Klima Çeşitleri ve Seçimi

Klima, havayı koşullandıran, yani ortama mevsime göre ısı ekleyip çıkarabilen bir cihazdır. Klimalar buzdolabı ile aynı mantıkla çalışır. Isı ve nemi uzaklaştırarak ortamdaki havayı soğutur. Çeşitleri nelerdir?

Duvar Tipi Mono Split Klima

Bu tip klimalar iki parçaya ayrılır. iç ve dış birçok iç üniteden oluşurlar. İç ünite odanın içine takılır. Bunlarda bir evaporatör serpantini ve genleşme valfi vardır. Dış ünite ise odanın dışına takılır. Dış ünitede kompresör ve ısı dağıtım bobinleri, ayrı yerleştirilir. İç ünitelerle dış ünite arasında bakır boru, elektrik kablosu, su boşaltma hortumu, yalıtkan ile bandajdan oluşan bağlantı olmalıdır.

Bu iç ve dış üniteler arasında bakır boru soğutucu akışkanı taşır. Üniteler arasındaki mesafe, klimanın verimliliğini etkiler. Duvar tipi mono split klimaların enerji verimliliği yüksek, enerji tasarruflu ve hızlı soğutma sağlar. Kompresör odanın dışında olduğu için bu klimalar oldukça düşük ses seviyesinde çalışır. Duvar tipi split klimaların 7000 Btu/h ile 30000 Btu/h kapasiteler arasında değişik modelleri vardır. Konutlarda da sorunsuz olarak kullanılmaktadır.

Duvar Tipi Multi Split Klima

Birbirinden bağımsız birçok bölgenin iklimlendirme ihtiyacının olduğu yerlerde kullanılır. Yük ihtiyacının sürekli değiştiği otel, hastane, ofis, restoran, mağaza, tiyatro, sinema gibi yapılarda. Mimari unsurların ön planda olduğu tarihi yapılarda.

Yapı içinde soğutucu gaz borularına göre çok büyük yer kaplayan hava kanallarının geçirilmesinin zor olduğu yapılarda. Mekanik tesisatsa yeterince yer ayrılamayan, soğutucu sistemin açık havaya (çatı, bahçe vb.) konulması gereken yapılarda. Villa, iş merkezi, plaza gibi. İşletme maliyetinin düşük olmasının istendiği tüm projelerde multi split sistemler kullanılabilir.

Salon Tipi Split Klima

Bu cihazlar, doğrudan havası yönlendirilecek ortamda bulunur. İç ünitede evaporatör, fan, filtreler vardır. Paket tiplerde su soğutmalı kondenser ile kompresör de iç ünitede bulunur. Havayı doğrudan iklimlendirilecek ortama üfleyebilirler. Ayrıca kısa kanallar kullanılarak da daha eşit hava dağılımı sağlarlar.

Bu klimaların özellikleri:

Kapasite aralığı pencere, duvar tiplerinden daha yüksektir.
Dış üniteleri hava veya su soğutmalı olabilir. Isıtma sistemi ısı pompası biçiminde veya elektrikli ısıtıcı ile sağlanır.

Yer/Tavan Tipi Split Klima

Bu cihazlar, küçük bürolara, iş yerlerinde pencere altlarına veya tavana monte edilir. Belli bir kısımdan emdikleri havayı üst taraftan damper yönlendirmesiyle ortama verir. Bu klimalar döşemede veya tavanda iyi görüntü vermezler.

Tavan tipi spilit klimalar otel lobisi ofis restoran, toplantı odası gibi yerlerde uygundur. Asma tavanı olan geniş yerlerde uygulanır. Bu tipteki klimalar ile dışa bağlantı yapılarak temiz hava alınabilir. Temiz hava kasetli klimanın iç ünitesinin arkasından dışarıya bağlantılı bir hava kanalı ile alınır. Dönüş havası ile karıştırılarak sisteme gönderilir. İki yöne dört yöne üfleme özellikleri sayesinde ortamı eşit olarak havalandırır. Ayrıca büyük bir kısmı tavana gömüldüğü için estetiktir.

