Rezistans Nedir? Ne İşe Yarar? Hesaplamaları Çeşitleri

Rezistans Nedir: Elektrik enerjisini ısı enerjisine çeviren direnç tellerine rezistans denir.  Direnç, iki uç arasına gerilim uygulanan bir maddenin elektrik akımına karşı gösterdiği direnme gücüne verilen isimdir. Rezistansın içinden elektrik akımı geçtiğinde ısınma ortaya çıkar. Bir rezistans, Joule ısıtma işlemi ile elektriği ısıya dönüştürür. Direnç “R” veya “r” harfleriyle gösterilir.

Rezistans Yapısı

Rezistanslar, oldukça yüksek bir öz direnç ve büyük bir ısıl dayanım (1400º C’ ye kadar) gösterir. Rezistansların genellikle içerisinde krom (Cr), alüminyum (Al) ve nikel (Ni) bulunan demir (Fe) alaşımlarından yapılır. Fakat genelde krom-nikel tel olarak bilinir.

Krom- nikel tel alaşımının içinde bulunan krom (Cr), rezistansın kendi ürettiği ısıya karşı dayanımını artırır. Alüminyum (Al), telin kor duruma gelmesinden sonra havadaki oksijenin teli oksitlenmesini engeller. Alaşım içerisinde alüminyum olmazsa rezistans paslanır ve ısıtıcının randımanı düşer. Nikelin görevi ise kimyasal etkenlere karşı dayanıklılık kazandırmaktır.

Rezistans Kullanım Alanları

Alaşımın kullanım amacına göre çeşitli rezistanslar imal edilmektedir. Rezistansın kullanım alanı oldukça geniştir.

• Ağır sanayi ürünlerinde,
• Elektrikli ev aletlerinde,
• Beyaz eşyalarda,
• Her çeşit ısıtıcılarda,
• Havyalarda
• Termostatlarda
• Fırınlarda
• Bazı takım tezgâhlarında
• Bilardo masalarında
• Soğutma sistemlerinde,
• İş yerleri ve fabrikalarda bulunan iş makinelerinde.

Örneğin;

• Yassı veya şerit  rezistanslar ütü ve ekmek kızartıcılarında,
• Kovan şeklinde olanlar havyalarda,
• Kablo tipindekiler ise elektrikli battaniye, yastık, oto camları ve koltuk.

gibi her geçen gün artan yeni alanlarda kullanılmaktadır.

Rezistans Teli Nedir?

Rezistans teli elektrik akımına karşı gösterilen dirençtir. Isıtıcı direnç alaşımları çeşitli değerlerde standartlaştırılmıştır. Kullanılan ortamdaki koşullara göre (havadaki nem, mekaniki koşullar vb.) standart simgelere bakılarak alaşım bileşenleri hakkında bir karar verilir.

Rezistans tel çeşitleri en kaliteli rezistanslar;

• KANTHAL,
• NIKROTHAL,
• VDM,
• RESCALL
• UZAK DOĞU

Tabloda rezistans çeşitlerinin yapılarındaki bileşim oranları, maksimum çalışma sıcaklıkları ve öz direnç değerleri verilmiştir.

Rezistanslar magnezyum oksit kumu ve quartzdan yataklar içine gömülür. Bu durumda ısıyı etkili bir şekilde havayla temas etmeden iletir. Ya da mika gibi benzeri karkaslar üzerine sarılır. Isıyı maksimum şekilde taşıyan (elektrik akımı bakımından yalıtkan) magnezyum oksit kumu ve quartz ayrıca ısı bakımından verimi de artırır.

Rezistans Hesaplama

Tasarlanacak herhangi bir ısıtıcının gücüne göre kullanılacak direnç telinin hesabı yapılır. Bu hesabı yapabilmek için şu formüller kullanılır:

Bu formüllerde kullanılan harflerin anlamları:

• S = Rezistans telin kesiti ( mm² )
• d = Rezistans telin çapı (mm )
• L= Rezistans telin boyu (metre)
• R= Rezistans telin direnci (Ω )
• φ = Direnç telin öz direnci ( Ω . mm² / m )

(Krom-nikel rezistans teli için φ = 1,1 ( Ω . mm² / m) alınacaktır)

Örnek

220 voltla çalışacak ve gücü 440 watt olacak bir elektrikli ısıtıcı için;

çapı 0,30 mm olan rezistans telden (kullanılan rezistansın öz direnci φ = 1,1 ( Ω . mm² / m) kaç metre kullanmak gerekir?

