Konnektör Nedir?

Konnektör kelimesinin anlamı bağlayıcı dır. Konnektör teknolojisi her türlü endüstriyel yapının (fabrika, ar-ge, dönüşüm vb.) vazgeçilmezi olduğu gibi, savunma sanayisinde de kullanılır. Konnektörler çoğu zaman zorlu koşullarda tercih edilir. Konnektör (connect); koaksiyel kabloyu bilgisayarlara  ve ağ cihazına bağlamak için kullanılır. Güvenlik kameralarının tamamı video sinyalini dışarıya konnektör ile verir. Konnektör kalitesi direkt olarak kameranın görüntü kalitesini belirler.

Konnektör çeşitleri ince ve kalın koaksiyel kablolara göre değişir. Bilgisayar ağlarında kullanılmayan diğer koaksiyel kablo (Coaxial cable) çeşitlerinde ise farklı tiplerde konnektörler mevcuttur.  AUI (DIX ya da DB15) ve N serisi konnektörler kalın koaksiyel (Thick Coax) kablolarda kullanılır.

İnce koaksiyel (Thin Coax) kablolarda BNC adı verilen konnektörler kullanılır.

Konnektör Çeşitleri 

Konnektör çeşitleri (connector types) şunlardır;

BNC Konnektör (BNC Connector): Bell laboratuarı bilim adamlarından Bayonet Neil-Concelman tarafından geliştirilen BNC konnektör, adını mucidinin adını baş harflerinden almıştır. BNC Konnektör CCTV kapalı devre kamera sistemleri uygulamalarında her kamera için iki tane BNC konnektör kullanılır. BNC konnektör en iyi iletimi sağlar, sağlam olması ve takıldığı yerden çıkmaması en önemli özelliğidir. Nikel ve gümüş kaplı olarak birbirine geçirilen ve çoğaltılan birçok modeli imal edilmiştir.

BNC Konnektör Çeşitleri;

• BNC kablo konnektörü: BNC kablo konnektörü kablonun ucunda yer alır.
• BNC T konnektör: T konnektör ise koaksiyel kabloyu network adaptörüne (PC’ye) bağlamak için kullanılır
• BNC barrel konnektör: Barrel konnektör, iki koaksiyel kablonun birbirine bağlanmasını sağlar
• BNC-TOS çevirici konnektör: BNC başlığından jak ucuna dönüştürmesini sağlar.

BNC montajı sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar;

• CCTV kablosunda (ccvt cable) kırmızı güç ucu adaptörün canlı ucuna (+12V), siyah güç ucu adaptörün cansız ucuna (-12V) bağlanır. Adaptörün canlı (genellikle çizgi şeklinde işaret vardır) ve cansız uçları her ne kadar belli de olsa bunu bir ölçü aleti ile ölçmek ve emin olmak gerekir.
• CCTV kablosunda BNC montajı yaparken canlı görüntü ucu ile, cansız görüntü ucu birbirlerine asla temas etmemelidir.
• Güç kablolarını CCTV kablonun plastik muhafazasından dışarı çıkarırken kamera tarafında 10 cm kadar geriden, bilgisayar tarafında ise 25 cm kadar geriden çıkarmak kullanım kolaylığı sağlayacaktır.
• Güç kablosu bağlantılarında ve eklerinde mutlaka izole bant ile izolasyon, yalıtım sağlanmalıdır.

RCA Konnektör (RCA Connector): RCA konnektör 1940’ların başında Radio Corporation of America isimli Amerikan firması tarafından geliştirilmiştir. RCA ismi bu şirketin isminin baş harflerinin kısaltmasından meydana gelir. RCA (Radio Corporation of America) konnektör birkaç megahertz’ den düşük frekans aralıklarına kadar kullanılacak şekilde koaksiyel kablolar için düzenlenen bir konnektör tipidir. Ses ve video sinyalini taşımak için kullanılır. RCA jak ayrıca fono konnektör veya CINCH/AV konnektör olarak ta bilinir. Bu konnektör (connect) 1940’lı yılların başında gramofonların yükselticilere bağlanması için tasarlanmış,1950 li yıllarda ise tüm ses uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır.

RCA konnektörlerinde dikkat edilmesi gereken en büyük özellik erkek konnektörün sinyal taşıyan canlı ucunun, dış kısımda kalan referans ucu temas etmeden dişi kısım ile değmesidir.  Çalışan cihazlarda konnektör sökülüp takılırken, kısa süreli yüksek bir sesin çıkmasına, hatta bazı durumlarda cihazın bozulmasına neden olur. Bundan dolayı, cihaz çalışıyorken RCA konnektörü sökülüp takılmamalıdır.