Pencere Tipi Klimalar

İlk üretilen klima modelidir. Pencere veya duvara monte edilen tek bir kutu şeklindedir. Cihazın bir kısmı iç ortamda, bir kısmı da dış ortamda kalır. Temiz hava, nem alma, programlanma ve uzaktan kumanda imkanı sağlayan modelleri vardır. Küçük, bağımsız ortamların iklimlendirilmesi için kullanılır. Elle veya kendiliğinden ayarlanabilen panjur ayarı ile hava akımının eşit dağılımı sağlanır. Cihazın yerine konulduktan sonra elektrik ile yoğuşum suyu bağlantısı yapılır. Sadece soğutma, soğutma ile elektrikli ısıtma, soğutma ile ısıtmalı (ısı pompası) çeşitleri vardır.

Özellikleri:

Gürültülü çalışır.
Küçük ortamlar için uygundur.
Pencere kapatıldığı için görüntüyü bozar. Havalandırma açısından ortamda ölü hacimler kalabilir.

Bu klimalar kendi aralarında yalnız soğutma, soğutma ve direnç ile ısıtma, soğutma ve ısı pompası ile ısıtma yapmalarına göre ayrılır. Yalnız soğutma yapan cihazlar dış sıcaklığın yüksek olduğu zamanlarda kullanılır. İçeride serin, nemsiz ortamlar sağlar. Soğutmanın yanında ısıtma da yaparlar.

İklim yapısının koşullarına göre ısıtma ihtiyacının bir kısmını veya tamamını karşılayabilir. Eğer ısıtma, direnç ile sağlanıyor ise cihazın vereceği ısı dış sıcaklıktan bağımsızdır. Dirençli cihazlar ısı pompası özelliğindeki cihazlara göre fiyatları daha ucuzdur. Ancak ısıtma yaparken bir ısı pompasına göre daha verimsizdir, daha çok elektrik harcarlar. Isı pompalarının avantajı, aynı oranda ısıtmayı dirençli ısıtmadan daha az elektrik harcayarak yapmalarıdır.

Elektrik sarfiyatındaki bu düşüş, dış hava sıcaklığına, nemine bağlı olarak 1/3 oranına kadar erişebilir. Ancak dış ortam koşulları kötüleştikçe bu avantajı azalır. Ülkemizin çok soğuk olmayan bölgelerinde ısı pompası kullanımı, direnç ısıtmasına göre elektrik sarfiyatı açısından yararlıdır. Isıtmayı hem ısı pompası hem de direnç ile yaparak iki sistemin de yararlarını sunan cihazlar da vardır. Isıtmanın bütününü ya da bir kısmını klima aygıtları ile karşılamanın kışın havalandırma olanağını da beraberinde getireceği unutulmamalıdır.

Portatif Klima

Tek bir ünite olarak daha çok bir pencere tipi klimaya benzer. Ancak bir pencereye sabitlenmesi gerekmez. Sürekli yer değiştiren kişiler için uygun klimalardır. Diğer odaları da aynı sistemle soğutması için de idealdir. Odadan sıcak hava çekerek çalışır ve soğuk havayı dışarı atar. Taşınabilir soğutma sisteminin verimli çalışması için ısı ve nem dışarı atılır.

Taşınabilirlik açısından, bu klimalar bir hava soğutucusuna benzer. Ancak soğutucuların aksine havayı koşullandırabilirler. Küçük boyutlarda ve kurulumları oldukça kolaydır. Portatif klimalar istenilen yere yerleştirilebilir. Ancak, portatif klimalar çok fazla gürültü yapar ve daha fazla elektrik tüketir. Kurulum gerektirmezler. Uygun fiyatlıdır.

Klima seçerken göz önünde bulundurması gereken etkenler vardır. Bu etkenler, bütçeye uygun ve doğru klimayı satın almada etkili olmaktadır. Klimanın soğutma kapasitesi ve kurulum için odanın boyutu belirlenir. Uygun kapasite hesaplandıktan sonra klima türü seçilmelidir.