Asenkron Motor Kumanda Teknikleri
Asenkron motor kumanda teknikleri: Motorların arıza yapmadan çalışabilmesi, üretim ve verim için önemlidir. Bu da teknolojiye uygun yapılan koruma devreli otomatik kumanda sistemleri ile sağlanır.
Asenkron Motorlarda Kesik Çalıştırma
Operatörün kontrolü altında çalışan makinelerde, bazı motorların kesik çalışmaları istenebilir. (Yalnız start butonuna basılı olduğu sürece çalışma). Böyle durumlarda asenkron motor kumanda devreleri kurulur.

Asenkron motor kumanda tekniklerinde start (başlatma) butonuna basılınca kontaktör enerjilenir. Böylece güç devresindeki normalde açık bulunan kontaklarını kapatır. Böylece şebeke gerilimi kontaklar ve sigorta üstünden motora uygulandığında edildiğinden asenkron motor çalışır. El start butonundan çekildiğin de buton kontakları açılır. Kontaktör bobini, enerjisini keser.
Kontaktörün enerjisi kesilince güç devresi üstünde bulunan kontakları açarak ve motoru durur. Asenkron motor kumanda devresi kurulumunda şebeke fazından, sigorta kontağının girişine bağlanır. Sigorta çıkışından aşırı akım rölesi kapalı kontağının girişine bağlanır. Röle çıkışından stop butonu girişine, çıkışından start butonu girişine, start çıkışından kontaktör bobin girişine bağlanır. Kontaktör bobin çıkışından da nötre bağlanarak kumanda devresi kurulmuş olur.
Güç devresi kurulurken (L1-L2-L3), üç faz sigorta kontakları girişine bağlanır. Sigorta kontakları çıkışından kontaktörün normalde açık güç kontaklarına girer. Kontaktör kontakları çıkışından aşırı akım rölesi kontaklarına, aşırı akım rölesi kontakları çıkışından asenkron motor giriş uçlarına (U-V-W) uçlarına bağlanır. Böylece güç devresi bağlantısı kurulmuş olur. Kısa devre yapılan motorun çıkış uçları (Z-X-Y) ise yıldız bağlanır.
Bir Yönde Sürekli Çalıştırma
Asenkron motor kumanda tekniklerinde, devrede start butonuna basılınca kontaktör enerjilenerek kontaklarını kapatır. Asenkron motora enerji gönderir. Motorun bir yönde (sağ-sol veya ileri-geri) çalışmasını sağlar. Bu çalışma stop butonuna basıncaya yada enerjinin kesilmesine kadar devam eder.

Sürekli çalışmanın sağlanması için mühürleme yapılmalıdır. Mühürleme start butonu uçları ile kumanda ettiği kontaktörün normalde açık kontaklarının paralel bağlanmasıyla gerçekleşir. Start butonuna bağlanan bu kontağa mühürleme kontağı adı verilir. Şeklimizde b2 start butonuna basıldığında C kontaktör enerjilenir. Açık (C) olan kontaklarını kapatarak motorun çalışmasını sağlar.
Start butonundan el çekildiğin de, buton kontakları açılır. Daha önce buton üzerinden geçen kontaktör akımı bu defa, kapanan C (mühürleme kontağı) kontağı üzerinden geçer. Kontaktör (yani motor) bu durumda kesintisiz olarak çalışmasını sürdürür. Motorun çalışması, stop butonuna basılması yada sistemin enerjisi kesilmesine kadar sürer. b1 stop butonuna basıldığında kontaktör bobininin enerjisi kesilir. bunun için, güç ve kumanda devresinde olan kontaktör (C) kontakları açılır ve motor stop eder.
Motor Kumanda Devre Kurulumu
3 fazlı asenkron motor kumanda devreleri kurulurken şebeke fazından (L1) sigorta girişine kablo bağlanır. Sigorta kontağı çıkışından, stop butonu girişine, çıkışından aşırı akım rölesi (OL) kapalı kontağının girişine bağlanır. OL kapalı kontağının çıkışından stop butonu girişine, stop butonu çıkışından start butonu girişine bağlanır. Start butonu çıkışından kontaktör bobin girişine, kontaktör bobin çıkışından da nötre bağlanılır.