Çözüm

• U= 220 V
• P = 440 W
• d = 0,30 mm
• φ = 1,1 ( Ω . mm² / m

Kesit formülünden rezistans telinin kesitini bulalım:

Bu ısıtıcıda kullanılacak rezistansın direncini hesaplayalım:

P = U × I   ⇒   I = P / U

Bu elektrikli ısıtıcıda kullanılacak rezistans telinin uzunluğunu bulalım:

Rezistans Çeşitleri Nelerdir?

Rezistanslar ısıya dayanıklı sistemlerdir. Kullanım alanları veya şekillerine göre çeşitli gruplara ayrılır ve farklı isimler ile adlandırılır. Şekil olarak rezistans çeşitlerine boru rezistans ve kelepçe rezistansları denir. Kullanım amacına göre ise boru içi hadde rezistans, sıcak yolluk rezistanslar örnek verilebilir.

• Boru Rezistansları
• Bulaşık Makinası Rezistansları
• Fırın Rezistansları
• Benmari Rezistanslar
• Fritöz Rezistansları
• Izgara & Tost Makinası Rezistansları
• Çay-Kahve Makinası Rezistansları
• Su ve Yağ Isıtıcı Rezistanslar
• Çamaşır Makinası Rezistansları
• Sauna Sobası Rezistansları
• Fişek Rezistanslar
• Otoklav Rezistans
• Spiral Rezistanslar (Sıcak Yolluk)
• Defrost& Çubuk Rezistanslar
• Çember rezistans
• Kelepçe Rezistanslar
• Serpantinli Rezistanslar
• Meme Rezistanslar
• Seramik Rezistanslar
• Plaka Rezistanslar
• Asit Banyosu Rezistansları
• Quartz Cam Borulu Rezistanslar

Seramik Rezistans Nedir?

Seramikten malzemeler ile yalıtım yapılan rezistanslara seramik rezistanslar denilir. Bu rezistans türleri nikel tele kemer taşların dizilerek oluşturulan dışı paslanmaz saçla kaplanan ürünlerdir. Seramik rezistans çeşitleri yüksek ısı geçirgenliği özelliği bulunan ısıtıcı çeşitleridir. Isınma özelliğini üretimde kullanılan seramik sayesinde kazanmaktadır. Bu özellik seramik rezistans için önemli bir rol oynamaktadır.

Seramik rezistanslar ev, iş yeri ve endüstriyel ortamlarda kullanabilecek rezistans çeşitleridir. İnfrared seramik rezistanslar uzun ömürlüdür. Geniş yüzey sayesinde ısı transferi mükemmeldir. Isıtılması gereken makine parçalarında kütlesel olarak ısıyı yayar.

Quartz Cam Borulu Rezistanslar 

Quartz Cam Borulu Rezistanslar değişik çaplarda ve boylar da değişik kullanım amaçlarına uygun olarak üretilmektedir. Standart üretim çapları 8 -10 – 16 – 18 -23 -25 mm’dir. Standart üretim boyları ise min 250 mm max 3500mm’dir. Bu Rezistanslar min 24 V ile max 500 V DC besleme gerilimleri arasında üretilmektedir.

İsteğe göre güç minimum 250W maksimum 10000W arasında üretilebilmektedir.

Bu tip rezistanslar cam boruların içerdiği değişik renk çeşitleri vardır. Bu sayede süt beyaz, yarı şeffaf , şeffaf renk modellerinde üretilmektedir.

Enerji çıkışları Quartz cam boru çapına göre vidalı, soketli ve kablo çıkışlı olarak imal edilebilmektedir. Bu rezistanslar minimum 200 mm maksimum 3000mm uzunlukların da  üretilebilmektedir. Enerji çıkışları vidalı ya da kablolu tip olabilir. Yassı kesit ölçüsü ise 15*33mm’dir.

