Transistör Sağlamlık Kontrolü Nasıl Yapılır?

Transistör sağlamlık kontrolü: Elektronik cihazlarda bazen arızalar meydana gelebilir. Bu arızalar genel olarak yarı iletken devre elemanlarının bozulmasından kaynaklanır. Herhangi bir cihazın onarımında yarı iletken devre elemanlarının sağlam olup olmadıklarının kontrolü (test) yapılması gerekir. Transistörde sağlamlık testi nasıl yapılır? Transistör tipinin (PNP veya NPN) ve bağlantı ayakları nasıl bulunur?

Transistörün sembolü;

Transistorün üç ayağı vardır. Bunlar; Emiter (Yayıcı), Kollektör (Toplayıcı) ve Beyz.

Transistörün PNP mi, NPN mi olduğunu Nasıl Anlarız

Transistörler PNP yada NPN tipinde olabilirler.

Transistörler üç katman yarıiletkenden imal edilir. Emiter ayağında bir ok işareti vardır. Ok içe dönükse PNP, dışa dönükse NPN tipini belirtir.

Transistörün beyz ucuna ölçü aletinin siyah ucu bağlanır. Diğer uçta önce emiter sonra da kollektör uçlarına dokundurulur. Ölçü aletinin ibresi hareket ederse bu NPN tipi (Negatif-Pozitif-Negatif) bir transistördür. İbre hareket etmezse ölçü aletinin uçlarını değiştirilir. İbre hareket ederse bu PNP tipi (Pozitif-Negatif-Pozitif) bir transistördür.

Analog Avometre ile Sağlamlık Kontrolü

Transistörün sağlamlık kontrolü için ölçüm yapılırken analog ölçü aleti avometre (X1) kademesine alınır. Problardan biri 3 uçtan herhangi birine (genelde orta uç) sabit tutulur. Diğer prob iki uca da temas ettirilir. Diğer iki ucun da Avometrede sapması gerekir. Eğer yalnız birinde sapma oluyorsa iki uçta da sapma olana kadar sabit tutulan uç değiştirilir. Sabit tutulan uç ilk denemede kırmızı yapılır. Eğer avometrede değer göstermezse bu defa siyah uç sabit tutulup kırmızı uç değiştirilir.

Transistörün sağlamlık kontrolü için yapılan test sonunda ölçü aletinde yukarıdaki durumlar gözleniyorsa transistör sağlamdır.

Dijital Avometre ile Sağlamlık Kontrolü

Transistörün sağlamlık kontrolü için dijital Avometre diyot ölçme konumuna alınır. Her bir aşamada yalnız iki bacağı arasındaki ön gerilim ölçülür. Sağlam bir transistörün doğru polarma altında bacakları arasındaki ön gerilim 0,7Volt civarındadır. Ters polarma uygulandığı zaman ise bu değer Avometrenin pil gerilimidir.

Resimde dijital Avometre ile sağlamlık kontrolünün yapılışı gösterilmektedir. Bir transistör için gerekli test aşamaları ve elde edilen sonuçlar görülmektedir.