Dağıtım Tabloları Teknik Şartnamesi
Dağıtım Tabloları: Üretilen enerji tüketim bölgelerine iletilir. Diğer elektrikle çalışan alıcıların kesintiye uğramadan çalışmalarının sağlanması için kullanılır. Bunlar için gerekli malzemelerin toplandığı tablolara dağıtım tablosu denir. Fabrikalarda, atölyelerde, konutlarda, mağazalarda elektriğin tüm alıcılara dengeli dağıtılması için kullanılırlar.
Dağıtım tablolarının ve panolarının seçimi yapılırken teknik ve özel şartnamelerden faydalanılır. Teknik şartname TSE standartlarına göre tablo ve panoda gereken kriterleri belirler. Özel şartname ise, panoda kullanılacak olan malzemeleri belirler. Ayrıca müşterinin isteğine göre hangi özelliklerde olacağını ve yapılacak olan kriterleri belirler.
Yapıldıkları Malzemeye Göre Dağıtım Tabloları
Sac tablolar: 1-2 mm kalınlığında DKP sacdan yapılır. Küçük boyutlu sıva üstü ve gömme tipleri vardır. Düzgün kıvrımlı ve nokta kaynağı ile sağlamlaştırılmış, kapalı ve açık tipte yapılır. Büyük olanları ise köşebent demirleri ile desteklenerek dayanımları arttırılır ve pano tipi olarak yapılır. Fırınlanmış elektrostatik boya ile boyanır.
Yalıtkan malzemeli tablolar: Sert plastik, pertinaks, fiber ve polyester gibi maddelerden üretilir. Bu tablolar, kumanda ve kontrol elemanlarının yerleşimi için yapılır. Yüksek dayanıklılık isteyen yerlerde sac korumalarla desteklenir.
Etanş tablolar: Yalıtkan malzeme veya sacdan yapılabilirler. Kapakları contalıdır. Kimyasal madde, nem ve mekanik etkilere karşı korunması gereken yerlerde kullanılır. Anahtar ve şalterlere kapak açılmadan ulaşılabilir.
Dağıtım Tabloları Teknik Şartnamesi
Bu şartname DA 600 volt, alternatif akımlarda faz-nötr arası 250V’ tan az gerilim sistemleri için geçerlidir.
- Dağıtım tabloları duvar yüzeyine veya duvara gömülü olarak yerleştirilecektir.
- Tablo ölçüleri, siparişi veren yerin projesine uygun olacaktır.
- Her sigorta veya şalterin altında madensel veya plastik etiketler bulunacaktır. Bu etiketler beslenilen yeri gösterirler.
- 60 Amperden fazla yüklü tablolarda, bağlantılar kablolarla şalterden şaltere yapılmaz. Ya da sigortadan sigortaya yapılmayıp bakır baralar vasıtasıyla ayrı ayrı yapılacaktır.
- Baralar norm renklerle işaretlenecektir.
- Tablolarda bıçaklı şalter kullanılmayacak ve paket (pako) şalter tercih edilecektir.
- Tablo çerçeve ve kapaklarının rengi muhitin rengine uygun olacaktır.
- Tablolara gelen linye hatları yanmayan ürünlerden olmalıdır. Ayrıca yalıtkanlı sıra klemensler aracılığıyla tabloya bağlanacak ve nötr hatları da yalıtılmış bakır bir araya bağlanacaktır. Tabloya giriş kolonlarının faz iletkenleri yerleşik klemenslere bağlanacaktır. Nötr iletkenleri de baraya bağlanacaktır.
- Tablolarda topraklama barası bulunacaktır. Topraklama bağlantısı, bulunduğu yerdeki tesisata uygun olarak mutlaka yapılacaktır.
- Fiber, pertinaks ve benzeri levhalardan yapılan tablolarda, levhaların kalınlığı en az 5 mm olacaktır.
- Etanş tablo, tesisatı rutubete, toza ve mekanik darbelere korunmalı malzeme ile yapılır. Tablolar dökme demir veya alüminyumdan, birbirine eklenecek tip ve kapakları contalı olmalıdır.
- Döküm dağıtım tablolarında, güvenlik hatlarının bağlantıları için topraklama baraları ve nötr hatları için yalıtılmış baralar bulunacaktır. Döküm kutular içerisinde bulunan bütün akım taşıyan kısımlar, galvanizli veya paslanmaz madenden yapılacaktır.
