Bilişim Teknolojileri Nedir? Neleri Kapsar? 

Bilişim teknolojileri: Bilginin toplanması, işlenmesi, depolanmasında, ağlar aracılığıyla bir yerden bir yere iletilip kullanıcıların hizmetine sunulmasıdır. Kullanılan iletişim ve bilgisayarlar dâhil bütün teknolojileri kapsayan teknolojilerdir.

Bilişim teknolojisi iletişim ve bilgisayar sistemleriyle bağlanabilen bilgi hizmetlerinin tümü için kullanılan bir kavramdır. Yani bu kavramı sadece bilgisayar donanım ve yazılımlarıyla sınırlı tutulmaz.

Bilişim Teknolojileri Kategorileri

Bilişim teknolojisinin 4 temel kategorisi bulunmaktadır:

• Yazılım
• Hizmetler
• Donanım
• Ekipmanlar

Bilişim teknolojileri devrimsel nitelikli değişimlere sebep olmaktadır. Bu teknolojiler ülkelerin birinci veya üçüncü sınıf olmalarını belirleyecek kadar büyük bir öneme sahiptirler. Bilişim teknolojileri vasıtasıyla bilgiler insanlara daha hızlı bir şekilde ulaştırılabilmektedir.

Computer (bilgisayar) ve butlu tabanlı sistemler, enformasyon araçları ve bulut tabanlı sistemlerle çalışan çeşitli yazılım araçları, bilgi teknolojilerinden elde edilmek istenilen amacın gerçekleşmesini sağlayıcı araçlardır. Bu araçlar ile veri toplama, verilerin işlenmesi, analiz edilmesi, bu analizler sonucunda yeni ürün veya hizmet modeli tasarlanması hedeflenir.

Bilişim toplumunun yolunun açılması ve gerçekleşmesi, içerik (bilgi) ve teknolojinin (bilgi teknolojisi) bütünleşmesi ile sağlanacaktır. Bilişim teknolojilerinin altyapısı bilgisayar ve diğer iletişim araçlarına dayanır. Ancak bu teknolojide insan faktörü yok sayılamaz. Bu teknoloji donanım, yazılımdan oluşsa bile insan bu oluşumu sağlayan temeldir. Çünkü  donanımın ve yazılımın geliştirilmesi için insanın yaratıcılığına ihtiyaç vardır. Bu teknolojiler aslında insan aklının yansımasından başka bir şey değildirler.

Bilişim Teknolojisinin Önemi

Bilişim teknolojisi, günlük yaşamımızda her alanda ve her türlü işin yapılmasında bizlere yardımcı olmaktadır. Yani kendimize daha fazla zaman ayırma ve yoğunlaşma olanağı sunmaktadır. Buna olanak bulmuş insan zekâsının daha neler başaracağını tahmin etmek  bile gerçekten zordur. Bilişim teknolojisi diğer bütün disiplinler ile ilgilidir. Bunun sonucu olarak çok farklı biçimlerde uygulanarak bize sınırsız bir etki ve gelişme imkanı sunuyor.

Bilişim toplumunun ihtiyacı olan bilgiye istenildiği zaman ve mekânda hızlı bir şekilde ulaşılmasını sağlar. Bununla da yetinmeyip sürekli olarak yeni bilgilerin üretilmesine aracılık ederler. Bu teknolojilerle birlikte toplum yeniden şekillendirilmektedir. Tarım toplumunda dönüşümün motoru saban, sanayi toplumunda buhar makinesi, bilişim toplumunda ise bilgisayardır. Bilgi akış hızının artması ile birlikte, bilim, teknoloji ve üretim üçgenin çevrimini hızlandırmaktadır. Bilişim teknolojileri yeni ekonomik yapının dinamiğini oluşturmaktadır.

Ekonomik yapı üzerinde büyük bir dönüşüm başlatmıştır. Ekonomik faaliyetlerin küreselleşmesine imkan tanımışlardır. Bu teknolojilere yapılacak yatırımlar ulusal ölçekli ekonomilerin büyüme oranlarını ve diğer bütün sektörlerini etkiler. Firmaların iç verimlilik oranlarını yukarı trende sokar. Ayrıca dış çevre ilişkilerinde yeni mekanizmalar içine girmelerine sebep olmaktadırlar.

