LED Lamba Nedir?

LED kelimesi “Light Emitting Diode” (Işık Yayan Diyot). En yeni aydınlatma teknolojilerinden biridir. LED lamba nedir? standart duy tipleri ile kullanılabilen, ancak ışık üretmek için LED (ışık yayan diyotlar) kullanan bir katı hal aydınlatma (SSL) cihazıdır. Sağladığı faydalar nedeniyle, kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır. En önemli faydası, az enerji tüketimi ve uzun ömrü sayesinde klasik aydınlatmaya göre çok daha ekonomik olmasıdır.

LED ampuller; verimli, enerji tüketimi düşük, parlak ışık veren, farklı renk seçenekleri ve akıllı duy tasarımları, gelişmiş özellikleri ve çok yönlü aydınlatma imkanı sunan elemanlardır. LED ampul (led bulb) çok düşük sıcaklıklarda bile en iyi parlaklık ve renk düzeyine hemen ulaşır. Lamba anahtarını açıp kapatırken titreşim etkisi göstermezler. LED ampul çeşitleri, şoka ve titreşime dirençli olduklarından patlama oranı düşüktür.  LED ampullerin insan sağlığına veya çevreye herhangi bir zararı yoktur.

LED Ampullerin, Akkor Ampullerle Karşılaştırılması

LED ampuller, akkor ampullerle karşılaştırıldığında %80, tasarruflu ampullere göre %50 daha az enerji harcamaktadır. Örnek: Oda aydınlatmasında kullanılan 75 Wattlık bir akkor ampul yerine, aynı parlaklıkta 53 Watt halojen ampul, 18 Watt tasarruflu lamba veya 12 Wattlık bir LED ampul kullanılabilir.

LED lamba (led lamp) içerisinde doğaya zarar verebilecek herhangi bir gaz yoktur. Akkor ampullere göre led aydınlatmalar elektriğin ışığa dönüştürüldüğü, karbondioksit salınımın en az olduğu, enerji verimliliği yüksek, düşük güç tüketimi sayesinde tasarruf sağlayan bir çevre dostu olan aydınlatma teknolojisidir.

LED armatürlerin gazlı armatürlere oranla civa gibi ağır maddeler ve halojen gazlar bulunmamaktadır. Kullanım süreleri bittiğinde doğaya zararları yoktur. Tasarımcılar açısından bakıldığında dimmerlenebilir. Uzun ömür ve darbelere dayanma (cam yapısı olmaması) yapısı sayesinde LED aydınlatma ürünleri, müdahale edilmesi zor alanlarda kullanılmaktadır.

Dimmer: LED, Halojen ve CFL gibi ışık kaynaklarının parlaklık seviyelerini getirilmesini sağlayan güç elektroniği devre elemanlarından meydana gelen devreye dimmer denir. Dimmerlemek; lambanın gerilimi değiştirilerek verdiği ışık miktarının artırılıp azaltılmasıdır.

Floresan ve akkor ampullerde ışık istenilmeyen yönlere de gider. LED ampul ile ise ışık aydınlatılmak istenilen yöne doğrudan gönderilir. LED ampullerde ışık istenilen yönde yayıldığı için aydınlanma daha iyi sağlanır ve ışık kirliliği de azaltılmış olur.

LED ampuller uzun ömürlü ve sağlam bir yapıya sahiptir. Ömürleri 30 bin saatten fazladır. Kullanım ömürleri sıcaklığa bağlı olarak değişir. LED ampullerde yaklaşık 10.000’den fazla açma/kapama işlemi yapılabilir. Açma kapama işlemi LED ampulün çalışma performansını etkilemez. Tasarruflu lambalarda ise açma/kapama 5000 dolayındadır.

LED’ler uzun ömürlü ancak elektronik kısımları biraz daha dayanıksızdır. Ömrü etkileyen en önemli faktör LED sürücü kısmıdır. Üreticiler lamba kutusu üzerinde ürün ömrünü belirtirler.

LED Ampül Nasıl Çalışır?

LED ampul; çalışma prensibi diyot temeline dayanan bir aydınlatma çeşididir. LED ampullerin içerisinde bulunan diyotlar, yüksek dirençten düşük dirence kontrollü bir şekilde elektriğin geçişini sağlar.

LED ampuller; içinden bir elektrik akımı geçtiğinde görünür ışık yayan yarı iletken bir cihaz kullanılır. Bu özellik elekrolüminesans olarak bilinir. Belirtilen sıcaklık aralığında çalıştırtıldığı sürece, LED ampuller 50000 saat çalışabilir.