Dağıtım Panoları Teknik Şartnamesi
- Sac panolar, yüksekliği 2100 mm. Derinliği 750 mm. Genişliği ihtiyaca göre 600, 800, 900 mm olmak üzere dikili sistemde 40 x 40 x 4 mm köşebent. Ya da profil demirden iskeletli, 2 mm kalınlığında ve kenarları kıvrılarak yerleştirilmiş DKP sacdan pano yapılacaktır.
- Pano için zemin üzerinde 10 cm yüksekliğinde beton kaide yaptırılacak ve pano bunun üzerine konacaktır.
- Tablo arkasında 75 cm genişliğindeki geçidin iki yanına biri açılıp kapanabilir. Diğeri kilitli kapı olacak şekilde alt kısımdan itibaren 1000 mm yüksekliğine kadar sacdan yapılır. Ayrıca yukarısı Φ3 mm çelik telden 30 mm aralıkla örülmüş koruyucu kafes şeklinde yapılacaktır.
- Pano içi, dışı ve iskeleti bir kat sülyen, iki kat fırınlanmış mat tabanca boyası ile boyanacaktır.
- Tablo arkasındaki servis geçidi ahşap döşemeden yapılarak PVC kaplama veya linolyumla kaplanacaktır.
- Ana tablonun arka yüzeyine dağıtım çubuk ve baraları, çeşitli iletken bağlantıları ve kablo ucu bağlantıları tesis edilecektir. Fakat sık sık kullanılması gereken herhangi bir ölçü aleti, cihaz vb. aletler buraya konmayacaktır.
- Tablo arkasında bulunan ve akım geçirme özelliği olmayan bütün demir kısımlar ile tablonun demir iskeleti topraklanacaktır.
Dağıtım Panosunda Topraklama
- Vida bağlantılarının, özel olarak temizlenmiş ve asitsiz vazelin ile iyice yağlanmış dokunma yüzeylerine sahip olmalıdır. Vidalar galvanizli veya paslanmaz madenden olacaktır.
- Tablo içindeki topraklama düzeneği bakır bara ile yapılacak ve toprak iletkeni ile bağlanacaktır. Bükme tel, toprak içine konmayacaktır. Ayrıca tablodan yalıtılmış olarak bir nötr barası tesis edilecektir.
- Topraklama levhası, toprak elektrotları ile topraklanacaktır.
- Akım kaynağı merkezden veya özel transformatörlü sınırlı büyüklükteki tesislerde. Örneğin fabrikalarda güvenlik iletkeni sistemi varsa tablo topraklaması 30 Ω. dan fazla olmayan topraklama direnci yeterlidir.
- Sac levhalar istenilen renkte seçilebilir. Fakat hiçbir zaman parlak boya kullanmalı sürekli mat veya tabanca boyası kullanılmalıdır. Sac levhaların boyanmış yüzeyleri çift kat, pastan koruyucu boya ile boyanacaktır. Diğer yüzeyleri renk verilmeden önce sülyen ile astarlanacaktır.
- 100 amperden büyük şalter ve sigorta bağlantıları kesin olarak baralar ile yapılmalıdır. Tablo arkasında bulunan iletkenler özel kroşeler aracılığıyla düzenli bir sıra şeklinde getirilecektir.
- Baralar norm renklerle işaretlenecektir.
- Ana tablonun önden görünüşü, siyah, kırmızı, mavi renklidir. Fazı, gri renk nötr olmak üzere bağlantı şeması çizilerek çerçevelenecek ve ana tablo dairesine asılacaktır.
- Ölçü aletleriyle, şalter, sinyal lambası vb. Bu malzemelerin seçiminde, şekil birliğine ve sac panolarına uygun olmalarına özen gösterilecektir. Ölçü aletlerinin çapları en az 130 mm veya 144 x 144 mm olacaktır.
