Klima Nedir? Ne İşe Yarar?
Klima: Belirli metoda bağlı olarak soğutucu akışkan kullanarak bulundukları ortamın ısısını değiştirir. Yani ortamın nemini alan iç ve dış üniteden oluşan komple bir ısıtma ve soğutma sistemidir.
Klimalar Nasıl Çalışır?
Belirli bir basınç altında bulunan sıvı haldeki akışkanın istenilen sıcaklıkta buharlaştırılması işlemidir. Buhar halde iken tekrar sıvı hale döndürülmesi prensibiyle çalışır. Çalışma prensibini termodinamiğin ikinci kanunu açıklar.
Çevrim malzemesi olarak gaz kullanılır. Bu gaz bir kompresör yardımıyla emilip sıkıştırılarak sıvılaştırılır. Sıkıştırma sırasında açığa çıkan ısı bir fan ile dış ortama (atmosferik çevreye) atılır. Bu sıvı daha sonra genleşme valfi tarafından üzerindeki basıncın düşürülmesi ile bulunduğu ortamdan ısı çekerek gaz haline dönüşür. Bu sırada bulunduğu ortamdan ısı çektiği için ortam sıcaklığını da düşürür. Soğutma akışkanı kompresör tarafından emilerek çevrim aynı şekilde tekrarlanır.
Klimanın Parçaları

- Kompresör (4)
- Kondanser (yoğunlaştırıcı) (1)
- Drayer (nem tutucu süzgeç),
- Genleşme valfi (expansion valf) (2)
- Evaporatörden (buharlaştırıcı) (3) oluşur.
Ekovat soğutucudan aldığı soğutucu akışkanı dört yollu vana üzerinden kondensere basar. Kondanserde soğutucu akışkan sıvılaşır. Sıvı haldeki akışkan, kılcal borulardan geçer ve evaporatöre gelir. Sıvı haldeki soğutucu akışkanın hacmi, evaporatörde genişler ve basınç düşer. Buharlaşarak evaporatör etrafındaki ısıyı alır. Fan motoru oda içinden (veya aynı anda dışarıdan) aldığı havayı evaporatör petekleri üzerinden odanın içine üfler.
Hava evaporatör yüzeyine ısısını ve nemin bir kısmını bırakır. Hava evaporatör peteklerinden geçerken ısısı ile birlikte içindeki su buharı yoğunlaştığından fazla nem de alınmış olur. Soğutucu petek önüne konan filtreler hava içindeki toz ve buna benzer maddeleri süzerek temizlenir. Böylece fanın yardımıyla da oda içinde bulunan hava hareketlenir.
Klimaların ısıtması ise, karşılığı ısı pompası anlamına gelen heat pump özellikli klimalardır. Bunlar elektrik enerjisini doğrudan olarak ısıya çevirmek yerine dışarıdaki ısıyı içeriye taşıyarak ortamı ısıtır.
Heat pump özelliği olan klimalar soğutmayı gerçekleştirir. Ayrıca ısıtmayı da R22 gazını yoğuşturarak ve buharlaştırarak gerçekleştirir. Isıtmanın yapılabilmesi için dış üniteden geçen gaz buharlaşarak dışarıdaki ısıyı emer. İç üniteye geldiğinde yoğunlaşarak emdiği ısıyı ısıtılması istenilen ortama bırakır ve ısıtmayı gerçekleştirir.
Klimaların ne kadar iyi ısıttığı veya soğuttuğu dış ve iç hava sıcaklığına bağlıdır. Dış hava sıcaklığı arttıkça klimaların soğutma performansları düşer. Dış hava sıcaklığı düştüğünde ise ısıtma performansları düşer. Isıtıcı pompalı klimalar dış hava sıcaklığının 7 °C civarında olduğunda olabildiğince ekonomik ısıtıcılardır. Bundan dolayı kışın ılık geçtiği dönemlerde, ilkbahar ve sonbaharda diğer ısıtıcıların yerine kullanılabilir.
Klimaların İç Yapılarını Oluşturan Malzemeler
Kompresör
Soğutucu, akışkan sistem içinde kompresör yardımı ile dolaştırılarak soğuktan sıcağa doğru ısı iletilmesi sağlanır. Kompresör, soğutma devrelerindeki alçak basınçta gaz halindeki soğutucu akışkanı emer. Daha yüksek basınçta olan kondansere gönderen bir makinedir. Bir elektrik motoru ile birlikte bulunur. Kompresörler emme basma tulumba gibi çalışır.

Valfler
Soğutma sistemlerinde elektrik akımı ile soğutma hattını açıp kapatan solenoid valflerdir. Bu valflerin görevi soğutucu akışına yol vermek veya yolunu kapatmaktır.
İki Yollu Valfler
En sık kullanılan tiptir. Bir boru hattındaki akışı açıp kapatmak için kullanılır.