Firmalar ve Bilişim Teknolojileri

Firmalar, bilişim teknolojileri ile sağladıkları esneklik ile maliyetlerini düşürmektedirler. Küresel ölçekli rekabetlere girişmektedirler. Etkilerine bakıldığında iletişim, bilişim ve genel yayıncılık alanlarında oluşturduğu “yakınsama” dır. Yakınsama, kişisel bilgisayar, iletişim ve televizyonun erişilebilir olmasıdır. İnternet üzerinden TV-radyo yayını, TV’ lere getirilen internet servisleri, elektronik posta, gezgin telefonlar, vb gibi. uygulamalar örnek olarak gösterilebilir.

R.L. Nolan tarafından geliştirilen aşamalar teorisi bize bilişim teknolojilerinin zaman içerisinde kullanılma eğilimlerini göstermekte yardımcı olmaktadır. 1960’lı yıllardan bu yana bilişim teknolojilerinin üç ayrı aşaması olmuştur. Bunlar, “veri işleme dönemi”, “mikro dönem” ve “ağ dönemi”.

• Veri işleme dönemi, ana bilgisayarları destekleyen endüstri ürünlerince şekillenmiştir.
• Mikro dönem ise bilişim teknolojilerinin popüler olduğu bir dönemdir. Bu dönemde bilişim teknolojilerinin çalışanlarca kullanımı amaçlanmıştır.
• Ağ dönemi de, bilgisayar ağlama olan ihtiyacın bir anlatımıdır. Bu dönemde işlerin ağ şeklinde örgütlenmesi zorunlu duruma gelmiştir. Böylece örgütler arası çeşitli ağ yapıları oluşmuştur.

Geniş Alan Ağları; Wide Area Network (WAN) ve Yerel Alan Ağları diye bilinen Local Area Network (LAN) yaygınlık kazanmıştır.

Bu teknolojik gelişime, sanayi ekonomist, geçiş ekonomisi ve bilgi ekonomist olmak üzere üç ayrı aşamayı anlatmaktadır. 1975–1980 dönemi “yaratıcı yapısal değişme dönemidir.” 1995’ ten 2010’lu yıllara uzanan dönem de “dönüşümsel işletme dönemi” olarak değerlendirilmektedir.

Başlıca Bilişim Teknolojileri Nelerdir?

Bilişim teknolojilerinin ortaya çıkmasının ve gelişmesinin dayandığı temeller vardır. Bunlar;

• Kuantum mekaniği
• Enformasyon kuramı
• Moleküler biyoloji
• Oşinografi
• Ekoloji
• Uzay bilimlerinin oluşturduğu bütüne dayanmaktadır.

Bilişim teknolojileri sadece bilgisayarlar değildir. Çok daha geniş bir yelpazeyi kapsayan başlıca bilişim teknolojilerim şöyle sıralanabilir;

• Telekomünikasyon.
• Televizyon ve radyo vericileri ile ilgili ürünler, telefon ve telgraf hat cihazları.
• Televizyon ve radyo alıcıları mamulleri, teksir cihazları, ses ve video kayıt cihazları ve yardımcı ürünler.
• Bilgisayar ve ilgili hizmetler.
• Bilgisayar dahil olmak üzere, işyeri makine ve bilgi işlem ekipmanlarının kiralanması.
• Firma ve bürolarda kullanılan bilgi işlem ve hesap makineleri.
• Elektronik supap ve tüp mamuller ile diğer elektronik parçalar.
• Endüstriyel süreç kontrol araçları ile ilgili mamuller, bilişim teknolojileri ile ilgili hizmetler.
• Endüstriyel süreç araçları dışında kontrol, ölçme, rota saptama, test vb. amaçlar için kullanılan araç ve cihazların mamulleri.
• Makine ve ekipmanların toptan satışı ve tedarik edilmesi.
• Yalıtılmış (izole edilmiş) metal ve kablo mamulleri.