Direnç Bağlantıları Seri Paralel Karışık Bağlama

Direnç Bağlantıları: Direnç Nedir: Dirençlerin seri bağlanması. Eş değer direnç hesaplama. Dirençlerin paralel bağlanması ve eş değer direnç hesaplama. Dirençlerin karışık bağlanması ve eşdeğer direnç hesaplama örnekleri.

Direnç Bağlantıları

Elektrik akımına zorluk gösteren elektronik devre elemanlarına direnç denir. Devredeki akımı azaltmak amacı ile kullanılır. Ohm kanunu‘ na göre uçları arasında gerilim düşümüne sebep olan devre elemanıdır. İletken direnci hesabı yapılırken iletkenin boyuna, kesitine, cinsine ve sıcaklığına bağlı olarak değişir. Bu faktörler direnç değişiminde önemli rol oynar.

Eşdeğer Direnç Nedir?

Birden çok direncin yaptığı etkiyi tek başına yapan dirence eşdeğer direnç denir. R_T veya Reş şeklinde gösterilir.

Devrelerin eşdeğer direncini hesaplama yöntemi;

Seri veya paralel devre hesaplama yöntemi ile aynıdır. Seri dirençlerin tam olarak aynı akımı taşıdığını ve paralel dirençlerin tam olarak aynı gerilime sahip olduğunu biliyoruz.

Yukarıdaki gibi A ve B terminalleri arasına bağlı R₁, R₂ ve R₃ dirençleri birbirleri ile paraleldir.

Paralel bağlı dirençlerde dirençlerin gerilimleri birbirleri ile eşittir.

Örnek: Resim deki devrede R₁=10kΩ, R₂=100Ω R₃=1kΩ R_AB nedir?

A ve B noktaları arasındaki eşdeğer direnç R_AB

1/ R_AB = 1/R₁ + 1/R₂ + 1/R₃ şeklinde ifade edilir.

Direnç değerleri; 1/ R_AB = 1/10kΩ + 1/100Ω + 1/1kΩ  olduğuna göre örnek devre için eşdeğer direnç: (Paydalar 10kΩ eşitlenir).

1/ R_AB = 1/10kΩ + 100/10kΩ + 10/10kΩ = 111/10kΩ

R_AB =10kΩ/111=0,09kΩ=90Ω olur.

Paralel devredeki akım formülü I = I₁ + I₂ + I₃ ……..I_n = E / R_n

3. Karışık Bağlı Direnç

Karmaşık direnç devreleri oluşturmak için;

Sınırsız sayıda seri ve paralel kombinasyon halinde birbirine bağlanabilir. Dirençlerin seri ve paralel bağlanmasına karışık bağlama denir. Paralel bağlandıklarında elektronlar için daha geniş kolay geçiş yolu sağlanır. Bağlantı da toplam direnç bağlanan en küçük dirençten daha az olur.

Önce paralel bağlı dirençlerin eş değeri hesaplanıp seri dirençlerle toplanır. Karışık devre çözümlerinde devrenin seri ve paralel kısımları ayrı ayrı hesaplanarak sadeleştirme yapılır.

Örnek devrede R₁ = 5, R₂ = 10,  R₃ =10, R₄ = 20 ohm olan toplam direnç nedir?

Paralel devredeki toplam direnç;

Rp = (R₂ x R₃) / (R₂ + R₃) = (10 x 10) / (10 + 10) = 5Ω olur.

Seri ve paralel devredeki eşdeğer direnç;

Reş = R₁ + Rp + R₄

Rt = 5 + 5 + 20

Reş = 30Ω olarak bulunur.

Örnek 2:

Aşağıdaki direnç kombinasyon devresi için eşdeğer direnci, R _{EQ’ yu} hesaplayalım.

Birbirine bağlı seri ve paralel dirençlerin bir kombinasyonudur. Sağ taraftan başlayarak ve iki paralel direnç denklemi kullanarak.

R₈ , R₁₀ kombinasyonunun eşdeğer direncini bulabilir ve buna R_A diyebiliriz .

R_A , R₇ ile seri devre içindedir. Bu nedenle toplam direnç, gösterildiği gibi R_A + R₇ = 4 + 8 = 12Ω olacaktır .

Direnç değeri 12Ω. Paralel devre oluşmuştur. R₆ aşağıdaki gibi hesaplanır R_B .

R_B ile seri halde olan R₅ olacak. Bundan dolayı, toplam direnci R_B + R₅ = 4 + 4 = 8Ω. gösterildiği gibi.

Bu direnç değeri 8Ω. Artık R₄ ile paraleldir ve gösterildiği gibi R_C olarak hesaplanabilir.

R_C ile seri halde olan R₃ , bu nedenle toplam direnç şekillerde olabilir. R_C + R₃ = 8Ω gösterildiği gibi.

Direnç değeri 8Ω paralel artık R₂  R_D olarak hesaplanabilir:

R_D ile R₁ seri haldedir bu yüzden, toplam direnci R_D + R ₁ = 4 + 6 = 10Ω gösterildiği gibi.

On ayrı dirençler içeren devre oluşmuştur.