Kondansatör ve Direnç Renk Kodları

Kondansatör ve direnç renk kodları: Kondansatör renk kodları; kondansatörlerin çalışma gerilimi ve kapasite değeri fazlalaştıkça gövde boyutları büyümektedir. Büyük gövdeli kondansatörlerin üstünde çalışma voltajı ve kapasite değeri rakamlarla belirtilir.

Elektrolitik kondansatörlerdeki gibi kondansatör değerleri, üretici firmalar tarafından üzerine  etiketlenir veya kondansatörün üzerine işaretlenen rakam ve renk kodları ile belirtilir.

Not: Enerji verimliliği sağlamak için kondansatör seçimi iyi yapılmalıdır. Aşağıdaki tabloda direnç değerleri ve renk kodları verilmiştir.

• *1ppm=10‾⁶ kapasite birimidir.
• “+”ppm = Sıcaklık arttıkça kapasite de artar.++
• “-“ppm = Sıcaklık arttıkça kapasite de küçülür.

Seramik kondansatörlerin renk kodları aşağıdaki şekildeki gibidir. Renk kodlamasında bulunan değer, pf cinsindendir. Renklerin rakamsal karşılığı vardır. Gövdede bulunan renkler üstten aşağıya veya soldan sağa doğru okunarak kapasite değeri bulunur.

Üç Renk Bandıyla Yapılan Kodlama

• 1. bant (A): Sayı,
• 2. bant (B): Sayı,
• 3. bant (C): Çarpandır.

Dört Renk Bandıyla Yapılan Kodlama

• 1. bant (A): Sayı,
• 2. bant (B): Sayı,
• 3. bant (C): Çarpan,
• 4. bant (D): Toleranstır.

Beş Renk Bandıyla Yapılan Kodlama

• 1.bant (A): Sayı,
• 2. bant (B): Sayı,
• 3. bant (C): Çarpan,
• 4. bant (D): Tolerans,
• 5. bant (E): Çalışma gerilimidir.

Örnek:

Gövdesi üzerindeki renk bantları Kahve (A), siyah (B), sarı (C), siyah (D), kırmızı (E) olan kondansatörün kapasitesini bulalım.

Çözüm:

100 000 pf= 100 nF = 0,1 µf ± % 20/200 V

Örnek:

Gövdesi üzerindeki renk bantları turuncu (A), beyaz (B), kahve (C), altın (D), kahve (E) olan kondansatörün kapasitesini bulalım.

Çözüm:

390 pf ± % 5/100 V

Örnek:

Gövdesi üzerindeki renk bantları sarı (A), mor (B), turuncu (C), kırmızı (D), kahve (E) olan kondansatörün kapasitesini bulalım.

Çözüm:

47 000 pf ± % 2 / 100 V

Altı Renk Bandıyla Yapılan Kodlama

• 1. bant (A): Sayı,
• 2. bant (B): Sayı,
• 3. bant (C): Çarpan,
• 4. bant (D): Tolerans,
• 5. bant (E): Çalışma gerilimi,
• 6. bant (F): Sıcaklık katsayısıdır.

Örnek:

Üzerinde turuncu, siyah, turuncu, kahverengi, kırmızı, mor renkleri bulunan kondansatörün kapasitesini bulalım.

Çözüm:

Turuncu: 3, Siyah: 0, Turuncu: 3, Kahverengi: ±% 1, Kırmızı: 200 volt, Mor:-750.10-6/°C

Kondansatör: 30.000 pf ± % 1 / 200 V = 30 nf ± % 1 / 200 V

Elemanın sıcaklığa göre kapasite değiştirme katsayısı: -750.10 -6 /°C

Tantal Kondansatör Renk Kodları

Tantal kondansatörler iki biçimde kodlandırılır. Birinci tip tantal kondansatörlerde  birinci ve ikinci renk, standart renk tablosundan okunur. Ortadaki çarpan yuvarlağıdır. Bununla çarpılır. Son renk voltaj renkleridir. Değerleri ise;

• sarı renk kodu 6.3V,
• yeşil renk kodu 16V,
• mavi renk kodu 20V,
• gri renk kodu 25V,
• beyaz renk kodu 3V,
• siyah renk kodu 10V,
• pembe renk kodu 35V‟ tur.

