Pascal Yasası (Prensibi) Kullanıldığı Alanlar 

Pascal yasası: Hidrolik kanunlarından birisidir. Bir alana kuvvet etki ederse basınç oluşur. Hidrolik sistemlerde çalışma kuvveti için basınç çok önemli bir etkendir. Bu prensibe göre, basınç her zaman kap yüzeylerine dik açı ile etki eder. Pascal yasası (prensibi) ile çalışan birçok alet ve makineler vardır.

Pascal Yasası (prensibi) Nedir?

Bir sistemin çalışabilmesi için basınç önemli bir faktördür. Kapalı sistemlerin içinde bulunan sıvılara basınç uygulandığında sistemin her yerinde aynı basınç olmaktadır. Sıvılara basınç etki etmesi durumuna pascal yasası (prensibi) denir.  17. yüzyılda Blaise Pascal tarafından keşfedilmiştir.

Hidrolik sistem sıvı ile çalışan sistem anlamına gelmektedir. Sıvılar hidrolik sistemlerde bir mekanik itme çubuğu görevi yaparlar. Sebebi hidrolik sistemin bir yerinden uygulanan kuvvet, basıncın sistemde düzenli olarak dağılmasını sağlar.

Sıvılar basıncı aynen her doğrultuda iletirler. Sadece doğrultu ve yönünü değiştirirler. Bundan faydalanarak hidrolik fren, su cenderesi, vb gibi sistemler yapılabilir.
Aşağıdaki şekildeki su cenderesinde basıncın etki yüzeyi değiştirilerek istenilen büyüklükte basınç elde edilebilir.

P₁ = P₂ den F₁ / S₁ = F₂ / S₂ olur.

Fizik problemlerinde genellikle basınç birimi olarak, “Pascal” kullanılır.

NOT: Su cenderesi, Pascal ilkesinden yararlanarak yapılmış ve bu ilkeyle çalışan araçtır. Sıvı basıncına da bir örnektir. Sıvı basıncının nasıl iletildiğini anlatır.

Pascal Yasasının Kullanıldığı Alanlar

Pascal yasasının temelini sıvılar oluşmaktadır. Aynı zaman da hidroliğin temeli de diyebiliriz. Bu prensip en çok piston ve silindir konularında öne çıkmaktadır. Bunun nedeni Pascal kanunun kesit alanı ve basınç ile alakalı olmasındandır. Bu yasa günümüzde birçok alanda kullanılmaktadır.

Kullanıldığı alanlardan bazı örnekler:

Hidrolik Krikolar

Hidrolik pnömatikteki Pascal prensibinden faydalanılarak hidrolik krikolar tasarlanmıştır.  Krikonun çalışma sistemi bu prensibe göre uygulanır.

İş Makineleri

Pascal prensibine göre iş makineleri üretilmektedir. Sistemin bir yerinden üretilen basınç, başka bir noktasına aynen iletilmektedir. Bundan dolayı Hidrolik iş makineleri (grayder, dozer) üretimi yapılmaya başlanmıştır. Ayrıca piston ve piston kolları yüksek basınçlı hidrolik yağ ile ittirilir. Bu da makinelere çoklu hareket manevrası kazandırır. Bundan dolayı pascal prensibinin iş makineleri üzerinde de büyük etkisi vardır.

Hidrolik Fren Sistemi

Otomobil fren sistemleri de pascal prensipleri ile çalışmaktadır. Hidrolik fren sisteminde araçların frenlerine basıldığında pedala bağlı olan silindirden balatalara doğru yağ geçer. Bu da fren balatalarının kapanmasını ve tekerlere sürtünmesini sağlar. Böylece araçlar bu fren sistemi ile yavaşlar veya durur.

