
Gerilim koruma rölesi çeşitli amaçlarla ve değişik devreler üzerinde kullanımlarına göre adlandırılır. Gerilim ayar aralığına, faz sıralama kontrolüne, çekmede veya açmada gecikme seçimine göre çeşitlere ayrılır. Gerçekleştirildiği fonksiyonlar;
Faz Yokluğu Koruması
Fazlardan herhangi birinin olmaması durumunda sistem aşırı ısınır. Isınarak yanmasını engellemek için çıkış rölesi belirli bir gecikme süresi sonunda bırakır. Fazların normale dönmesi ile çıkış rölesi gecikmesiz olarak çeker.
Faz Sırası Koruması
L, L1, L2 fazlarının sırasının doğru olmadığı halde devreye girer ve sistemin zarar görmesini engeller.
Ayarlanabilir Gerilim Koruması
Gerilimin belli sınırların dışında ayarlanan gecikme süresi kadar kalırsa çıkış rölesi devreye girer. Ayarlanan süreden daha az bir zamanda gerilim normale dönerse röle durumunu korur. Sistemin küçük gerilim değişmelerinden etkilenmemesi için belli bir değerde histerisiz eğrisi vardır.
Aşırı ve Düşük Gerilim Koruması
Fazlardan birinin nominal gerilim değerinin %40 daha fazla veya daha az olduğunda röle devreye girer.
Aşırı Gerilim Koruma
Asenkron motorlara uygulanan gerilim + % 10’ u aştığında sargılarda meydana gelen ısı artar. Isı artınca istenmeyen durum oluşur ve motora zarar verir. Bunu önlemek için gerilimin % 10 aştığı durumlarda aşırı gerilim koruma rölesi devreye girer. Sistemin enerjisini keser.
Kompanzasyon sistemlerinde;
Kondansatörlerin aşırı gerilimden etkilenmemesi için, 3 fazlı aşırı gerilim rölesi kullanılır. Elektronik kartları, motor ve kumanda devrelerinin korunması amaçlı kullanılır. Şebekeye direkt olarak bağlanır.
Ayar düğmesinden gerilimin üst sınır ayarı yapılır. Gerilim, şebekede değerin üstüne çıktığında, röle hızlı bir şekilde çekerek çıkış kontağını kapatır. Şebeke gerilimi normale döndüğü zaman kontak tekrar eski konumuna gelir.
Aşırı gerilim rölesi bağlanarak bir asenkron motorun çalışması;
Aşırı gerilim rölesinin üzerinde bulunan üst sınır ayar vidasıyla kontrol edilecek gerilim bölgesi ayarlanır. Ani gerilim dalgalanmalarına karşı meydana gelebilecek hatalı açmalar, 01–10 sn. ayarlanabilen zaman gecikmesiyle önlenir.
Gerilim değeri 1,5 Un’ nin üstüne çıktığında gecikme devre dışı bırakılarak rölenin ani açma yaptırılır. Gecikmeli yada ani açma bitiminde fazların gerilimi ayarlanan çalışma bölgesine döner. Bu durumda röle kendini otomatik olarak yeniden başlatarak kontaklarını kapatır. Normal çalışma durumuna döner.
Düşük Gerilim Koruma
Asenkron motorlara uygulanan gerilim % 10 nun altına düştüğünde motoru korumak için düşük gerilim koruma rölesi kullanılır.
Kompanzasyon sistemlerinde, düşük gerilimden kondansatörlerin etkilenmemesi için;
- Kontrol sistemlerinde, elektronik kumanda,
- Motor ve kompanzasyon kondansatörlerinin korunması için düşük gerilim rölesi kullanılır.
Yapısı elektroniktir. Elektronik röle, motor, kumanda devrelerini ve elektronik kartları koruması için kullanılır. Geniş kullanım alanları vardır. Fazlar arası gerilim dengesizliği elektrik motorlarına ve sisteme hasar verir. Maliyeti yükseltir. Tamiri zordur. Elektrik motorunu arızalardan korumak için gerilim koruma röleleri kullanılır. Gerilim koruma rölelerin yüzeyinde ayar düğmesi, çalışma şeklini gösteren led ve bağlantı noktaları vardır.
