Elektrik Devresi Nedir ve Nasıl Yapılır? Basit Elektrik Devresi Elemanları 

Elektrik Devresi Nedir: Bir üretecin iki ucu iletken bir telle birleştirilir. Bu düzeneğe bir ampul yerleştirilir. Üretecin negatif (-) kutbundan çıkan elektronlar pozitif (+) kutba giderler. Kurulmuş olan bu düzeneğe bir elektrik devresi denir.

Diğer bir tanım şöyledir. Direnç, kondansatör, iletim hatları, güç kaynağı ve anahtarlar gibi çeşitli devre elemanlarının oluşturduğu devreye denir. Eğer bir elektrik devresi aktif bir elektronik eleman bulunuyorsa buna elektrik devresi denir. Bir elektrik devresi, içinden geçen akımın tam bir döngü yapmasını sağlayan kapalı bir devredir. Elektrik akımlarının yönleri elektronların hareket yönüne ters şekilde ilerlemektedir.

Elektrik Devresinin Özelliği

Bir elektrik devresinde elektrik akımını oluşturan elektronlar, devreden geçer. Alıcı da başka bir enerjiye dönüşür. Elektrik alıcılarının  çalışması için sürekli elektrik akımı geçmesi gerekir. Bu akım alıcının devresine bağlanan elektrik enerji kaynağıyla sağlanır. Elektronlar, enerji kaynağın ucundan çıkarak iletken, alıcı, iletken yolunu izleyerek diğer ucuna ulaşır. Elektrik devresi; sigorta, üreteç, anahtar, iletken, ve alıcıdan oluşan kapalı bir sistemde, akımın izlediği yoldur.

Elektrik Devresi Elemanları

Basit elektrik devresi elemanları; üreteç, anahtar, ampul (yük), iletken, sigorta.

Üreteç

Elektrik devrelerinde elektrik akımının kaynağını oluşturan pil devrenin üreteci konumundadır.

Anahtar

Anahtarlar devreye akım vermek için ya da devreden akımı kesmek için kullanılır. Bu cihazlar devreyi açmak ve kapamak amacı ile kullanılır. Anahtar açıldığı zaman alıcıya giden akımı kesen, kapandığı zaman akım geçmesini sağlayan yani devreye kumanda eden bir araçtır.

Ampul

Elektrik akımı sayesinde ışık ve ısı veren cihazlara ampul veya lamba denir . Elektrik devrelerinde ampuller ile piller seri olarak devreye bağlanırlar. Seri bağlı devrelerde akımın gidebileceği tek bir yol vardır. Bu akımlar üreteç kutupları arasındaki elektronların akması sayesinde gerçekleşmektedir.

Sigorta

Devreden geçen akım, istenmeyen değerlere yükseldiğinde devre elemanlarının zarar görmesini önlemek için  kullanılan koruyucu elemandır.

Devre Elektrik

Donanımlarının meydana geldiği bağlantı ve bileşenlerin hepsine verilen isimdir. Elektrik devreleri elektrik akımının yol alması amacıyla birbirlerine bağlanmış olan bileşenler bütünüdür. Elektrik çoğu zaman ses, ışık ya da ısı gibi farklı enerji türlerini meydana getirmek amacı ile kullanılmaktadır.

Devre Bölümleri

1. Üreteç, kimyasal pil veya güneş pili gibi bir elektrik enerjisi kaynağı kullanılmaktadır.
2. Motor, ampul veya da hoparlör gibi bir yük (veya çıktı cihazı) kullanılır.
3. Elektrik enerjisi kaynaktan yüke taşımak için alüminyum veya bakır tel gibi iletken teller gereklidir.
4. Enerjinin yüke akışını denetlemek için röle (relay), anahtar veya termostat gibi denetim cihazı kullanmak gerekir.

DA veya AA olabilen kaynaklar sayesinde devreye bir elektromotor kuvvet uygulanmaktadır. Elektromotor kuvveti volt cinsinden ölçülmektedir. Dünyanın çeşitli ülkelerinde kullanılan normal voltajlar genel olarak 50 – 60 hertz frekansta, 110 veya 220 Volt’ dur. Devreler seri, paralel, seri-paralel ve karmaşık olarak dört genel tipe ayrılabilir.

Elektrik Devresi Çeşitleri

Elektrik devresi çeşitleri, üç kısma ayrılır. Detaylı bilgi için tıklayınız.

Basit Elektrik Devresi Nasıl Yapılır ?

Elektrik devresi yapımı sırasında dikkat edilmesi gerekenler;

• Devreler kurulurken enerjiyi kesiniz ve enerji varken çalışmayınız.
• Elektrik enerjisinin düşük gerilimi ve akımı da tehlike yaratır.
• Elektrik  devre elemanları uygun nitelikte olmalıdır. Ayrıca devrelerde muhakkak sigorta kullanılmalıdır.
• İş güvenliği kurallarına mutlaka uyulmalıdır.

Seri Elektrik Devresi Nasıl Kurulur?

Seri bağlı devre de lambaların biri söküldüğünde devre bölünür. Akımın ilerleyeceği bir yol kalmadığından tüm lambalar söner. Ayrıca, lamba sayısı arttıkça parlaklığı azalır. Bunun nedeni, seri bağlı devrelerde gerilimin lambalar arasında paylaştırılmasıdır.

Paralel Elektrik Devresi Nasıl Kurulur?

Paralel bağlı devre de lambalardan biri sökülürse akım diğer lambanın bağlı olduğu koldan ilerlemeye devam eder. Bundan dolayı sökülen lamba dışındaki lambalar yanmaya devam eder. Ayrıca, eklenen ampul sayısı arttıkça lambaların parlaklığında bir değişiklik olmaz ancak pil daha hızlı biter. Bunun nedeni her koldaki gerilimin aynı olmasıdır.

Elektrik Devresi İle Su Devresini Karşılaştıralım 

Elektrik devresinin anlaşılır olması için su devresiyle karşılaştıralım. Su molekülleri borular vasıtası ile vana, pompa ve türbin üzerinden devresini tamamlar. Alıcı elektrik yükünü anahtar, üreteç, iletkenler, sigorta  üzerinden tamamlar. Böylece elektrik devresini oluşturur.

Su devresinde, kaynaktaki su bir pompadan enerji verilerek çalıştırılır. Vana açıldıktan sonra oluşan kinetik enerji türbine hareketlilik kazandırır.

Elektrik devresinde ise; anahtar kapatıldığında kapalı devre oluşur. Oluşan kapalı devrede, iletkenler üzerinden elektrik yükleri geçer. Böylece enerjilerini alıcıya vererek devrelerini üreteçten tamamlamasıdır.

Yukarıda bulunan şeklimizde, su devresindeki pompa, elektrik devresindeki batarya gibi iş yapar. Yine su devresindeki vanayla, elektrik devresindeki anahtar benzer görevleri yaparlar. Vana suyun, anahtar elektrik akımının geçişini kontrol eder.