Petrol Kuyuları

Pascal prensibinin uygulama alanları arasında petrol kuyuları da vardır. Petrol kuyularında petrol, yukarıya basınç yardımıyla itilerek çıkarılır. Bunun için petrol kuyularından yukarı basınç uygulanır. Petrol kuyularında bulunan at başı pompalar yukarı çıkar. Beraberinde hava moleküllerini de yukarıya çekerler. Böylece düşük basınç alanı ve vakum etkisi sağlar.

Toriçelli Deneyi Nedir? Etkileyen Faktörler 

Toriçelli deneyi: Evangelista Torricelli kimdir? İtalyan bir fizikçi ve matematikçidir. Barometreyi bulmasıyla ünlüdür. Ancak optik alanında yaptığı önemli çalışmalarla da bilinmektedir.

Toriçelli deneyi: 0°C sıcaklıkta kuru, nemsiz havada ve deniz seviyesinde (kenarında) yapılmıştır. Toriçelli deneyinde, uzunluğu yaklaşık 1 m (çapı 1 cm²) olan bir ucu açık cam boru cıva ile doldurulmuştur. Borunun ağzı kapatılarak ters çevrilip cıva çanağına daldırılmıştır.

Cam borudaki cıva seviyesi bir miktar azalmış (cıva bir miktar cıva çanağına boşalmış), daha sonra denge sağlandığı için azalma durmuştur. Cam boruda denge sağlandığında cıva (sıvı) yüksekliği 76 cm olarak ölçülmüştür. Toriçelli deneyinde cam borudaki cıvanın tamamen boşalmamasının sebebi, cıvanın ağırlığındandır. Bu sebeple bulunduğu cam borunun tabanına uyguladığı basıncın açık hava basıncı ile dengelenmesidir.

Açık hava, cıva çanağındaki cıvaya basınç uygular ve bu basınç Pascal prensibine göre cam borunun alt ucundaki cıvaya iletilir. (Atmosfer, kapalı kap olarak düşünüldüğü için ağzı açık olan cıva çanağındaki cıva basıncı her yöne aynen iletir). Açık hava basıncı, 76 cm yüksekliğindeki cıvanın uyguladığı basınca eşit olarak kabul edilir.

Toriçelli bu deneyi değişik kesitteki borularla denemiş ve sonucun değişmediğini gözlemiştir. O halde civa yüksekliği borunun kesitine bağlı değildir.

P₀ → Açık Hava Basıncı

• P_C → Cam Borudaki Cıva Basıncı
• h cıva → Cam Borudaki Cıva Yüksekliği
• d cıva → Cıvanın Öz Kütlesi
• P cıva → Cıvanın Öz Ağırlığı
• g → Yer Çekim İvmesi

h cıva = 76 cm = 0,76 m

• d cıva = 13,6 gr/cm³ = 13600 kg/m³
• P cıva = 13,6 gr–f/cm³ = 0,0136 kg–f/m³
• g = 980 dyn/gr = 9,8 N/kg

Civanın öz ağırlığı 13.6 olduğundan borudaki sıvı basıncı (ki bu basınç açık hava basıncına eşittir);

P₀ = h × d = 1Atm olur.

Açık hava basıncını ölçen aletlere barometre denir. Barometredeki civa seviyesi her 10.5 m yüksekliğe çıkıldıkça 1mm düşer. Bundan faydalanarak rakım ölçülür.

Toriçelli Deneyini Etkileyen Faktörler

Ortamın nemi: Nemin artması ile sıvı yüksekliği de artacaktır.

Ortamın Sıcaklığı: Sıcaklığın artması ile civanın yüksekliğinde de artış olur.

Sıvının Cinsi: Sıvı cinsinin değişmesi ile öz kütlede değişim oluşmaktadır.

Yükseklik: Deney yapılan yer deniz seviyesinden yüksek olursa kap içerisindeki sıvının yüksekliği de bu durumdan etkilenecektir.

 

Basınç Nedir Kısaca Nasıl Oluşur?