Elektrolüminesans: optik ve elektriksel bir olgudur ve malzemenin içinden geçen elektrik akımına veya çok güçlü elektriksel alana tepki olarak ışık yayma durumudur.

Yarı iletken elektronik devre elemanı olan LED ampuller ilk icat döneminde zayıf kırmızı bir ışık verirken günümüzde gelişen yüksek teknolojiler ile üretilen LED ampuller; görünür ışık, morötesi, kızılötesi gibi farklı dalga boylarında, yüksek parlaklıkta ışık vermektedir.

Emmitted light: Yayılan ışık Cathode: Katot Diode: Diyot, p- layer: P-Katman, Active Region: Aktif bölge, n-layer: n- katman, Substrate: Alt katman, Anode: Anot Transparent plastic case: Şeffaf plastik kasa, Terminal pins: Terminal pimleri

LED Ampul Nasıl Seçilir?

Yarı iletken teknolojisinin gelişmesi ile birlikte aydınlatmada, kullanılan LED ampuller nesnelerin gerçek renkleri ile algılanmasını daha iyi sağlamaktadır. Işık verimliliği yüksek ve renk portföyü geniş aydınlatma elemanlarıdır. Doğru LED ampulü satın almak için fiyat dışında dikkat edilmesi gereken temel özellikleri; ampulün ne kadar parlak olacağına dair temel gösterge Watt değeridir. Farklı Watt seçeneklerinde tüketiciye sunulan LED ampul modelleri arasında tercih yaparken satın alacağınız LED ampul ürününü nerede kullanacağınızdır.

Lambanın ne kadar enerji harcadığı watt ile ölçülür. LED’ ler için Watt, ampulün ne kadar parlak olacağının önemli bir göstergesi değildir. Çünkü LED ampul teknolojisi çok daha düşük güç harcar. 60 W akkor ışığına benzer parlaklığa sahip bir LED ampul sadece 8 ila 12 W güç harcar.

LED ampullerde farklı bir gösterge olan lümen kullanılır. Lümen bir ışık kaynağından yayılan ışık miktarını gösterir. LED ampullerde güç seviyesi W değerinden değil, lümen değerinden ölçülür. Lümen (lm), bir ampulün yaydığı ışığın parlaklığın gerçek ölçüsüdür. Lümenin yüksek olması aydınlatma ürününün parlak ışık vermesi anlamına gelir.

LED Ampul Rengi Nasıl Seçilir?

LED lamba renkleri, etkileyici geniş bir renk yelpazesine sahiptir.  Standart LED ampuller için popüler renkler genellikle, beyazın sıcak ve soğuk tonlarıdır.

Renk sıcaklığı; ampulün yaydığı ışığın renk özelliğini belirleyen faktördür. LED ürünleri otomasyon ile uyumluluk sağlayamaya bağlamıştır, farklı renk sıcaklıkları  ve dim edilebilir seçenekleri de yaygınlaşmıştır. Renk sıcaklığı ölçü birimi Kelvin’ dir. Renk sıcaklığı, üretilen ışığın sıcaklık ve soğukluk olarak tanımlar. Renk sıcaklığı 3600K-6500K arasında olan aydınlatma ürünleri soğuk, 2700K-3000K arası ise sıcak renk olarak kabul edilir. Sarı renk çeşitleri sıcak, gün ışığına yakın renk çeşitleri ise soğuk olarak değerlendirilir. Renk sıcaklığı seçimi yaparken ampulden yayılan ışığın cisimlerin gerçek rengini ne kadar iyi gösterdiği önemli bir detaydır. Evler için ideal olan sarı ışığın daha sağlıklı olduğu bilinmektedir.

Işık yayılımı; Kullanılan ampulden verim almak için ampul içerisinde ışığın nasıl yayıldığı önemlidir. LED ampullerin ışık açıları uygulamalarına göre farklılık gösterir. 5 ila 30º arası dar açı, 30º üstü ise geniş açı olarak belirlenmiştir. Ampulün aydınlatması gereken açı arttıkça yüksek lümen değerli ampuller seçilmelidir.

Verimlilik: Ampulün watt başına toplam lümen değeri verimliliktir. Lümen/Watt olarak hesaplanır. Akkor ve tasarruflu ampullerde ısı kaybı fazla olduğundan bu değer daha düşük çıkacaktır. Ancak LED ampuller verimlilik açısından tercih edilmektedir.

Akıllı LED Ampul Nedir?

Akıllı LED ampul, aydınlatmanın uzaktan özelleştirilmesini, programlanmasını ve kontrol edilmesini sağlayan internet özellikli bir LED ampuldür. Akıllı ampul modelleri, Bluetooth veya Wi-Fi üzerinden bağlantı kurularak ev veya binalardaki ışığın parlaklığı ve RBG ayarları kontrol edilebilir. Akıllı led ampuller, büyüyen ev otomasyonu ve nesnelerin İnterneti ( IoT) ürünleri kategorisinde yer alır.

