Pensampermetre Nedir? Ne İşe Yarar?
Pensampermetre nedir: Bir havai hattın ya da motor devresinin akımını ölçmek için devrenin hattını kesmeden kullanılan ölçü aletine pensampermetre denir.
Pensampermetreler, akım ölçme işlemini daha kolay duruma getirmek için kullanılır. Ampermetre ve akım trafosu aynı gövdede birleştirilmesi ile oluşan ölçü aletleridir. Pensampermetre dijital ampermetre ve analog ampermetre olarak imal edilir.
Pens ampermetre Yapısı
Pens ampermetreler yapı olarak açılır kapanır bir çeneye sahiptir. Çeneyi açıp kapayan bir klips ve ibre –skala ( dijitallerde lcd ekran ) düzeneğinden oluşur. Bazı modellerinde ise farklı değerlerde ölçüm yapılabilmesi için kademe seçici komütatör de vardır.
Pensampermetre Çalışma Prensibi
Pensampermetrelerden bazıları primeri tek sipir olan bir trafo prensibine göre çalışırlar. Transformatörün demir nüvesini oluşturan kısım hareketlidir ve açılır kapanır. Ölçme yapılacağı zaman aletteki basit kaldıraç düzeneği ile pensli ağız açılarak akım taşıyan iletken içeriye alınıp pens kapatılır.
Pensampermetre içerisindeki iletkenden geçen alternatif akım manyetik alan oluşturur. Kapanan çene manyetik devre aracılığı ile aletin içindeki kademeli sarılmış sekonder sargıyı keser. Orada bir elektromotor kuvvet (EMK) endükler. Endüklenen gerilim (emk) bir redresör vasıtasıyla doğrultulur ve döner çerçeveli bobine gönderilir. Döner çerçeveli bobine bağlı bir ibre iletkenden geçen akımı amper cinsinde ölçerek LCD ekranda gösterir.
Ölçüm cihazı olan pensampermetrelerin çoğu alternatif akım ölçer. Ancak doğru akım ölçebilenlerde vardır. Ayrıca tüketilen güç tespiti yapar. 1 veya 3 fazlı şebekelerdeki tüketilen güç değerlerini, hatta bu hatlarda kullanılan enerji miktarlarını ölçebilir. Bunun için çok amaçlı pensampermetreler mevcuttur.
Ampermetrenin gösterdiği değer değişken olabilir. Bu halde ibre kilitleme sistemiyle sabitlenip devreden geçen akım değeri okunması sağlanır. Pensampermetrelerin kademeli olarak üretimleri yapılır. Büyük ve küçük akımların ölçülebilmesi mümkündür. (5-50-300 Amper, 6-15-50-250 Amper vb).
Pensampermetre İle Akım Ölçümü
Bir ampermetre ile akım ölçmek için seri bağlanır. Pensampermetre ise devreye müdahale etmeden manyetik alan etkisi ile prob kullanmadan ölçüm yapar. Pensampermetrelere iki ayrı giriş kablosu ile harici bağlantı yapılabilir. Böylece istenildiği zaman güvenli bir şekilde gerilim de ölçülebilir.
Ölçülen gerilim değeri, akıma ait taksimattan okunabildiği gibi ayrı taksimatlı olanlar da vardır. Pensampermetreler ile akım dışında dışında direnç ölçümü, süreklilik testi gibi ölçümlerde yine bu cihazlar yardımıyla yapılabilir.
Pensampermetrelerin bir kısmı 1,5 Voltluk bir batarya eklenerek direnç ölçer hale getirilmiştir. Pensli avometreler bu şekilde ortaya çıkmıştır. Ohm ölçülen kadran ayrı olup ve soldan sağa doğru düzenlenmiştir. Günümüzde pensampermetre imalatı digital olarak yapılmaktadır. Böylece tüm veriler digital ekranda görülebilmektedir.
Pensampermetre Nasıl Kullanılır?
Pensampermetre kullanımı: Ölçme yaparken önce kademe yüksek bölmeye alınır. Ölçü aleti sağ elle tutulur. Yan tarafta görülen klipse basılarak çenelerin açılması sağlanır. İçerisinden akım geçen iletken çenelerin içine alınarak klips bırakılır ve çenelerin kapanması sağlanır.
Pensampermetre ile ölçüm yapılırken akım taşıyan bir kablo pensin içine alınır.
Skaladan veya LCD ekrandan akımı okunur. Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta ise, çenelerin içine kaynaktan alıcıya giden veya alıcıdan kaynağa dönen kablolardan bir tanesinin çenenin içine alınmasıdır. İki kablo da alınırsa, iki kablodaki akım yönleri birbirine zıt olduğu için ölçü aleti sıfırı gösterir.
Pensampermetre Seçimi
Dijital ölçü aletleri çok hassastır. Seçimi yapılacak pensampermetrenin güvenilirliği ve kalitesi büyük önem teşkil eder. Uygulamaya göre ölçüm yapılacak akım ve gerilim seviyelerine göre bir pensampermetre seçilmelidir.
Kaçak akım göz önünde bulundurulmalıdır. Ölçüm bölüm ve alanlarına göre uygun klamp çapı ve şekli seçilmelidir. Ölçüm cihazı, True RMS ölçüm yapıyorsa daha doğru ve hassas ölçüm yapılıyor demektir. Gerilim seviyelerine göre doğru seçilmelidir. CAT koruma seviyesinin belirlenmesi açısından önemlidir. Pensampermetre fiyatları da modeline kalitesine, markasına göre değişmektedir.
Mesut Demir der ki
Çok faydalı bir yazı, teşekkürler.