Üç Yollu Valfler
Genellikle ticari tip soğutma uygulamalarında kullanılır. Burada amaç kompresöre yüksüz yol vermektir.

Dört Yollu Valfler
Ters çevirme valfleri diye de tanımlanır. Soğutucu akışkanın akış yönünü değiştirmek için kullanılır. Soğutucu akışkanın akış yönü çevrilerek ısıtma veya soğutma sağlanır.
İç Ünite
Isıtılacak veya soğutulacak ortamın içinde bulunan parçadır. Bu parça evaporatör, evaporatör fanı, termostat ve genleşme valfinden oluşur.
Evaporatör
İç ünitenin ana parçasıdır. Evaporatör, sıvı haldeki soğutucu akışkanın iyi ve çabuk buharlaşmasını sağlar.

Termostat
Evaporatör sıcaklığının belli değerler arasında kalmasını sağlayan bir kumanda ve kontrol aygıtıdır. Termostat hassas uç ve kılcal borudan oluşur. Kılcal boru içinde R12 gazı bulunur.

Genleşme Valfi
Basınçlı soğutucu akışkana düşüren parçadır. Genleşme valf ayrıca evaporatörde bulunan soğutucunun akışını ölçer.

Evaporatör Fanı
Buharlaşarak bulunduğu ortamdaki ısıyı alan soğutucu akışkan içinden geçtiği evaporatör borularını ve petekleri soğutur. Soğuyan havanın ortama daha çabuk ve kolay yayılmasını sağlar.

Klimalarda Kullanılan Algılayıcılar

Dış Ünite
Dış ünite, ortam dışında açık havada bulunan parçadır. Bu parça kondanser, kondanser fanı, drayerden oluşur.
Kondanser (Yoğunlaştırıcı)
Soğutma sisteminde soğutucunun evaporatörden aldığı ısıyı ve ekovattaki emme basma işlemi sırasında eklenen ısının alınmasını sağlayan parçadır.

Drayer (Nem Tutucu Süzgeç)
Soğutma düzeneğinde sıvı soğutucunun içindeki nemi, asitleri, tozları tutma görevini yapan parçadır.

Kondanser Fanı
Isınarak kondansere gelen soğutucu akışkanın ısısının daha kolay alınmasını ve yoğunlaşmasını sağlamak için kullanılır. Elektrik motoru ile pervaneden oluşur.

Klima Çeşitleri
- Duvar Tipi Mono Split Klima
- Duvar Tipi Multi Split Klima
- Salon Tipi Split Klima
- Yer/Tavan Tipi Split Klima
- Pencere Tipi Klimalar
Klima Seçimi Nasıl Yapılır?
Klima seçerken soğutma kapasitesine dikkat edilmelidir. Bundan dolayı, klima kurulacak oda veya mekanın boyutunu belirlenmelidir. Odanın çatısına veya herhangi bir duvara doğrudan gelen güneş ışığı, o odada yaşamayı planlayan kişi sayısı, pencere sayısı vb. gibi faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu kriterlere göre klima çeşitleri seçilmelidir. Bunun için odadaki fiziksel ve yapısal kısıtlamalar göz önünde bulundurulmalıdır. Klima alırken fiyatları değil, cihazı kullanma maliyeti yani elektrik faturası da göz önüne alınmalıdır. Eğer mümkünse inverter klima önerilebilir. Çünkü inverter klimaların klasik klimalara göre birçok avantajı vardır.
Bir inverter klima hızlı bir soğutma sağlar. Daha az gürültü çalışır, uzun saatler boyunca kullanılabilir. Değişken hızlı bir kompresörle gelir ve çok fazla elektrik tasarrufu sağlar. Ancak inverter klima fiyatları biraz yüksektir.
Enerji verimliliği açısından akıllı klima üniteleri verimliliği optimize etmeye yardımcı olabilir. Bunlarda performansı izleme ve sıcaklığı otomatik olarak ayarlama özelliği vardır. Daha az enerji kullanarak faturalar daha ucuza gelir.
Diğer önemli faktör de gürültü seviyesidir. Tüm klimalar çalışırken biraz ses çıkarır. Klimanın ne kadar gürültülü olduğu şu etkenlere bağlıdır: Klimanın yaşı, türü, marka ve modeli, bulunduğu durum.
Ancak yenilikçi tasarımlar gürültüyü azaltmaya yardımcı olmaktadır. Klima seçerken, desibel (dB) değeri göz önüne alınmalıdır. Bu sistemin ne kadar gürültülü veya sessiz olacağını açıklar. Desibel derecesi ne kadar düşükse sistem o kadar sessiz çalışır.
Bir yanıt yazın