Sonra start butonu girişinden kontaktör normalde açık kumanda kontağı girişine bağlanır. Kontaktör normalde açık kontağı çıkışından da start butonunun çıkışına bağlantı yapılır (mühürleme işlemi) kumanda devresi bitirilir.
Güç Devresi Kurulumu
Güç devresinin kuruluşu şekildeki gibi fazlardan (L1 -L2 -L3), 3 faz sigorta kontakları girişine bağlanır. Sigorta kontaklarının çıkışından kontaktörün normalde açık güç kontaklarına bağlanır. Kontaktör kontaklarının çıkışından aşırı akım rölesinin kontaklarına, aşırı akım rölesi çıkışından motor giriş uçlarına (U-V-W) bağlantı yapılır. Güç devresi tamamlanır. Motorun çıkış uçları (Z -X -Y) kısa devre yapılarak yıldız bağlantı bitirilir.
Birden Çok Kumanda Merkezinden Çalıştırma
İstenildiğinde veya gerektiğinde asenkron motorlara birden çok yerden kumanda edilebilir. Bunun için motorun bulunduğu yerde bir start –stop buton grubu vardır. Ayrıca diğer kumanda merkezinin olduğu yerde de bir start–stop buton grubu vardır. Burada dikkat edilmesi gereken, devredeki tüm stop butonlarının seri, tüm start butonlarının paralel bağlanmasıdır.
Aşağıdaki devrede birden çok kumanda merkezinden çalıştırma ve güç şeması verilmiştir. Devrede b2 (start) butonuna basıldığı zaman C kontaktörü enerjilenerek kontaklarını kapatır ve motor 1. kumanda merkezinden çalışmaya başlar. Motorun çalışması b1 (stop) butonuna basılıncaya kadar sürer. İstenildiğinde asenkron motor b3 (stop) butonuna basılarak da devreden çıkarılabilir. Ya da b4 (start) butonuna basılarak da çalışması devam eder.

Kumanda Devresinin Kurulumu
Kumanda devresinin kuruluşu, devreye göre fazdan (L1) sigorta kontağının girişine bağlanır. (e3) sigorta kontağı çıkışından, aşırı akım rölesi (e1) kapalı kontak girişine bağlanır. (e1) kapalı kontak çıkışından (b1) stop butonunun girişine, (b1) stop butonunun çıkışından (b3) stop butonunun girişine bağlanır. b3 stop butonunun çıkışından b2 start butonu girişine, b2 start butonu çıkışından kontaktör bobinin girişine bağlanır. Kontaktör bobinin çıkışından da nötre bağlanır. b4 start butonu ile b2 start butonu paralel bağlanır.
Daha sonra b2 veya b4 start butonu girişinden kontaktör normalde açık kumanda kontağı girişine bağlanır. Kontaktör normalde açık kontağı çıkışından da b2 veya b4 start butonu çıkışına bağlantı yapılır (mühürleme işlemi ). Böylece kumanda devresi bağlantısı tamamlanır.
Şekildeki devrede fazlardan (L1-L2-L3) üç faz sigorta kontakları girişine bağlanır. Sigorta kontakları çıkışından kontaktörün normalde açık güç kontaklarına bağlanır. kontaktör kontakları çıkışından aşırı akım rölesi kontaklarına, aşırı akım rölesi kontakları çıkışından motor giriş uçlarına (U–V–W) bağlantı yapılır. Böylece güç devresi bağlantısı tamamlanır. Motor çıkış uçlarıysa (Z–X–Y) kısa devre edilerek yıldız bağlantı yapılmış olur.
Paket Şalteri ile Çalıştırma
Bir eksen etrafında dönen arka arkaya dizilen birkaç dilimden oluşan şalterlere paket şalter denir. Kumanda devrelerinde butonların yerine paket şalterler de kullanılır. Dilim sayısının artırılması ile çok konumlu paket şalterler elde edilir. Bu sayede karmaşık kumanda sorunları çözülür. Paket şalter fiyatları ekonomiktir. Ayrıca montajının yapılması kolay olduğundan birtakım avantajları vardır.
