• Birinci navigasyona geç
  • Skip to main content
  • Birinci sidebar'a geç

ELEKTRİK REHBERİNİZ

ELEKTRİK HAKKINDA ARADIĞINIZ HER ŞEY...

  • Elektrik Nedir?
  • Elektrik
  • Elektrik Motorları
  • Elektrik Sigortası
  • Elektrik Trafoları
  • Elektronik
  • İlk Yardım
  • İzolatör
  • Jeneratör
  • Kompanzasyon
  • Paratoner
  • Topraklama
  • Site Haritası
  • Hakkımızda
  • İletişim

Transistörlerde Akım ve Gerilim Yönleri 

05 Nisan 2021 By admin 1 Yorum

Transistörlerde Akım ve Gerilim Yönleri 

Transistörlerde akım ve gerilim yönleri: Ortak beyzli transistör bağlantısında akım ve gerilim yönleri şekilde görüldüğü gibidir. Teorik olarak kabul edilen durum akım yönleri ile oyuk hareketi aynı yöndedir. PNP – NPN transistörlerde kollektör – beyz arası ters polarmalıdır.

Transistörlerde akım ve gerilim yönleri
Transistörlerde akım ve gerilim yönü

Şekilde transistörlerde akım ve gerilim yönleri verilmiştir. Burada;

  • IB: Beyz akımı (dc),
  • IC: Kollektör akımı (dc),
  • IE: Emiter akımı (dc),
  • VBE: Beyz-emiter arasındaki gerilim (dc),
  • VCB: Kollektör-beyz arasındaki gerilim (dc),
  • VCE: Kollektör-emiter arasındaki gerilimi (dc) gösterir.

Beyz polarması olmadan akım geçişi olmaz. Beyz polarması gerçekleştiği zaman P maddesinde bulunan azınlık akım taşıyıcı olan elektronlar vardır. Bu elektronlar, kollektör tarafından kuvvetlice çekilirler. Oluşan bu oyuk hareketiyle emiterden kollektöre doğru elektron akışı meydana gelir.

Gerilim yönleri belirtilirken (VCB ve VEB), V harfinin ikinci elemanı (B) devresinin bağlantı şeklini belirler. Buradaki kullanımlara göre devrenin ortak beyzli olduğu anlaşılır. V harfinin ilk elemanı ise kaynağa transistörün hangi ayağının bağlı olduğunu gösterir.

Transistörlerde akım ve gerilim yönleri
IB Akımı hesaplama

Şekilde görüldüğü gibi transistörün beyz-emiter arası VBE gerilim kaynağı ile doğru yönde polarmalanmıştır. Beyz – kolektör arası ise VBC gerilim kaynağı ile ters yönde polarmalanmıştır. Beyz-emiter arası doğru yönde polarmalandığı zaman aynı ileri yönde polarmalanmış bir diyot gibi işlem yapar. Böylece üzerinde yaklaşık olarak 0.7V (silisyum) gerilim düşümü oluşur. (VBE= 0.7 Volt)

Devrede I. göz için “Kirsoff Gerilimler Kanunu” na göre denklem yazılırsa;

VBB = IB · RB + VBE olacaktır.

Bu denklemden de IB akımını yalnız bırakırsak şu formülü elde edilir.

Formül

 

 

Kollektör ve emiter akımlarını bulabilmek için;

IC = β · IB ve IE = IC + IB formülleri kullanılır.

RC direnci üzerine düşen gerilimi bulmak için;

VRC = IC · RC formülü kullanılır.

Örnek:

Verilen devreye ve eleman değerlerine göre IB akımının değerini hesaplayınız.

Transistörlerde akım ve gerilim yönleri

Çözüm

IB akımını bulmak için;

Kullanacağımıza göre bilinen değerleri formülde yerlerine koyalım.

 

olarak bulunur.

 

 

Örnek

Transistörlerde akım ve gerilim yönleri

Yukarıda verilen devre ve eleman değerlerine göre transistorün polarma akım ve
gerilim değerlerini bulunuz.
IB = ?              IC = ?              IE = ?
VBE =?           VCE = ?           VBC =?

Çözüm

IC = β • IB                IC = 200 • 215 µA             IC = 43mA
IE = IC + IB              IE = 43mA + 215µA          IE = 43,215mA

VBE = 0,7V soruda veriliyor.

VCE = VCC – (IC • RC)

VCE= 10 – (43mA • 200)

VCE= 1,4V

VBC gerilimini bulmak için çevre denklemlerinden yararlanılır.

VCC = (IC • RC) + VBC + VBE

VBC= VCC – (IC • RC) – VBE

VBC = 10 – (43mA • 200) – 0,7 VBC = 0,7V

Transistörlerin Yükselteç Olarak Kullanılması

Şekilde transistörlerde akım ve gerilim yönleri verilmiştir.