Basınç nedir: Katı sıvı ve gazlar ağırlıkları sebebi ile bulundukları yüzeye bir kuvvet uygularlar. Kuvvetin kaynağı ne olursa olsun birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç (P) denir. Birimi ise Pascal’ dır (Pa).

Bütün yüzeye dik olarak etki eden kuvvete de basınç kuvveti (F) denir. Basınç ile basınç kuvveti arasında;

P = F / S bağıntısı vardır.

Basınç; katılarda basınç, sıvılarda basınç ve gazlarda basınç olmak üzere 3 farklı grupta incelenir. Çevremizde gördüğümüz ya da görmediğimiz pek çok maddenin yüzeylere basınç etkisi bulunur.

Basınç Ne İle Ölçülür?

Katılarda, sıvılarda, gazlarda ayrı ayrı ölçülür. Basınç ölçme aleti veya diğer bir adıyla basınç ölçer aletler, 2 türdür. Bunlardan biri manometre diğeri ise barometredir. Manometre ile gaz veya sıvı akışkanların basıncı ölçülür.

Katılarda Basınç

Katı cisimler ağırlıkları sebebi ile bulundukları yüzeye basınç uygularlar. Cismin ağırlığının, yüzey alanına bölünmesiyle bulunur.

Basınç = Kuvvet (F) / Yüzey Alanı (A) 

Basınç Birimi = Kuvvet Birimi (N) / Yüzey Alanı Birimi (m²)

Katılarda Basınç Nelere Bağlıdır?

1. Basınç ağırlıkla doğru orantılıdır.
2. Ağırlık arttıkça basınç artar. Örneğin; Bir tuğlanın üzerine bir tuğla daha eklendiğinde basınç daha da artar.
3. Basınç yüzey alanı ile ters orantılıdır.
4. Ağırlık aynı kalmak şartıyla, yüzey alanı arttıkça basınç azalır.
5. Bir cismin tabanı alanı ve ağırlığı aynı oranda artırılırsa basınç değişmez.

Sıvılarda Basınç

Sıvıların basıncı, sıvının ağırlığı nedeniyle bulunduğu kabın her noktasına uyguladığı basınçtır. Sıvı içindeki herhangi bir noktadaki sıvı basıncı;

Yani, P = h x d (sıvı basıncı = yükseklik x yoğunluk)

Sıvı basıncı kabın biçimine ve genişliğine bağlı değildir. Sıvının derinliği aynı kalmak koşuluyla kabın şekline ve içindeki sıvı miktarına bağlı değildir.

Sıvılarda Basınç Nelere Bağlıdır?

1. Sıvının derinliği arttıkça basınç da artar.
2.  Sıvının yoğunluğuna (cinsine) bağlıdır.

Pascal Prensibi; Sıvılar akışkandırlar. Kendilerine uygulanan basıncı bulundukları kabın her noktasına aynen iletirler. Bu duruma Pascal Prensibi denir.

Sıvı Basınç Kuvveti

(F): Bir sıvının ağırlığı nedeniyle içinde bulunduğu kabın herhangi bir yüzeyinin tamamına uyguladığı dik kuvvete sıvı basınç kuvveti denir.

Bu kuvvet; F = h x d x S

• H: ilgili yüzeyin orta noktasının sıvının üst yüzeyine uzaklığı
• D: sıvının öz kütlesi
• S: ilgili yüzeyin alanıdır.

Şekildeki gibi bir kap içinde h yüksekliğinde d öz kütleli sıvı varsa S₁, S₂, S₃ yüzeylerine etkiyen sıvı basınç kuvvetleri;

F₁ = h . d . S₁
F₂ = h₂ . d . S₂ = h / 2 . d . S₂
F₃ = h₂ . d . S₃ = h / 2 . d . S₃

Kapalı Gaz Basıncı

Gazlarda basınç ise birçok unsurla bağlantılıdır. Gazların basıncının hesaplanmasında sıcaklık, bulunduğu kabın hacmi, gazın miktarı ve R sayısı önemlidir. Bunları formül ile anlatırsak;

P . V = n . R . T

Gazlarda basınç, gazın molekül sayısı ve sıcaklığı artarsa artar; gazın bulunduğu kabın hacmi artarsa azalır. R sayısı ise sabit bir sayıdır. Kapalı gazlarda basınç manometre ile ölçülür.