Düşük gerilim rölesi bağlanarak bir asenkron motorun çalışması;
Düşük gerilim rölesi şebekeye doğrudan bağlanır. Ayar düğmesinden gerilimin alt sınır ayarı yapılır. Gerilim, şebekede değerin üstüne düştüğünde, röle hızlı bir şekilde çekerek çıkış kontağını kapatır.
Şebeke gerilimi normale döndüğü zaman kontak tekrar eski konumuna gelir. Gerilim koruma rölesi normal değerin %50 sine düştüğünde ani olarak çıkış rölesini çeker ve sistemi gecikmeden hemen devre dışı bırakır.
Aşırı – Düşük Gerilim Koruma
Asenkron motorlar, ±% 10’luk gerilim değişmelerinde normal çalışırlar. Gerilimin daha fazla yükselmesi veya düşmesi halinde motor akımı artar. Bu durum, sargılarda oluşan ısıyı artırır. Düşük gerilim rölesi, gerilimin, anma değerinin % 10 altına düşmesi halinde kullanılır. Aşırı gerilim rölesi ise gerilimin % 10 fazla yükselmesi halinde devreyi açar.
Piyasada birçok röle markaları vardır. Siemens, Viko Termik Röleler, Entes, v.b gibi bunlardan bazılarıdır. Röle markaları, çeşitleri ve özelliklerine göre röle fiyatları da değişmektedir.
Alaattin BAŞOL der ki
Apartman Bodrumunda diranaj sularının toplandığı 60 cm. derinliğinde plastik depo oluşturulmuş içersinde kendinden şamandralı dalgıç pompa var su deposı sıvı olduğundan
su şamandırayı çalışır seviyeyey getirmemekte bu nedenle bodrumu su basmaktadır. pompayı çalıştırabilmek için ne yapmalayız.
admin der ki
Sıvı seviye kontrol rölesi, sıvı seviye sensörü takılabilir. Bu konuda “Sıvı seviye kontrol rölesi” başlığında konumuzu inceliyebilirsiniz.
SELİM der ki
evime gerilim koruma rölesi takmak istiyorum. entes’in hem düşük gerilim hemde yüksek gerilimden koruyan bir rölesini almaya karar verdim ancak kontaktör seçimini yapamadım. ev yeni sistem 3 faz geliyor. 3 fazlı kontaktör lazım ama kaç amperlik kontaktör yeterli olur? örneğin 40A lik kontaktör almak istedim diyelim bunu nasıl seçicez çünkü kontaktörün üzerindeki yazan akım değeri bir fazdan geçebilecek akımı gösteriyor deniliyor bu konuda yardımcı olur musunuz?
admin der ki
Bir evin kurulu gücü 5000 vat olarak kabul edilir. 5000/220 = 22,7 amper çeker. Evdeki bütün cihazlar birden çalışmayacağına göre 3 TA 22 kontaktörün kontakları 20 ampere dayanır. Sizin kuracağınız sisteme yeter.
Ali KOCA der ki
Merhabalar hocam;
Evdeki gerilim dalgalanmalarında enerjiyi kesmesini düzeldiğinde kendiliğinden açmasını sağlamak istiyorum.
Bunun için:
1) Gerilim koruma rölesi alıyorum.
2) Sigortaların önüne veya arkasına 3 TA 22 güç rölesi koyuyorum.
3) Gerilim koruma rölesiyle 3 TA 22 güç rölesini besliyorum.
Burda iki sorum olacak:
1) Bu tasarım doğru mudur?
2) Gerilim koruma rölesinin hangi ucuyla 3 TA 22 güç rölesini besliyorum?
Gördüğüm kadarıyla 1 nolu uçla röleyi besliyorum, doğru mudur?
Selamlar.
admin der ki
Bu kadar işlem yapmanıza gerek olmadan algılama gücü yüksek tam otamatik bir regülatör bağlayın sorunu çözersiniz. “Regülatör Nedir? Regülatör Ne Demek?” başlıklı yazımızı inceleyiniz.