- Pano adedinin belirlenmesinde kolon ve besleme hatlarının sayısı, ışık, kuvvet ve yedek akım bölüşümü ile çeşitli akım sistemleri düşünülecektir. Daha sonra ek yapılabilme olasılığı göz önünde tutulacaktır. Çeşitli sistemlerin başka başka tablolarla bölümü kesinlikle zorunlu değildir. Fakat, yalnız tablo kullanılıyorsa, her sisteme ait kısım, açık, kolay görünebilen işaretler aracılığıyla ayırt edilecek ve bu şekilde hataların önüne geçilecektir. Her şalterin, sigortanın altına beslenilen yeri gösteren, madensel etiketler konacaktır.
- Tablolarda linye hatları, yanmayan ürünlerden yalıtkanlı sıra klemensler ile tabloya tutturulacak ve nötr hatları da yalıtılmış bakır bir baraya bağlanacaktır.
Ana Tablolarda
- Ana tablolarda gerilim taşıyan çıplak kısımlar, dokunmaya karşı koruma altına alınacaktır. Yani 42 volttan fazla nominal gerilimde, yalıtım maddesi ile örtülmüş olmayan bütün kısımlar yükseklikleri 180 cm’den az olduğu taktirde istem dışı dokunmayı engelleyecek, sac, tel kafes vb ile yapılmış bölümlerle güvence altına alınacaktır. Bu özellik için tellerin lak ve boyanması veya emaye edilmesi, koruma düzeneği olarak kabul edilmez.
- Tablonun arkasındaki bakım geçidi yetkisiz kimselerin girmesine veya dokunmasına karşı kapatılmış ise, gerilim taşıyan çıplak iletkenlerin örtülmesine (hatta bu geçidin 75 cm olması durumunda bile) gerek yoktur. Bu durumda el ile erişilebilen saha içinde ahşaptan yapılmış parmaklığa benzer güvenlik engelinin olması yeterlidir. Bu koşullar yerine getirilmediği taktirde gerilim taşıyan çıplak kısımlar ile oda sınırı arasında en az 1 m’ lik bir açıklık bulundurulacaktır. Her iki tarafa gerilim taşıyan çıplak kısımlar varsa, ara yerin genişliği en az 2 m’ ye çıkartılacaktır. Bu durumda her iki tarafta dokunmaya karşı güvenlik engelinin alınmasına gerek yoktur. Tablonun önünde en az 90 cm’ lik boş bir geçit yeri bırakılacaktır. Tablo altında panonun 40 cm’ lik bir kısmı boş bırakılmalıdır.
- Toprağa karşı 250 volttan fazla bir gerilim meydana gelmesini olası kılan sistemlerde iskelet ve çerçevenin bütün demir kısmının kendi aralarında ve toprak barası ile kusursuz olarak bağlantısı ve bu bağlantının devamını sağlamak için özel işlem yapılacaktır.
Özel Şartname
Tablo ve panolarda özel şartname, tabloyu yapan kişi ile yaptıran kişi arasında yapılır. Bu tip bir özel şartname aşağıda verilmiştir.
- Besleme hattı elektrik panosu imalatı resminden görüleceği gibi (TİP–4) elektriksel bağlantılar üzerinden yürürlükteki Elektrik İç Tesisleri, Topraklama Yönetmeliği esaslarına göre yapılacaktır. (otomatik sigorta, elektrik sayacı, kaçak akım koruma rölesi ve tali sigorta). Ayrıca enerjinin panoya giriş noktasında ve elektrik sayaç çıkışında olmak üzere iki noktaya kesinlikle rekor kullanılacaktır. Nötr hat girişi faz kablosu ile birlikte pano girişinden itibaren linye çıkışlarına kadar pano içerisinden çıkışı yapılacaktır (Pano harici nötr girişi yapılmayacaktır.).
- Panolar yönetmelikler çerçevesinde kullanıldıkları yerlere göre uygun saç kalınlığında tesis edilecektir.
- Panoda kilitlenebilir dış ve iç kapaklar bulunacaktır.
- Pano parçaları kaynak ile tutturulacak, kesinlikle vida ile tutturulmayacaktır. Ayrıca, ilgili yönetmeliklerin izin verdiği tek renk boya ile boyanacaktır.
- Kısımlar arası kablo geçişleri tek bir noktadan, geçiş noktaları izole edilmiş (uygun çapta rekor ile) şekilde yapılacak. Kablo geçiş noktası haricinde kesinlikle başka boşluk bulunmayacaktır.
