Elektriksel Ark Nedir? Nasıl Oluşur?

Ark: Elektriksel bir sistemde toprak veya bir başka faz ile düşük empedanslı bağlantıdan kaynaklı bir patlamadır. Bir ark patlaması aniden gerçekleşir. Bu anlık olay ark yayılım sınırları içerisinde bulunan insanların yaralanmasına ve hatta ölümüne bile sebep olabilmektedir. Elektrik arkı patlaması en ciddi ve en az anlaşılan elektrik tehlikelerinden biridir.

 

Ark patlamalarında yüksek sıcaklıklar oluşur. Bu da o noktayı çevreleyen havanın hızlı bir şekilde ısınmasını sağlar. Ayrıca yüksek hava basıncının oluşmasına da neden olur.

Bu ark iletkenler arasındaki bir hava boşluğundan akan yüksek akımlı kesintisiz bir elektrik deşarjıdır. Çok parlak bir ultraviyole ışık ve yoğun ısı üretir. Genellikle ark patlamasına kısa devre sebep olur.

Ark Nasıl Oluşur?

Genellikle ark patlamasına kısa devre sebep olur. İletkenler arasında havanın yoğunluğunun değişmesi sonucu oluşan atlama akımıdır. Elektrik panolarında bir devre aşırı yüklendiğinde ve aşırı ısındığında ark oluşur. Aşırı ısınma sadece devre kesiciye değil aynı zamanda bara bağlantısına da zarar verir.

Ark oluşmasına sistemde uygun olmayan aletlerin, elektrik ekipmanlarının kullanılmasıdır. Elektrik cihazındaki riskli bölgelerde oluşan korozyonlara dikkat edilmemesidir. Çalışma teknikleri, elektrik güvenlik eğitiminin eksikliği ve bakım aksaklığı olarak sıralanabilir.

Ark Oluşması Nasıl Önlenir?

Elektrikle çalışan sistemlerde ark oluşmasını tamamen önlemek imkansızdır. Ark oluşmasının önlemek belirgin riskleri ortadan kaldırmak ile mümkündür. Riskleri azaltmak Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü’nün metotlarına uyulması ile olur.

Elektrik Arkı Parlaması Sonuçları

Ark parlamasının şiddetine, fonksiyonuna, süresine ve arkla olan mesafeye bağlı olarak aşağıdaki durumlar ortaya çıkar:

• Elektrik arkının 20.000°C’ye varan yüksek ısısında, çalışanın derisinde ve vücudunda yanıklara sebep olur.
• Yangın durumunda, çalışanın yaralanmasına ve çalışma ortamının çevresinde hasara sebep olur.
• Erimiş metal parçacıkların, tahrip olan ekipmana ait parçaların yüksek hızda dağılmasına sebep olur. 1000 kg/m2’ye varan patlama basıncına sahip bir elektrik arkı patlaması, çalışanın yaralanmasına sebep olur
• Ses patlaması (140 dB’ye kadar; silah sesi kadar yüksek): Çalışanda duyumsal hasara sebep olur.
• Patlama kaynaklı ultraviyole ışık, çalışanın görmesine zarar verir.

Çalışan insanların arkla olan mesafesine bağlı olarak vücut yüzeyinden alınan tahribat Enerji miktarına bağlıdır. Arka maruz kalan kişi için en önemlisi cilt yanıklarıdır.