SCA Konnektör (SCA Connector): SCA konnektör en çok fiber optik kablo konnektörü olarak kullanılır. SCA konnektör, barrel tipi BNC konnektörlere benzerler. SCA konnektör yeni bir tip olmakla birlikte daha fazla tercih edilmeye başlanmıştır. SCA konnektör, kare yüzlü ve montaj etmesi daha kolaydır.

RJ-45 Konnektör (RJ-45 Connector): UTP kablolar, RJ45 (RJ-45 Connector) adı verilen konnektörler ile ağ cihazlarına bağlanırlar. 10BASET ağlarında kullanılırlar. RJ (Registered Jack) standartlara uygun olduğunu belirtmek için kullanılan bir koddur. RJ45, Ethernet ağı için kullanılan bir konnektör türüdür. Ethernet kablosu ile NIC (Network Interface Card) kartına bağlanılmasını sağlar. Network Interface Card (NIC) bilgisayarların internete bağlanabilmesi için kullanılması zorunlu olan kart olarak tanımlanabilir. NIC, yani Network Interface Card, içerisinde protokol kontrol yazılımı bulundurur. Ayrıca Ethernet kontrolleri için de Media Access Control denilen MAC adresleri ile desteklenmesi gerekmektedir.

Kullanım amaçlarına göre konnektörlere olan bağlantı şekilleri değişir. Telefon jakına benzer fakat ebat olarak biraz daha geniştir. RJ-45 konnektörlerin üzerinde kablonun sekiz ucunun girebileceği boşluklar vardır. Özel bir penseyle kablo uçları konnektör dişlerine sıkıştırılır. Ethernet kablolarının her bir ucunda bir RJ45 konektörü olduğu için, Ethernet kabloları bazen RJ45 kabloları olarak da isimlendirilir.

RJ45 ; RJ, standartlaştırılmış bir ağ arabirimi olduğu için registered jack (kayıtlı giriş) anlamına gelir. 45 rakamı sadece arayüz standardı sayısını tanımlar. Her RJ45 konnektöründe sekiz pin vardır. Bu da RJ45 kablosunun sekiz ayrı kablo içerdiğini gösterir. Kabloların dördü düz, dördünün ise üzeri çizgilidir.

RS-232 Konnektör (RS-232 Connector): RS232 seri haberleşme, noktadan noktaya veri aktarımı için üretilmiştir. Mikro denetleyici ve PC arasında veri transferi yapılan uygulamalarda yaygın olarak kullanılır. Seri asenkron olarak gönderilen verinin alınması veya iletilmesini sağlayan cihazlar arasında haberleşmenin sağlanabilmesi için geliştirilen bir standarttır.

RS-422 konnektör (RS422 connector): RS422 veri aktarımı için üretilmiş seri iletişim elemanıdır. Her bir sinyal için 2 kablo kullandığından, gürültüye karşı daha az duyarlıdır.

RS-422 aynı zamanda TIA / EIA-422 olarak da bilinen RS422, bir Digital sinyal devresinin elektriksel özelliklerini belirten Electronic Industries Alliance tarafından meydana getirilen teknik bir standarttır. Eski RS-232C standardını, çok daha yüksek hız, gürültüye karşı daha iyi bağışıklık ve daha uzun kablo uzunlukları sunan bir standartla değiştirmek amaçlanmıştır.

RS-485 Konnektör (RS485 Connector): TIA-485 (-A) olarak da bilinen RS485, EIA-485, seri haberleşme sistemlerinde kullanılmak üzere sürücülerin ve alıcıların elektriksel özelliklerini tanımlayan bir standarttır. Elektriksel sinyalleşme dengelidir ve çok noktalı sistemler desteklenir. RS485 daha uzun mesafelerde, gürültülü ortamlarda, daha yüksek hız gerektiren yerlerde, daha çok alıcı vericinin gerektiği yerler de kullanılmak üzere geliştirilmiş bir seri iletişim aracıdır.

Sonlandırıcı

Kablonun sonuna takılan sonlandırıcılar, içinde 50 ohm’luk direnç bulunan BNC tip konnektörlerdir. Bu konnektörler olmazsa ağ çalışmaz.

Konnektörün Kullanım Alanları

• Enerji üretiminde kullanılan rüzgar türbinlerinin bağlantılarında
• Denizlicik sektöründe, gemiler ve özel platformlarda
• Otomotiv sanayi
• Yer altı ve yer üstü sondaj çalışmalarında
• Titreşimin yoğun olduğu demir yolu gibi alanlarda konnektör bağlantıları görülür.

Konnektör Özellikleri: Ürün özellikleri genellikle plastik yapıdadır. Kullanılan yer özelliklerine göre firmalar tarafından plastik içi metal kafes şeklinde de imal edilebilmektedir. Konnektör modelleri, konnektör fiyatları yapılış durumlarına göre değişmektedir.