Gazlarda Basınç

Açık Hava basıncı (P0): Atmosfer adını verdiğimiz ve kalınlığı kilometreleri bulan hava yerküreyi kuşatmaktadır. Açık hava hem yeryüzüne hem de içerisinde bulunan bütün yüzeylere ağırlığı nedeniyle bir kuvvet uygular. Bu kuvvetin yüzeyin birim alanına düşen kısmına açık hava basıncı yada atmosfer basıncı denir. Atmosfer basıncını ilk defa Toriçelli bulmuştur.

Basınç Nelere Bağlıdır? 

1. Atmosfer basıncı (açık hava basıncı).
2. Havanın yoğunluğu arttıkça artar.
3.  Açık havanın sıcaklığı arttıkça azalır.

Basınç Nasıl Hesaplanır?

Basınç; kuvvetin yüzey alanına bölünmesiyle bulunur.

Basınç = Kuvvet / Yüzey Alanı

Kapalı Kaplardaki Gazların Basıncı

Sıvılar gibi gazlarda içinde bulundukları kabın çeperlerine basınç uygularlar. Bu basınç gaz moleküllerinin hareketinden ileri gelir. Kapalı bir kapta bulunan gaz basıncı;

• Hacimle ters orantılıdır. Sıcaklık sabit kalmak koşuluyla hacim azaldıkça basınç artar.
• Hacim sabit kalmak koşuluyla, sıcaklık arttıkça basınç artar.
• Molekül sayısı ile doğru orantılıdır. Hacim sabit iken molekül sayısı arttıkça basınç artar.

Bu üç madde ideal gaz denklemi ile anlatılır.

P x V = n x R x T

• P: basınç
• V: hacim
• N: molekül sayısı
• R: genel gaz sabiti
• T: sıcaklık (T=273+t°C)

Kısmi Basınç

Kısmi basınç kavramı gaz kavramı için geçerlidir. Bir gaz karışımı içerisinde bulunan her bir gaz kısmının tek başına yapmış olduğu basınca o gazın kısmi basıncı denir.

Mutlak basınç nedir: Atmosfer basıncı ile basınçölçerde okunan basıncın toplamına mutlak basınç denir

 

Fizikte Tork Nedir? Formülü Tork Hesaplama  

Fizikte tork bir şeyi döndürmek için gerekli olan kuvvet anlamına gelir. Bir şeyin hareket etmesi için kuvvet, dönmesi için de tork gerekir. Kuvvetin bir cismi bir eksen etrafında döndürmesini sağlar. Tork, dönme momenti veya kuvvet momenti olarak da bilinir.

Örnek: Yukarıdaki resimde bir kapının üst taraftan görünüşü var. Kapıyı döndürebilmek için kapının bir nokta veya bir eksen etrafında serbestçe hareket etmesi  sağlanmalıdır. Kapının menteşelerinin bulunduğu sabit eksen, dönme eksenidir. Kapı, bu eksen etrafında döner. Eşit büyüklükte dört kuvvet kapının farklı noktalarına uygulanıyor. Acaba bu kuvvetlerden hangisi kapıyı daha kolay döndürür?

F₁ kuvveti kapının dönüp açılmasını sağlar. Fakat F₂ menteşeye doğru yöneldiği için kapıyı döndürüp açamaz. F₃ kuvveti de kapının açılmasını sağlar, ama kapıya dik olmadığı için F₁ kadar etkili değildir. F₄ kuvveti eşit büyüklükte ve kapıya dik olmasına karşın menteşeye yakın olduğu için kapıyı açmakta zorlanmaya sebep olur.

