Frekans Nedir? Birimi, Frekans Nasıl Ölçülür?

Frekans nedir: Frekans, yönü ve şiddeti değişen alternatif akım için geçerli bir terimdir. Frekans, akımın bir saniyede yön değiştirme hızıdır. Uluslararası bir ölçü birimi olan hertz (Hz) cinsinden ölçülür. 1 Hertz saniyede 1 saykıla eşittir. Doğru akımda yön ve şiddette bir değişme olmadığı için frekansta sıfırdır. Grafik üzerinde de ele alınmaktadır. Bazı titreşimleri ve etkilerin gücünü belirleyebilmek için frekans kullanılır.

Saykıl

Akım veya gerilimin her iki yöndeki bütün değerleri almasına saykıl denir. Alternatif akım veya gerilim sıfırdan başlar. Maksimum değerini alır, sıfıra geri döner. Ters yönde de aynı işlem gerçekleşir. Yeniden başlangıç noktası sıfıra döner.

Alternans

Her bir yarım saykıla alternans denir. Gerilim veya akımın aldığı değerler bulundukları bölgelere göre pozitif ve negatif olarak isimlendirilir.

Peryot (Periyot)

Bir saykılın tamamlanması için geçen zamana peryot denir. “T” harfi ile gösterilir. Birimi saniyedir. T = 1/f

**Frekansın sinüsoidal eğri üzerinde, değerlerin gösterilmesi**

Pulse (Pals)

Yarım peryota pals denir. 1 peryotta birisi pozitif, diğeri negatif olmak üzere iki adet pals vardır.

Frekans

Bir saniyede meydana gelen yönü ve şiddeti değişen saykıl sayısına frekans denir. Frekansın birimi hertz’dir. (Hz) şeklinde ifade edilir. “f” harfi ile gösterilir. Elektrik devrelerinde frekans, frekansmetreler ile ölçülür. Alternatif akım devrelerinde devre frekansını hertz cinsinden ölçen cihazlara frekansmetre denir.

AC‘ nın frekansı, gerilimi üreten alternatörün devir sayısı ve kutup sayısına bağlıdır. Dünyada genelde ülkelerin şebeke frekansları 50 veya 60 Hz olup ülkemizdeki frekans değeri 50 Hz’dir. 50 hz lık frekans, 1 saniyede 50 saykılın oluşması anlamına gelir.

**50 Hz’ lik şebekede 1 sn meydana gelen saykılların görünüşü**

AC’ da frekansının değişmesi, bobin ve kondansatörlerin endüktif ve kapasitif reaktanslarının değişmesine, alternatif akım motorlarının devir sayılarının değişmesine sebep olmaktadır. Peryodu bilinen bir alternatif akımın frekansı, formülü ile hesaplanır. Ayrıca frekansmetre ile direkt olarak da ölçülebilir.

Soru

Peryodu 0,01 saniye olan alternatif akımın frekans değerini hesaplayınız?

Çözüm

frekans formulu

olarak frekans değeri hesaplanır.

Frekans Birimi

Frekans birimi Hertz, yani (hz) şeklinde tanımlanır. Bir saniye içerisinde belirlenen ve geçen dalga sayısını anlatır. Herhangi bir olayın bir saniye içerisinde tekrarlanması ile de ifade edilebilir. Örneğin 2 hertzlik frekansın saniyede kendini iki kere tekrarlaması demektir. Genellikle bir saniye içerisinde kaç Hertz frekansın geçtiği bu şekilde birim olarak ele alınır ve belirlenir.

Frekansın Katları

Hertz ya da Saykıl olarak belirtilir. Değerinin as katları yoktur. Ama üs katları vardır.

Hertz=1 Hz
Kilohertz = 1 000 Hz = 1KHz
Megahertz = 1 000 000 =1 000 KHz= MHz
Gigahertz= 1 000 000 000 Hz = 1 000 000KHz = 1000 MHz0 =1GHz

(Bu şekilde yukarıya doğru devam eder. Terahertz gibi)

Frekans Çeşitleri

Özelliklerine bağlı olarak pek çok farklı frekans bulunur. Bu frekanslar değişik şekillerde belirlenir. Farklı sayılarda periyotlara sahiptir.

Ses frekansı ise saniyede basınç değişimi üzerinden tespit edilir.
Radyo frekansı iletişim teknolojisi ile birlikte kablosuz telekomünikasyon sinyallerin iletildiği yapıdır.
Işık frekansı ışığın rengini belirtir. Birçok ışık seviyelerinde dalga boyları bulunur. Bu doğrultuda yüksek spektrum ışık frekansları mavi, düşük dalgalı ışık frekansları ise kırmızı olarak ifade eder.

Frekans Nasıl Ölçülür?

Bir olayın belirli bir zaman aralığında kaç defa tekrar ettiği frekans olarak bilinir. Birtakım dijital multimetreler kullanılarak frekans ölçümü yapılmaktadır. Frekans ölçümü açısından bazı değişik modlar bulunur. Bu modlar frekansın çeşidine bağlı olarak ölçüm yapar. Bu durumda saniye bazında kaç Hertz frekans gerçekleştiği ve kaç dalga boyu çıktığı anlaşılır.