Quartz Cam Borulu Tip Rezistansların Kullanım Alanları;

• Sanayinin tüm kollarında,
• Endüstriyel kurutma sistemlerinde,
• Gıda sektöründe,
• Tekstil baskı boya kurutma alanında,
• Otomotiv sektöründe,
• Elektrikli ev aletlerinde,
• Soba imalatında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Serpantinli Rezistans

Serpantinli rezistanslar, değişik boru ve serpantin çaplarında üretilmektedir. İsteğe bağlı değişik güç ve şekillerde imalatı da yapılmaktadır. Boru çapları 6,5 – 20 mm arasındadır. Talebe göre değişkenlik göstermektedir. Bununla doğru orantılı olarak serpantin çapları 20 mm ile 50mm arasında değişmektedir. Serpantin tipi rezistanslar 24 V ile 500 V DC arasında besleme gerilimleri ile üretilir. Boru ve serpantin malzemesi rezistansın kullanılacağı yere göre özel olarak belirlenir.

• Yüksek ısılı ortamlarda 310 S ve alloy 800-alloy 600 tipi imalatı;

Özel paslanmaz borular ve serpantinler kullanılarak imal edilir.

• Ayrıca bu tip rezistansların bulunduğu ortamda korozyon varsa;

Boru ve serpantin malzemesi 316 L ve alloy825 olarak tercih edilebilir.

Serpantinli rezistanslar değişik ebatlarda ve şekillerde üretilebilmektedir. Örneğin; Düz çubuk serpantinli rezistanslar min 200 mm max 6600 mm boylarında üretilebilmektedir. U tipi rezistanslar ise minimum 150 mm maksimum 3200 mm boylarında üretilebilmektedir. M tipi ve dairesel helezonik tip serpantinli rezistanslar da vardır.

Serpantin rezistansların kullanım alanı hava üflemeli, fanlı tip ısıtma sistemleridir.

Kullanım Alanları  

Serpantin rezistanslar;

Fırınlar, Sanayi fırını, Boya kurutma fırını, Fikse makinaları, Fanlı üflemeler vs. gibi alanlarda kullanılmaktadır.

Otoklav Rezistans

Otoklav rezistansların en önemli özellikleri yüksek ısıya karşı dayanıklı ve dirençli olmalarıdır. Gövdeleri krom, titanyum ve cam olmak üzere dayanıklılığı fazla olup, kimyasal malzemelerde kullanılır. Otoklav rezistans modelleri daha kısa veya uzun boyutlarda imal edilebilmektedir.  Ağır sanayi, cam sanayi, plastik sanayi, ameliyathane hizmetleri, asit, kostik vb. gibi birçok alanlarda ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Fişek Rezistans Nedir?

Yüksek derecede ısı yoğunluğu gereken uygulamalarda kullanılır. Fişek rezistans çeşitleri silindirik ve kübik olan ısıtma ekipmanlarıdır. Montajı kolaydır. Performansı yüksek fişek rezistans fiyatları uygundur.

Özellikle endüstriyel alanlarda, plastik ve kauçuk işleme, gıda, kimya, ahşap, enjeksiyon presleri ve ısıtıcı plakalar.

Daha da pek çok farklı sektörde kullanılan rezistans modelleri vardır.

 

 

Çember Rezistans

Çember rezistanslar endüstriyel alanlarda ve farklı sektör tarafından kullanılmaktadır. Yüksek ısıya ihtiyaç duyulan çalışma ortamlarına uyumludur. Çevresel faktörlerden etkilenmeyen çember rezistans modelleri imal edilmektedir.

Boru Rezistans

Pek çok farklı sistem ve farklı makina modelinde boru rezistans ihtiyaç duyulur. Boru rezistans endüstriyel, ticari ve bilimsel alanlarda geniş bir kullanıma sahiptir. Boru rezistanslar kolay şekillenme özelliğinden dolayı sistemlere kolay entegre edilebilir. Ayrıca yağlı, likit sulu veya kuru ortamlarda kullanım için üretilmiş boru rezistans modelleri vardır.