Avantajlarının olmasına karşın küçük güçlü motorların çalıştırılmaları dışında pek kullanılmaz. Devre açma kapama anahtarı olarak kullanılır. Paket şalter devrelerinde motor koruma rölesi bağlanmaz. Birden çok yerden kumanda edilemez. Frenleme devreleri yapılamaz. Devre kapalıyken enerji kesilmesi durumunda, yeniden geldiğinde devre kapalı kalır. Bu da motor ve benzeri tüketici aletlerin kontrolsüz çalışmasına neden olur.
Paket Şalter Uygulaması
On–Off paket şalter ile üç fazlı asenkron motorun doğrudan çalışması sağlanır. Genel olarak küçük güçlü motorların çalıştırılmasında örneğin; küçük güçlü ağaç kesme tezgahları, taş motorları gibi yerlerde kullanılır.
L1, L2, L3 fazlarını 2, 4, 6 numaralı kontaklarına bağlanır. Motorun U-V-W uçlarını da 1, 3, 5 numaralı kontaklarına bağladığımız zaman devrenin çalışması için gereken bağlantı kurulmuştur.

Resimde görülen paket şalterlerin çalışma diyagramına bakıldığı zaman sıfır konumunda paket şalterin tüm kontakları açıktır. Bu konumda asenkron motoru çalıştırmaz. Paket şalteri bir konumuna aldığımız zamansa bütün kontakları kapanır ve motoru çalıştırır. Çalışma diyagramında açık kontak boşluk, kapalı kontak ise çarpı (X) şeklinde gösterilmektedir.
çok güzel web sitesi biz elektrik ustaları için çok faydalı oluyor teşekürler.
arkadaslar 15 kw lik bir motorun uvw uclarina enerji verilmis diger uclar bosta bu cift devirli bir motor sanirim bunu yuksek devire almam icin kopru atmammi gerekiyor
Uçların kaç tane olduğunu bilmeden yanlış bilgi vermek istemiyorum.
Bir asenkron motoru start a basildiginda motor periyodik olarak 1 dk calisacak , 1 dk duracak motor bu şekilde stop butonuna basınca kadar devam edecek
Bunun kumanda devresi çözebilirsiniz? Acil biraz
Bu şekildeki sorulara çizerek yanıt veremiyoruz.
Teşekkürler herşey için sizin sayrnizde sınavınmda başarılı olucam
Uc fazlı asenkron motorun kontaktör bobini 380 volt ile calisiyorsa cizimi acil hemen lazım!!!!!!
Kumanda besleme ucu “R” fazı ile beslenirken kontaktörün nötr ucuna bağlanan kısım ise “S” fazı ile beslenecektir. “R” “S” arasındaki fazlar arası voltaj 380 volt olur. Çizim olarak gönderemiyorum.
Emeğinize saglik diyecek hic bir soz yok bh site icin tesekkur edrim
Merhaba. 3 ayrı motoru sıralı kilitlemeli olarak bağlamak istiyorum kumanda devresinde yardımcı olurmusunuz
Bu motor sıralamasını şemasını çizip göndermem lazım. Benim bu imkanım yok.
merhaba diyelim 1 kw lık bir motorumuz var bu motorumuzun 10 dk çalışıp 1 saat dinlenmesi isteniyor bunun kummanda devresini yapabilirmisiniz. acaba yada normal zaman rölellerri ile yapılabilir…
Çizip gönderme gibi bir uygulamam yok Aralıklarla durup çalıştıran zaman röleleri var.
1. start butonuna basınca 1. kontaktor çalışıyor 2. start butonuna basınca 1. kontaktor duruyor 2. kontaktor çalışıyor stopa basınca ikiside duruyor bu devreyi nerden bulabilirim hocam
https://im.ge/i/uWUE5p Sorunuzun cevabına bu linkten ulaşabilirsiniz.