Okan BOZKURT der ki
Merhaba
Evimdeki buzdolabı güç kartı yüksek voltajdan yandı.Elektrik idaresi evimde kaçak akım rölesinin bulunmamasını gerekçe gösteriyor.Ancak evimin içine girip bakmış değiller. Acaba dışarıdan evimde kaçak akım rölesinin olmayışı anlaşılır mı ? Bir de bu gibi durumlarda kaçak akım rölesi mi yoksa gerilim koruma rölesi mi yüksek voltajdan korur cihazlarımızı ? Teşekkürler.
admin der ki
Kaçak akım rölesinin olup olmadığı dışarıdan anlaşılmaz. Tahmin yürütmüş. Bu gibi durumlarda kaçak akım rölesi takılır.
OSMAN HAS der ki
Sayı hocam
Evde gün ortası akım 215-220v.
Geceleri 235-238v.bu zararlımıdır.
Bu durumun altı ve üstünde ki voltta bir zarara
Uğramamak için. Daire girişi panosuna
Gerilim ayarlayıcı röle takabilirmiyim.
Takılırsa ne model olmalıdır.
SAYGILAR.
admin der ki
Yükselen veya düşen voltaj alıcılar için zararlıdır. Bu durum size rahatsızlık veriyor ise daire içindeki sigorta girişine otamatik bir redresör koymanızdır. Şebekeden gelen voltaj değişimlerini önlemiş, sabit voltaj elde etmiş olursunuz.
Burak Ercümen der ki
Merhaba,
Elektrik konusunda bilgim yok. Eve aldığım yeni klima ve çamaşır makinesini voltaj düzensizliklerinden korumanın çok da maliyetli olmayan bir yolu var mı diye google’da bakarken bu topicle karşılaştım. Bir ev için 10 kva’lık bir voltaj regültörü 1500 tl civarında. Gerilim koruma rölesi/kontaktör çözümüne göre pahalı,büyük, ağır, çok yer kaplayan bir cihaz gibi duruyor. Bölgede çok voltaj düzensizliği yok ama yeni üretilen cihazlarda kart arızası çok pahalıya mal oluyor. Elektrikçi bunu daha evvel hiç uygulamamış. Bir elektrikçinin analyabileceği dilde izah edebilecek kimse var mı?Evde 1 adet 24000’lik inv, 1 adet 12000’lik inv,2 adet eski 9000’lik on/off klima ve de diğer standart elektirkli cihazlar var. Kaçak akım rölesi 40 Amper gücünde. Uygun röle/kontaktör nedir? Nasıl bağlanır? vs. Hobisi elektrik olan, bu işi seven ve bilgisini başkalarıyla paylaşmaktan, bu yolla başkalarına yardımcı olmaktan hoşlanan birisine rastlarım umuduyla yazıyorum. Ayırdığınız zaman ve sabır için şimdiden teşekkürler
admin der ki
Elektrik tehlikeli ve ciddi bir iş. Profesyonel bir elektrikçiden bu iş için mutlaka yardım alınız. Tarif ile anlatımda yanlış bazı şeyler yanlış yapılabilir. Hata kabul etmez.
Coşkun CENGİZ der ki
Merhaba, yeni buzdolabı aldık, servis çalışanı teknisyen arkadaş elektrik kesintilerinde, elektrik tekrar geldiğinde voltaj yükselmesi ya da dalgalanması ile buzdolaplarının kartlarının çoğunlukla zarar gördüğünü, bu sebeple buzdolabının pirizine takılan bir cihaz önerdi ve bunu ücret karşılığından takabileceklerini(225TL) söyledi. Acaba buzdolabı bu durumdan zarar görme ihtimali var mı? Evimizdeki sigorta kutusunda kaçak akım rölesi bulunuyor, acaba bu röle elektrik kesiniliğ tekrar geldiğinde voltaj yükselmesinde veya düşmesine faydası olur mu? Sigorta girişlerine daire için voltaj regülatörleri mi taktırmamız gerekir?
admin der ki
Buzdolabı elektrik kesilip geldiğinde buzdolabının motora ani bir darbe yapıp zorlamasın, motorun yumuşak bir şekilde kalkmasını sağlaması için cihaz buzdolabının üstünde var.Sizin buzdolabınız da var mı yok mu bilmiyorum. Prize takılan, buzdolabının daha az elektrik tüketmesini sağlayacak cihaz olabilir. Öyle bir cihaz ise fiyatını araştırarak alınız. İnternetde bulabilirsiniz. Gücüne dikkat ediniz. Sigorta kutusunda kaçak akım rölesinin voltaj yükselmesinde veya düşmesine faydası yok.