Kondansatör Çeşitleri Nelerdir ve Özellikleri
Kondansatör çeşitleri: Elektronlar kutuplanarak elektrik yükü depolama özellikleri vardır. Bir yalıtkan malzemenin iki metal tabaka arasına yerleştirilmesiyle oluşturulur. Bu elektrik elektronik devre elemanına kondansatör denir.
Kondansatör sembolü “C”, birimi “Farad”dır. Kondansatörlerin çeşitli amaçlar için kullanım alanları vardır. Elektrik enerjisini plakaları arasındaki depolayabilirler. AC akımı geçirip DC akımı engellemek, faz kayması oluşturmak ve reaktif gücü depolayabilmek olarak sıralanabilir.
Kondansatörler kutuplu ve kutupsuz olarak iki farklı çeşitte üretilmektedir. Kutupsuz kondansatör uçları kutuplanmamış, kutuplu kondansatörlerde ise kutuplanmıştır. Kondansatörlerin iki çeşidi vardır. Bunlar, sabit ve ayarlanabilen kondansatörlerdir. Buna göre kondansatörler içerisinde kullanılan yalıtkan (dielektrik) cinsine göre çeşitlendirilir.
- Sabit değerli kondansatörler
- Ayarlı (değişken) kondansatör
Sabit Kondansatörler
Değeri sonradan değiştirilmeyen kondansatörlerdir. Sabit kondansatör çeşitlerinin sağladığı kapasitör değeri üretilirken belirlenmiştir. Bu kapasitör değeri kullanıcı tarafından değiştirilemez. Sabit kondansatörler, yapılarında kullanılan dielektrik maddenin cinsine göre adlandırılır.
Sabit Kondasatör Çeşitleri
- Elektrolitik kondansatör,
- Tantal kondansatör,
- Plastik kondansatör,
- Kağıt kondansatör,
- Mika kağıtlı kondansatör,
- Trimer kondansatör,
- Seramik kondansatör,
- Plastik film kondansatör,
- Mika kondansatör,
- Smd kondansatör,
- Polyester kondansatör,
- Süper kondansatör.
Elektrolitik Kondansatör
Polarize tipte (kutuplu) kondansatörlerdir. Yüksek kapasite değerlerini sağlayabilirler (çoğunlukla 1µF ve üzeri). Silindirik yapıdadırlar. Sıklıkla güç kaynağı devreleri ve ses devrelerinde ayırma (decoupling) gibi düşük frekans işlerinde kullanılırlar. SMD devre kartının yüzeyine lehimlenir. Ya da (through-hole) devre kartındaki deliklere lehimlenecek tipte çeşitleri vardır.
Tantal Kondansatör
Elektrolit kondansatörler gibi tantal kapasitörler de kutuplu yapıdadır. Boyutlarına oranla yüksek kapasite değerleri sunabilirler. Tantal kapasitörlerin ters gerilime toleransları çok düşüktür. Yüksek dalgalanma akımları ve gerilimlerine maruz kaldıklarında veya yüksek stres altında patlayabilirler. Bu kapasitörler de SMD ve standart tipte üretilebilirler. Tantal kondansatörlerin kapasite değerleri 0,1 mikrofarad ile 68 mikrofarad arasında değişmektedir.
Plastik Kondansatör
Plastik kondansatörlerde dielektrik olarak;
- yalıtkan kısımlarında polyester, polipropilen, polikarbonat levhalar
- iletken kısımlarında alüminyum levhalar kullanılır.
Plastik kondansatörlerin kapasite değerleri kararlı, izolasyon dirençleri yüksektir. Plastik kondansatörlerin kapasite değerleri 220 pf ile 0,33 mikrofarad arasında değişmektedir. Sinyal ve filtreleme devrelerinde kullanılırlar. Kutupsuz olarak imal edilirler.
Kâğıtlı Kondansatör
İki tane metal tabakadan oluşan kağıtlı kondansatörler, iletken yüzeylerden meydana gelir. Metal tabakaların aralarında dielektrik olarak emprenye edilen izole kâğıt kullanılır.
Kağıtlı kondansatörler, yalıtkanlık kalitesini arttırmak için parafin maddesi emdirilmiştir. 0,01 mm kalınlığındaki kağıdın iki yüzüne 0,008 mm kalınlığında kalay veya alüminyum plakalar yapıştırılarak üretimleri yapılır. Kağıtlı kondansatörler, kuru kağıtlı, yağlı kağıtlı, metalize kağıtlı gibi modelleride vardır
Metal-Kâğıtlı Kondansatörler (MP-kondansatör)
Bu kondansatörlerde kağıt üstüne basınç yoluyla ince alüminyum veya çinko kaplanmıştır. Bu sistemle kondansatörler küçük boyutlu üretilir. Ama yüksek kapasiteye sahiptir. Metal-Kâğıtlı kondansatörlerin çalışma gerilimleri 100 ila 700V arasındadır. Kapasiteleri 1 nanofarad -20 mikrofarad arasında üretilir.
Seramik Kondansatör
Şekillerinden dolayı aynı zamanda mercimek kondansatör de denir. Ses ve RF devrelerinde kullanılır. Pikofaraddan 0.1 mikrofarada kadar kapasitelere sahiplerdir. Seramik kondansatörlerin enerji kayıpları düşüktür. Enerji kayıpları düşük olduğu için yüksek frekanslı devrelerde kullanılabilirler. Ucuz ve güvenilir olmalarından dolayı en sık tercih edilen kondansatörler arasında yer alırlar
Plastik Film Kondansatör
Yalıtkan olarak polikarbonat ve polyester gibi plastik maddeler kullanılır. Plastik film kondansatörler sinyal ve filtreleme devrelerinde kullanılır. Kutupsuz olarak imal edilirler.
