Repülsiyon Motor Yapısı Çalışma Prensibi
Repülsiyon motor: Yüksek kalkınma momentinin gerekli olduğu yerlerde hep repülsiyon motorlar kullanılıyordu. Daha sonra yardımcı sargılı kondansatörlü motorlar kullanılamaya başlamıştır.
Repülsiyon Motor Yapısı
Repülsiyon motorların statörleri, yardımcı sargılı motorların veya üç fazlı asenkron motorların statörüne benzer. Bobinler spiral (el sargı) şeklindedir.
Repülsiyon motorun rotoru, doğru akım dinamosu ve motor rotorunun ki ile aynıdır. Sargı uçları kollektör dilimlerine bağlanmıştır. Bu motorlarda fırça da vardır. Sadece repülsiyon motorlarda fırçalar, motor içinde kısa devre edilmiştir.
Bir fazlı asenkron motorlarda olduğu gibi repülsiyon motorlarda da şu parçalar bulunmaktadır:
- Statör
- Rotor
- Kollektör
- Fırçalar
- Rulmanlar
- Kapaklar
- Yataklar
- Merkezkaç mekanizması
Üniversal motor parçaları
Fırçalar kapak üzerinde ise doğru akım motorunun rotoru gibi kollektöre üstten basar. Eğer fırçalar mil üzerinde montajlı ise fırçalar kollektöre alın kısmından basar.
Repülsiyon Motor Çalışma Prensibi
Statördeki bir fazlı sargıya alternatif gerilim uygulandığı zaman geçen akım, kutupları oluşturur. Değişken manyetik alan içinde bulunan rotor sargılarında EMK indüklenir. Fırçalar kısa devre edilmiş olduğundan rotor iletkenlerinden indükleme akımları geçer.
Kutup ekseninin bir tarafındaki rotor iletkenlerinden geçen akımlar bir yöndedir. Diğer taraftaki iletkenlerden geçen akımlar ters yöndedir. Rotor iletkenlerinden geçen bu akımlar rotorda N ve S kutuplarını oluşturur. Statörün N kutbunun karşısında rotorun N kutbu, statörün S kutbunun karşısında da rotorun S kutbu vardır. Karşılıklı gelen aynı kutuplar N-N ve S-S kutupları birbirini iter.
Kutupların itme kuvvetleri kutup ekseni doğrultusundadır. Aynı zamanda birbirine zıt olduğundan rotorda bir döndürme momenti oluşturmaz. Bu durumda rotor dönmez. Fırçalar kutup ekseninden kaydırıldığı zaman rotorda kutuplar oluşur.
Oluşan bu kutuplar statör kutup ekseninde olmayacağı için fırçaların kaydırılma yönünde dönme başlar. Fırçalar kutup ekseninden 90° kaydırıldığında rotorda indüklenir. İndüklenen EMK’ ler birbirini yok ettikleri için fırçalar arasındaki EMK sıfır olur. Rotor sargılarından akım geçmeyince rotorda kutuplar oluşmaz. Statör kutuplarının etkileyeceği rotor kutupları olmayınca döndürme momenti oluşmaz ve rotor da dönmez.
Repülsiyon Motorların Özellikleri
- Normal repülsiyon motorların başlangıçlı (startlı) asenkron motorların ilk kalkınma momentleri, kondansatörlü yardımcı sargılı motorların ilk kalkınma momentleri kadardır.
- Repülsiyon motorların ilk kalkınma akımları, kondansatörlü yardımcı sargılı motorlardan ortalama % 30-40 daha küçüktür.
- Tam yükte devir sayıları en fazla % 5 düşer. Bunlar sabit devirli motorlar sınıfında kabul edilir.
- Normal repülsiyon motorun başlangıçlı (startlı) asenkron motorun devir yönü, fırçaları kutup ekseninin sağ ve sol tarafına kaydırmak suretiyle değiştirilir.
- Normal repülsiyon motorların devir sayıları, fırçalar kaydırılarak ayarlanır.
Repülsiyon Motorların Kullanma Alanları
Repülsiyon başlangıçlı asenkron motorlar yüksek kalkınma momenti istenen yerlerde kullanılır. Yardımcı sargılı motorlardan önce repülsiyon motorlar, bir fazlı motorların içinde endüstride kullanılırdı. Pahalı oluşları nedeni ile daha ucuz olan yardımcı sargılı motorlar repülsiyon motorların yerine kullanılmaya başlanmıştır. Repülsiyon başlangıçlı asenkron motorlar 1,5 Hp’ye kadar yapılır.
- Santrifüj tulumbalarında (su türbinlerinde),
- Matkaplarda,
- Çamaşır makinelerinde,
- Aspiratörlerde kullanılır.
Repülsiyon Motor Fiyatları
Repülsiyon motor fiyatları özelliklerine, modeline, gücüne göre değişmektedir.
Hocam repülsiyon motorlarda neden kompanzasyon sargısı gerektirmiyo
Repülsiyon başlangıçlı asenkron motorlar yüksek kalkınma momenti istenen yerlerde kullanılır. Yardımcı sargılı motorlardan önce repülsiyon motorlar, bir fazlı motorların içinde endüstride kullanılırdı. Pahalı oluşları nedeni ile daha ucuz olan yardımcı sargılı motorlar repülsiyon motorların yerine kullanılmaya başlanmıştır.