Hidroelektrik (Hidrolik) Enerjisi

Hidrolik enerji; Yeniden kazanılan enerji kaynaklarından birisidir. Hidrolik enerjinin kaynağı sudur. Bu nedenle hidroelektrik santrallar bir su kaynağı üzerinde kurulmak zorundadır. Yenilenebilir bir enerji kaynağı olan hidroelektrik en gelişmiş enerjilerinden biridir. Sera gazı salınımı yapmaması sayesinde dünyaya hiçbir zararı olmayan enerji çeşididir.

Hidroelektrik Enerji Nasıl Elde Edilir?

Sürekli olarak bir devinim içerisinde olan su akışı sayesinde elektrik her zaman üretilebilir. Akan suyun gücüne göre üretilen enerji miktarı değişiklik gösterir. Hidroelektrik santralde (HES) elektrik üretmek için suyun akış enerjisi kullanılır. Barajlarda biriken su, borular yardımıyla türbine ulaştırılır.

Yüksek basınçla akan su, türbinin dönmesini sağlar. Türbinin miline bağlı alternatörün dönmesi ile de elektrik enerjisi üretilir. Bu enerji kaynağı genellikle güneş veya rüzgar gücünden daha güvenilirdir. Ayrıca kullanılmak üzere elektriğin depolanmasına izin verir. Özellikle yüksekliğin ve su akış hızının fazla olduğu yerlerde hidroelektrik üretimi yapılması büyük avantaj sağlayacaktır.

Hidroelektrik Santrallerin Kullanım Alanları

Elektrik Üretimi: Hidroelektrik enerjisinin esas kullanım amacı elektrik enerjisi üretimidir. Diğer kaynaklara göre daha düşük maliyetlidir. Çevreye daha az zarar vermesi nedeniyle hidroelektrik santralleri tercih edilir.
Tarım: Hidroelektrik enerji sayesinde geniş tarım alanları sulanabilir. Tarihte tarımsal alanı sulamak için hidroelektrik santral kurulumu yapan ilk medeniyet Mısır uygarlığıdır.
Endüstriyel Kullanım: Eski medeniyet çağlarında hidroelektrik tesislerin kurulmasıyla körük sürüldüğü biliniyor.
Enerji Açığının Kapatılması İçin Kullanımı: Benzin, kömür ve doğalgaz gibi fosil yakıtların tükenmektedir. Bununla beraber enerji ihtiyacının karşılanması için diğer doğal kaynaklara yönelim artmıştır. Bu kapsamda güneş ve rüzgar enerjisine ek olarak suyun gücünden de yararlanılmaktadır. Hidroelektrik santrallerden elde edilen elektrik Türkiye’ de büyük bir yer tutmaktadır.

Hidroelektrik Santral Çeşitleri

Su Tutma Tesisleri: Barajlar kurularak büyük çaplı bir su rezervuarı elde edilir. Hidroelektrik santralden en yaygın yararlanma biçimi baraj kurulumu şeklinde yapılır. Barajdaki türbinlerden geçen su sayesinde elektrik enerjisi üretilir.

Pompalama Tesisleri: Kurulan barajların alt kısmında ikinci bir su rezervuarı olarak pompalama tesisleri kurulur.

Akarsu Tesisleri: Akarsuyunun bir kısmı türbinlerden geçer. Baraj kurulmaz.

Hidrolik Enerjisinin Avantajları

Hidroelektrik enerjisi temiz bir enerji türüdür,
Ozon tabakasının delinmesi, sera gazı oluşumu ve küresel ısınma gibi sorunlara yol açmaz. Çevre kirliliği meydana getirmez,
Su temiz, doğal ve yenilenen bir kaynaktır,
Aşırı enerji ihtiyacı olduğunda çok hızlı devreye alınabilir,
Acil durumlarda çok hızlı devre dışı bırakılabilir,
Yalnız enerji değil, sulama ve diğer faaliyetler içinde kullanılabilir.

Hidrolik Enerjisinin Dezavantajları

İlk yatırım maliyeti yüksektir,
Kurulum süresi uzundur,
Enerji üretme kapasitesi yağış miktarına bağlıdır,
Hidroelektrik barajlar bulunduğu çevrenin ekolojik dengesini değiştirebilir,
Bir hidroelektrik santralin tesis edilebilmesi için oldukça büyük ölçekli arazilere ihtiyaç duyulur. Barajın inşası, trafoların yerleştirilmesi ve ana şebekeye elektriğin aktarılabilmesi için geniş bir toprak parçası gereklidir.