Resimde anahtar ile bir somunun sıkılması gösterilmektedir. Elle uygulanan kuvvet, vida ile somun arasında vidaya paralel yönde bir gerilim uygulanır. Böylece dairesel yönde moment meydana getirmektedir. İşte bu momente tork denir. Anahtarın sapı ne kadar uzun olur ve ne kadar geriden tutulabilirse, somun o kadar kolay döner.

Tork Nelere Bağlıdır?

Bir kuvvetin dönmeye sebep olması üç değişkene bağlıdır:

1. Kuvvetin büyüklüğü.
2. Kuvvetin uygulandığı noktanın, döndürme noktasına yani cismin dönebileceği eksene uzaklığı.
3. Kuvvetin uygulandığı açı.

Tork Hesaplama

Tork nasıl hesaplanır: sorusunun cevabı için fizik;

Tork Formülü

“kuvvet x kuvvet kolu”

ifadesini kullanır. Formüle göre, kuvvet kolu büyüdükçe tork da artar.

Aracın motorundaki dişlilerin konumlarını ve çaplarını değiştirmek. Piston koluyla oynamak güç kolunu artırmanın yollarından sadece birkaçıdır.

Tork veya moment hesabı: Şekillerde görüldüğü gibi A ve B noktalarına kuvvet uygulanmaktadır. Uygulanan kuvvetlerin O noktasından geçen eksene göre momentin büyüklüğü, F ve r vektörlerinin vektörel (vector) çarpımına eşittir.

𝜏⃗ = 𝑟⃗ 𝑥 𝐹⃗

Aralarında açı varsa O noktasından doğrultusuna çizilen dikmenin uzunluğudur. Bu uzunluğa kuvvet kolu denir.

F ile r arasındaki açı θ olduğuna göre d = r sinθ’ dır. Sonuç olarak momentin büyüklüğü aşağıdaki gibi yazılır.

𝜏 = 𝐹 (𝑟 𝑠𝑖𝑛𝜃)

𝜏⃗ = 𝑟⃗ 𝑥 𝐹⃗

𝜏 = 𝐹. d

Tork = (Kuvvet ) x (Kuvvet kolu)

𝜏 = 𝐹 (r sinθ)

Şekilde görüldüğü gibi kuvvet kolu, dönme noktasından kuvvet doğrultusunda çizilen dikmenin uzunluğudur. Buna göre; Tork = (Kuvvet) x (Dönme noktasından kuvvet doğrultusuna çizilen dikmenin uzunluğu) olarak yazılır.

SΙ birim sistemine göre tork birimi aşağıdaki gibi yazılır.

Tork Birimi

Nm (Newtonmetre)’ dir.

(Newton) x (Metre) = N x m

O noktası etrafında serbestçe dönme özelliğine sahip OA çubuğunun A ucuna kuvveti şekildeki gibi uygulanıyor.

Bu durumda çubuk O noktası etrafında dönecektir. Meydana gelen tork’ un yönü sayfa düzlemine dik içe doğrudur. (ƒ) büyüklüğünü bulmak için F kuvvetinin iki dik bileşeninden sadece Fy kullanılır çünkü Fx bileşeninin doğrultusu dönme noktasından geçtiği için tork meydana getirmez. F kuvvetinin O noktasına göre meydana getirdiği tork;

𝜏0 = 𝐹𝑦 . 𝑑            𝜏0 = 𝐹. 𝑑 . 𝑠𝑖𝑛𝛼

Not: Uygulanan kuvvetin doğrultusu dönme noktasından geçiyorsa bu kuvvetin etkisinde o nokta etrafında dönme meydana gelmez yani o noktaya göre tork sıfırdır.