  • IB: Beyz akımı,
  • IC: Kollektör akımı,
  • IE: Emiter akımı,
  • VBE: Beyz-emiter arasındaki gerilim,
  • VCB: Kollektör-beyz arasındaki gerilim,
  • VCE: Kollektör-emiter arasındaki gerilimi gösterir.
Transistörlerde akım ve gerilim yönleri
Transistörlerde Akım ve Gerilim Kazancı

Transistörlerde Akım Kazancı

Transistörün yükseltme işlemi doğrudan doğruya çıkış akımı değişmelerinin giriş akımı değişmelerine oranı olan; akım kazancına bağlıdır. Bu işlemde çıkış devresi gerilimi sabittir. Akım kazancı, transistörün bağlantı şekline göre farklı isimler alır.

Kollektör akımının beyz akımına oranı β (Beta)’yı verir. β aynı zamanda transistörün  akım kazancı olarak da adlandırılır. Katologlarda hFE olarak sembolize edilir, birimi yoktur. Akım kazancı 20-200 mA arasında değişir. Kollektör akımın emiter akımına  oranlanmasıda α (alfa)’yı verir.

β = hFE = IC / IB

α = IC / IE

Örnek:

IB akımı 20mA, IC akımı 800mA ise β nedir?

Çözüm:

β = hFE = IC / IB

β = hFE = 800 mA / 20 mA

β = hFE = 40

Transistörlerde akım ve gerilim yönleri
Akım kazancı

Örnek:

Resimdeki devre için VCE gerilimini hesaplayalım (β = 150, VBE = 0,7V).

Çözüm

IB = (VBB – VBE) / RB            IB = (5-0,7) / 10 kΩ = 0,43 mA

IC = β . IB                              IC = 150 . 0,43 mA = 64,5 mA

VCE = VCC – (RC . IC)             VCE= 10 – (100 Ω . 64,5 mA) = 3,55 V

Transistörlerde Gerilim Kazancı

Transistörler yükselteç olarak kullanıldığı zaman gerilim kazancı hesaplanır. Av ile gösterilir. Çıkış geriliminin giriş gerilimine oranı ile bulunur. Resimdeki devre için gerilim kazancı formülleri verilmiştir. Transistörün kollektör emiter arasındaki direnci r’e ile gösterilir.

VB = IE . r’e

VC = IC  .  RC yaklaşık IE . RC

AV = VC / VB

AV = (IE . RC) / ( IE . r’e)

AV = RC / r’e

VOUT= VIN . AV

Transistörlerde Gerilim Kazancı
Transistörlerde Gerilim Kazancı

Örnek:

Resimdeki devre için;

  1. Gerilim kazancını hesaplayalım (RC = 1 kΩ, r’e = 50Ω).
  2. Giriş gerilimi 100mV ise çıkış gerilimi kaç volttur.

Çözüm

Av = RC / r’e

Av = 1 kΩ / 50Ω

Av = 20

VOUT = VIN . AV

VOUT = 100 mV . 20      VOUT = 2 volt

 

Benzer Konular

  • Bobin ÇeşitleriBobin Çeşitleri
  • Katodik Koruma  ve KorozyonKatodik Koruma ve Korozyon
  • Şalter ÇeşitleriŞalter Çeşitleri
  • Asenkron Motorun Bir Faz Eşdeğer DevresiAsenkron Motorun Bir Faz Eşdeğer Devresi
  • Vücuttaki Statik Elektrik Nasıl Atılır?Vücuttaki Statik Elektrik Nasıl Atılır?
  • Asenkron Motorlara Yol Verme YöntemleriAsenkron Motorlara Yol Verme Yöntemleri
Sovrn

Kategori:Elektronik

Okuyucu Etkileşimi

Yorumlar

  1. Hacı Ömer Karaca der ki

    15 Eylül 2023 ile 8:59 pm

    Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Benim gibi yeni başlayanlar için çok güzel bilgiler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Birincil kenar çubuğu

Site içinde arayın:

Son Yazılar

  • KVKK – GDPR
  • Alternatör Kayışları
  • Klima Çeşitleri Nelerdir?
  • Klima Nedir? Ne İşe Yarar?
  • QUADRO LNB
  • Flip – Flop Devresi Nedir?
  • Multivibratör Nedir?
  • Elektriksel Ark
  • Kısa Devre Nedir? Nasıl Oluşur?
  • BNC Kablo Bağlantısı

Son Yorumlar

  • Transistörlerde Akım ve Gerilim Yönleri  için Hacı Ömer Karaca
  • Mosfet Nedir? için Hacı Ömer Karaca
  • Encoder Nedir? için admin
  • Encoder Nedir? için burak
  • Pano Topraklaması için admin

Copyright@elektrikrehberiniz.com

  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • Site Haritası
  • İletişim
error: Content is protected !!