Mika Kondansatör
Günümüzde çok fazla kullanılmasa da, yüksek stabiliteye sahiptir. Mika kondansatörlerin frekans karakteristik değeri yüksektir. Bunun için rezonans ve yüksek frekanslı devrelerde kullanılabilir. Maksimum 1000pF civarında kapasiteye sahiptirler. Mikalı kondansatörlerin ölçme ve yüksek frekans tekniği için yalıtkanlıkları vardır. Kutupsuz olarak imal edilir. Gümüş kaplanmış mikalı ve alüminyum folyo ile kaplanmış kondansatör çeşitleri vardır.
Trimer Kondansatör
Kapasite değeri bir tornavida aracılığıyla değiştirilebilen kondansatörlerdir. Ekipmanların kalibrasyonu için kullanılırlar. Hassasiyet ve toleransları oldukça düşüktür. Böyle olduğu için genellikle tercih edilmezler. Çoğunlukla en düşük 0.5 – 10pF ve en yüksek 1 – 120pF arasında değişebilen kapasiteye sahip tipleri vardır.
SMD Kondansatör
Günümüzde yüzey montajlı elamanlar (SMD) oldukça yaygınlaşmıştır. Seramik ve mika kondansatöre uygun yapıda fakat daha küçük bir şekilde üretilirler. SMD kondansatör küçük elektronik devrelerde, plaketin bakırlı yüzeyine montajları yapılır. Küçük gövdeli olduğu için lehimlenmesi zordur. SMD (Surface Mounted Device) kondansatörler cep telefonu, video bilgisayar vs aletlerde kullanılır.
Polyester Kondansatör
Dielektrik madde olarak polyester kullanılan kondansatörlerdir. Kapasite değerleri 220 pikofarad ile 0,33 mikrofarad arasında değişebilir.
Süper Kondansatör
Süper kondansatörler ultra kondansatör olarak ta bilinir. 12kF (=12.000 Farad) gibi çok yüksek kapasite değerlerine sahip olabilen kondansatörlerdir. Bir elektrolitik kondansatörün depoladığı enerjinin 10 ile 100 katı kadarını depolarlar.
Bu kapasiteyi elde etmek için dielektrik malzeme yerine ikili mekanizmaya sahiptirler. Bunlardan birisi elektrostatik, diğeri de elektrokimyasal prensip ile çalışır. Süper kondansatörler şarj edilebilir bataryaların yerini alması için tasarlanmıştır. Elektrikli araçlarda rejeneratif frenleme ile üretilen enerjiyi depolamada kullanılırlar.
Alçak Gerilim Güç Kondansatörleri
İşletmelerin endüktif yüklerinin reaktif etkilerini dengelemek ve reaktif sınırlar içerisinde kalmasını sağlamak amacıyla kompanzasyon sistemlerinde kullanılan devre elemanlarıdır. Monofaze ve trifaze olarak farklı kapasitelerde kondansatör vardır. Alçak gerilim güç kondansatörleri, reaktif güç kontrol röleleri ile birlikte kullanılır.
Bu güç kondansatörleri, kompanzasyon esnasında olumsuz koşullara uygun olarak tasarlanmıştır. Böylece aşırı basınç ve sıcaklıklara karşı kondansatörlerin patlaması engellenmektedir.
BENZER YAZILAR
hüseyin der ki
10-45 polyester vatlı tirimer elinizde varmı
admin der ki
Hayır, maalesef malzeme satışımız yok.
serdar der ki
kutupsuz kondansatör yerine kutuplu kondansatör kullanırsak ne olur
admin der ki
AC gerilimde kutupsuz kondansatörler, DC gerilimde kutuplu kullanılır. Yüksek frekanslı yerlerde kutupsuz kullanılır. kutupsuz kondansatör yerine kutuplu kondansatör kullanırsanız yeterli verimi alamasınız. Kondansatör ters tepebilir.
Hakan der ki
Merhaba
100UF16V alumnium kondansatör yerine Normal kağıtlı kondansatör kullanabilirmiyiz herhangi bir değerde değişiklik olurmu?
admin der ki
Tabi olur. Kullanıldıkları yerlere göre kondansatör değişir. Kondansatör çeşitlerinde bu konular anlatılmıştır. İncelemenizi tavsiye ederim.
Metin der ki
Iyi aksamlar bana bir adet varyabl lazim.nasil bulabilirim.yardimci olursaniz sevinirim
admin der ki
Çağlayan da Perpa iş merkezinde elektronik malzemesi satan dükkanlarda bulabilirsin.
mustafa der ki
selam adminim bir sorum olacakti benim,ben akuden amfiye elektirik almak icin araya condansator koydum baglanis sekli kollaydi ama kafam karisti,ekudeki artiyi cektim condansatorun artisina ve condansatorde eksi ucuna koplo baglayip bir metale eksi ettim ve bir ane kucuk bir vida daha var o ne icin bilmiyorum onuda topraklama yaptim ama rem ola bilir mi o radyodan gelen?
admin der ki
Kullandığın kondansatör çeşidi nedir? Topraklama olabilir.