Soru:

O noktasından geçen eksen etrafında sürtünmesiz olarak dönebilen OA çubuğu yatay düzlem üzerinde durmakta iken şekildeki gibi F₁ ve F₂ kuvvetleri etkisinde kalıyor. Çubuk hangi yönde kaç N x m‘ lik moment ile döner? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8)

Çözüm:

F₁ ve F₂ kuvvetleri iki dik bileşene ayrılarak büyüklükleri hesaplanır. Burada F_1x ve F_2x bileşenlerini hesaplamaya gerek yoktur çünkü bu bileşenlerin O noktasına göre torkları sıfırdır.

F_1y = F₁ x cos37° = 10 x 0,8 = 8 N

F_2y = F₂ x sin37° = 15 x 0,6 = 9N

O noktasına göre toplam tork;

MO = 8 x 1- 9 x 2 = – 10 N x m

OA çubuğu (–) yönde 10 N x m’ lik moment büyüklüğüyle döner.

Tork Nedir? Araçlarda Tork

Tork nedir: Dönme kuvveti anlamına gelir. Bir cismin dairesel olarak hareket etmesine sebep olan kuvvettir. Tork birimi Newton-Metre (Nm) olarak gösterilir. Şişe kapağını açmak veya direksiyon simidini döndürmek tork örnekleridir.

Araçlarda Tork

Motorda tork nedir: Araçların motorları dairesel bir şekilde çalışır ve gücü iletir. Tork, dönme veya burulma kuvvetinin ifadesidir. Araçlardaki motorlar bir eksen etrafında dönerek tork oluşturur. Bir aracın gücü olarak görülebilir. Tork, bir spor arabayı 0-60 saniyede fırlatan şeydir. Tork aynı zamanda ağır yükleri harekete geçiren büyük kamyonlara güç veren şeydir.

Beygir Gücü Nedir?

Beygir gücü, eski zamanlardan günümüze kadar gelen, otomotiv terminolojisinde güç hesaplama aracıdır. Genellikle otomobil ve elektrik motorlarının güçlerinin belirlenmesi için kullanılır.

Beygir gücü, ilk kez İskoç mucit James Watt tarafından kullanılmıştır. İnsanlar bu makinelerin gücünü sorduğunda herkesin bildiği güç miktarı ile karşılaştırma yapması gerekiyordu. Bunu da en basit şekliyle atların gücüyle kıyaslama yaparak buldu.

Watt, atın bir saniyede bir metre mesafeye taşıdığı güç miktarını 50 kilogram olarak hesaplamıştır. Sonra da beygir gücü, Horse Power (HP) terimini duyurmuştur.

1 Beygir Gücü Nedir?

Atın 1 saniyede 1 metre ileriye taşıdığı güç miktarı 50 kg’dır. 

Otomotiv mühendisleri ise araçlardaki ağırlığı 75 kilogram olarak belirlemiştir. Yani, beygir gücü 75 kilogramlık ağırlığı 1 saniyede 1 metre ileri taşıyabilecek güç miktarı olarak ifade edilebilir. İşte, beygir gücü bu şekilde hesaplanabilir.

Beygir motor gücü, bir taşıtın ulaşabileceği maksimum hızı belirler. Beygir gücünün fazla olması, arabanın düz bir yolda daha yüksek hızlara çıkmasını sağlar. Tork kuvveti, düz bir zeminde aynı özelliklere sahip iki taşıttan yüksek beygir gücüne sahip araç daha yüksek hızlara ulaşabilir.

Tork da ise biraz daha farklıdır. Torku yüksek bir araç, maksimum hızlara daha çabuk ulaşabilir. Aynı zamanda, eğimli yerlerde etkisini daha iyi gösterir. Bundan dolayı beygir gücü yükseltme çok sık başvurulan bir metottur. Aracın yapısını bozabilecek şekilde yapılan yükseltmeler büyük arızalara yol açabilir. Ayrıca yazılımla yükseltilmiş beygir gücü yakıt tüketimi açısından da olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Tork Gücü Nedir?