Wi-Fi, bluetooth ya da bir ev otomasyon sistemi için tescilli bağlantı entegrasyonları sayesinde, akıllı ampuller mobil uygulama üzerinden veya bina otomasyon merkezi aracılığı ila kontrol edilebilir. Lambaların ışık rengi ve parlaklığı belirli bir şekilde değiştirmek için programlanabilir. Akıllı LED ampul seçenekleri ile lambaya uzaktan bağlanabilir, renk ve parlaklık gibi ışık değerlerini cep telefon üzerinden ayarlanabilir. Lambanın internet bağlantısı, üreticilerin akıllı ampulleri yerleşik kameralar, dahili hoparlörler ve nesne algılama yeteneği gibi ek özellikler ile donatmalarını sağlar.

IoT ; IoT (Internet of Things veya Nesnelerin İnterneti) ekosisteminde bağlı cihazların doğrudan izlenmesini, yönetilmesini ve otomasyonunu sağlayan teknolojidir.

LED lamba Nasıl Değiştirilir?

LED lambaları değiştirmeden önce ışıklar en az 15 dakika kapalı konuma getirilir. İnce duy özelliğine sahip olan lamba dış kenarlarından tutularak, hafif bir şekilde döndürülür ve çıkarılır. Kabloları lambalardan dikkatli bir şekilde ayırdıktan sonra kullanılacak diğer lamba aynı alana yerleştirilir. Lamba el ile tutulduktan sonra yerine düzgün bir biçimde oturması için itip döndürerek sabitlenir.

LED Lamba Nasıl Bağlanır?

LED lambayı bağlarken kabloların doğru bir şekilde bağlanması, kullanılacak LED ‘in ölçüsüne uygun olan bir LED adaptörü kullanılması önemlidir. Bağlantısı oldukça kolay ve pratik olan LED lambalarda dikkat etmek gereken konu ortam koşullarına göre uygun bir yerde yerleştirilmesidir.

LED Çeşitleri

İlk olarak LED’ler birkaç modüllü olan reklam tabelaları, dekoratif aydınlatmada kullanılan DIP LED; SMD 3528 , SMD 5050 gibi ölçüleri ile adlandırılan, küçük boyutlu, sağladığı verimlilik ve montaj kolaylığı ile günümüzde en çok kullanılan SMD LED; genel olarak birkaç çipten meydana gelen sıralı LED’ lerdir.

En yeni ve en verimli LED teknolojisi olan LED projektör (projector), Wall washer gibi armatürlerde kullanılan Power LED ve COB LED’ (chip on board) leri içermektedir. LED aydınlatma ürünlerinin LED spot (LED spotlight), LED projektör (projector), LED panel LED şerit (led strip),  LED tavan armatürleri (LED ceiling lights) gibi oldukça farklı ürün grupları bulunmaktadır.

LED Ampül Modelleri

Elektrik ve elektronik sektörünün kaliteli markaları tarafından yüksek teknolojiler ile üretilen, aydınlatma alanında kullanılan LED ampül modelleri, elektrik enerji tüketimini azaltarak tasarruflu olmasından dolayı tercih edilmektedir. Bunlardan bazıları Ledon, Tekfen, Osram gibi markaların E14 LED ampül özellikli modeller vardır.

LED Aydınlatma Nerelerde Kullanılır?

LED aydınlatmanın getirmiş olduğu faydalarla ciddi miktarda enerji tasarrufu sağlayan LED armatürler hemen her alanda kullanılmaktadır. LED aydınlatma, kullanıcısına kusursuz aydınlatma sunması sayesinde bina içi,  oturma odası, yatak odası, yemek odası, çocuk odası, bina dış aydınlatmaları endüstriyel aydınlatma, otomotiv ve reklam sektörü, park ve bahçelerde ofislerin aydınlatılması, sokak, cadde ve meydan aydınlatmaları, cafe ve restorant gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

LED ampul ürünleri; floresanların yaydığı ışıktan bambaşka bir yöntemle ışık yayması, enerjiyi daha etkin kullanması veya daha iyi aydınlatma sağlaması LED ampulleri avantajlı hale getirmiştir. LED aydınlatma fiyatları ışık değeri, model, güç, ışık akışı ve renk tercihi gibi öne çıkan başlıklarla belirlenmektedir. Klasik lamba modelleri, tasarruflu led ampul çeşitleri ve araç içinde kullanabilecek lambalar değişik renk ve tasarımları vardır.