- Ölçü devresindeki kablolar uygun kesitlerde ve renk kodlaması yapılmış şekilde yapılacaktır. Kesinlikle ek yapılmayacaktır.
- Sayaç gerilim ve akım bağlantıları mühürlü bölmede olacaktır. Ayrıca sayaç gerilim bilgileri test klemens vasıtasıyla girilecektir.
- Sayaç pano kapağı (ölçü kısmının kapağı) kesinlikle 3,5 mm kalınlığında şeffaf alev almayan ve mekanik dayanımı yüksek DIN 4102 standartlarında polikarbonat malzemeden imal edilecektir.
- Pano tek hat şeması pano dış kapağında yapılan cep içerisinde kesinlikle bulundurulacaktır.
- Sayaç bilgilerinin alınabilmesi için gerekli optik port ve reset-pozisyon tuşuna ulaşım için delikler açılacaktır.
- Pano imalatında yürürlükteki tüm yönetmelikler geçerlidir.
Kullanım Yerlerine Göre Dağıtım Tabloları
- Aydınlatma tabloları,
- Kuvvet dağıtım tabloları,
- Kumanda devreleri tabloları,
- Kontrol devreleri (Plc, pnomatik kontrol vb.) tabloları,
- Şantiye tabloları
olmak üzere çeşitleri vardır. Ayrıca küçük ölçekli kombinasyon kutuları (tablo) kullanılmaktadır
Dağıtım tabloları kullanış amaçlarına göre;
Aydınlatma Tesisatı Dağıtım Tabloları
Ev ve iş yerlerinde aydınlatma ve küçük ev aletlerinin kullanılması için kurulan tesisin dağıtım tablolarına denir . Aydınlatma dağıtım tablolar üzerlerinde, alıcı devrelerini ayrı ayrı güvenliği altında tutan sigortalar bulunur. (W otomatları).
Bu tablolarda linye sigortaları kullanılması yeterlidir. Ancak ana devrenin akımını en kısa sürede kesmek için ana sigorta veya termik- magnetik şalter de kullanılır. Ayrıca 30 mA’ lik hayat korumalı kaçak akım rölesi, 300 mA’ lik yangın korumalı kaçak akım rölesi de kullanılmaktadır.
Kuvvet (Motor) Tesisatı Tabloları
Motor devrelerine enerji vermek için kullanılan tablolardır. Kuvvet dağıtım tabloları küçük güçlü ve linye sayısı az olan (3-5) atölye ve iş yerlerinde kullanılır. Bu tablolarda üç faz (giriş) için üç ana sigorta, şalter, sinyal lambaları;
linyeler (çıkışlar) için sigortalar, şalterler ve sinyal lambaları vardır.
Tablolarda şalter olarak;
yandan kollu şalter, paket (pako) şalter, mandallı şalter, termik magnetik şalterler kullanılabilir. Sigorta olarak duvar, kofre, tablo, NH tipi sigortalar kullanılır. Sinyal lambaları (Neon) için ise 220 voltta çalışan ve dış koruyucu kısmı üç ayrı renkte olan sinyal lambaları kullanılır.
Şantiye Tabloları
Bina, atölye, fabrika gibi yapılmakta olan yerlerin şantiyelerinde kullanılır. şantiye tabloları ayarlı taşınabilen bir dolap şeklinde yapılabilir. Ayrıca duvar veya direk üzerine monte edilecek şekilde de yapılır.
Tablonun kablo giriş ve çıkış yerleri ile kapak kısımları içerisine toz, çamur ve nemden koruyacak şekilde yapılır. Bu tabloların içerisinde inşaatın ihtiyacına ve özelliğine göre sigorta, şalter, sayaç, bir ve üz fazlı topraklı priz bulunur. Tablolar 63 A ve 100 A’ lik olarak yapılırlar.
Kumanda Devresi Tabloları
Endüstride kullanılan makinelerin uzaktan kumandalarını sağlamak için kullanılır. Özel sac kutuların içerisine yalıtkan levhaların üzerine monte edilen kumanda gereçleri bir arada bulunur. Kumanda devreleri tablosunda;
sigorta, sinyal lambaları, kontaktör, zaman rölesi, termostat, buton, priz ve seri lamba gibi. kumanda elemanları vardır.
Bir yanıt yazın