Tork gücü, otomobillerin özelliklerinden bahsedilirken sık sık karşımıza çıkar. Alçak devirde yüksek tork değerine sahip araçlar, yüksek çekiş gücüne sahiptir. Yüksek tork değerine sahip araçlar ise üzerinde bulunan yükü daha az yakıt tüketimi ve daha iyi performansla taşır.

Taşıtlarda torkun en önemli işlevi hızlanma sırasında yüksek hızlara daha çabuk ulaşılmasıdır. Yokuş yukarı çıkarken, yük varken ve klima sistemi gibi etkenler açıkken aracın çekişinin düşmemesidir. Başka bir avantajı da vites geçişlerindeki ara hızlanmaları kolaylaştırmasıdır.

Araçların tork değerleri motordaki krank milinin bir dakikada yaptığı dönüş sayısını gösterir. Tekerleklere itme veya dönme kuvveti olarak yansıyan dönüş sayıları ise araçların hızını ve çekiş gücünü etkileyen faktördür. Motordaki dişlilerin yer ve çaplarını değiştirmek, piston kolu ayarları yapmak kuvvet kolunu artırır.

Örneğin; piston kolu benzinlilere göre daha uzun olan dizel motorlu araçların torku daha yüksektir. Torkun nasıl hesaplandığını anlamak için devir göstergesine de bakılabilir. Tork gücü (Nm), otomobil özelliklerinde devir dakika bilgisiyle birlikte gösterilir. Araç tork gücü önemli ve oranları değişkendir. Arabadan arabaya; aracın motor tipine göre, değişiklik gösterir.

Newton metre (meter) gösterilen bu kuvvet, araç tork değerleri tablosu üzerinde Nm olarak gösterilir. Tork gücü devir dakika bilgisi ile birlikte gösterilir, 3.500 d/dakikada – 350 Nm tork gibi.

Dizel Motorlarda Tork Gücü

Dizel motorların tork gücü benzinli motorlardan daha mı yüksektir? Evet. Dizel motorlar tork konusunda avantajlıdır. Dizel motorların tork gücü, benzinli motorların tork gücünden daha fazladır.

Bu motorlu araçlar düşük devirlerde yüksek torklara ulaşabilirler. Bu da kısa sürede atağa geçme ve de yakıt ekonomisini açısından tercih edilir. Benzinli araçlarda daha yüksek devirlere çıkılabilmektedir. Ama maksimum torka ulaşmak biraz zaman almaktadır. Ancak benzinli motorlar, dizel motorlara göre uzun yolda daha fazla performans göstermektedir. Bu yüksek performansın dezavantajı olarak arabayı yüksek devirlerde kullanmak yakıt tüketimini artırabilir.

Tork Gücü İle Beygir Gücü Arasındaki Fark

Tork gücü, çekiş kuvveti, beygir gücü ise daha çok hız ile ilgilidir. Gücün kullanılacağı ihtiyaçlar farklıdır, temel ayrım budur. Örneğin yarış arabalarının beygir gücü fazladır; çünkü hızlı olmaları gerekir. Tork gücünün hızla bir ilgisi yoktur. İşte beygir ve tork farkı budur.

Araba hareket halindeyken, araca uygulanacak beygir gücü ve tork gücünü anlaşılabilir. Beygir gücü için, hız göstergesine, tork gücü için devir göstergesine bakmak yeterlidir. Arabaların var olan düzende, ne kadar az bir devirde; ne kadar yüksek hızlara çıkıyor ise, tork gücü de o kadar fazladır.

O halde, araba hareket halindeyken araca uygulanan beygir ve tork gücü nasıl anlaşılır? Beygir gücü hızla ilgili olduğundan hız göstergesine bakmak gerekir. Tork gücünü öğrenmek için ise devir göstergesine bakılmalıdır. Araba ne kadar az devirde ne kadar yüksek hıza çıkarsa tork gücü o kadar fazladır.

 

BENZER KONULAR

Fizikte Tork