İkinci tip tantal kondansatörlerde işaretli çizgili taraf pozitif bacağı gösterir. Üst rakam mikro farad (μf) olarak sığayı (kapasiteyi), alt rakam ise voltajı gösterir.

Polyaster Kondansatörlerde Renk Kodları

Kod programı ile beş tane şeritten ilk ikisi standart renk kodundan okunur ve pf değerindedir. Üçüncü şerit çarpandır, dördüncü şerit tolerans, beşinci şerit voltajdır. Tolerans; siyah renk kodu % 20, beyaz renk kodu %10, yeşil renk kodu % 5‟tir. Voltaj; kahverengi renk kodu 100, kırmızı renk kodu 200, sarı renk kodu 400 volt anlamındadır.

Direnç Renk Kodları

Sabit dirençlerin ohm değeri, üretim yapıldıktan sonra yerleştirilmiş olan renk bantlarıyla bulunur. Direncin değeri, ölçü aleti kullanmadan, renk bantları yardımıyla belirlenebiliyor. 4 ve 5 renk bantlı direnç imalatı yapılabilir. Direnç renk kodları programı ile direnç üstündeki renkler okunur. Böylece direncin değeri ve toleransı belirlenir. Aşağıdaki çizelgede direnç renk kodları tablosu ve renklere karşılık gelen sayılar verilmektedir.

100 KΩ’ luk direncin 5  ve 4 renk olarak renk kodları verilmektedir.

Direnç Renk Kodları Örnekler

• 1-Renk= Turuncu=3
• 2-Renk= Turuncu=3
• 3-Renk= Beyaz=9
• Çarpan = Siyah =10²
• Tolerans= Kahverengi=%1 Sonuç= 339Ω, Tolerans %1

Önemli bilgi: 1. renk bandı kenara daha yakındır. Hata payı (tolerans) bandı, diğer renk bantlarından biraz daha uzaktadır.

Direnç üzerindeki renkleri değerlendirdiğimizde A, B, C, D ve T sırasına göre gidilmelidir. Direnç renk kodları hesaplama programı ile bu sıralamaya göre yapılacaktır. Hesaplama sonucu, elde edilen direnç değeri Ohm (Ω) olarak bulunacaktır. (10°=1 ‘dir.)

Metal Film Dirençte

Karbon Direnç

Değeri Üzerinde Yazılı Dirençler

Bazı üreticiler renk kodu yerine direnç değerlerini yazarlar. Bunlardan bazıları doğrudan direnç değerini ve toleransını gösterir. Bazıları da harf kodu kullanırlar.

Direnci gösteren harfler

R = Ohm(Ω), K = Kilo Ohm(KΩ), M = Mega Ohm(MΩ)

Tolerans harfleri: F = ±%1, G = ±%2, J = ±%5, K = ±%10, M = ±%20

Kodlama 3 Biçimde Olur

1- 1000 Ω’ a kadar olan dirençler için R harfi kullanılmaktadır.

Kodlama 3 adımda yapılmaktadır

1. R ‘den önce gelen sayı “Ω” olarak direnci gösterir.
2. R ‘den sonra gelen sayı direncin ondalık kısmını gösterir.
3. En sonda olan harf toleransı gösterir.

Örnek

6R8J = 6.8 ±%5 Ω R45G = 0.45 ±%2 Ω 2- 1KΩ ‘dan 1MΩ ‘a kadar olan dirençler için “K” harfi kullanılmaktadır.

Örnek

3K0K = 3±%10 KΩ 2K7M = 2.7±%20 KΩ 3- 1MΩ ‘dan yukarı dirençlerde ise “M” harfi kullanılmaktadır.

Direnç Standartı

Tabloda görüldüğü gibi, dirençler standart değerlerde üretilir. Tolerans yüzdeleri, “E” seri numarasından anlaşılır. İhtiyaca göre bu dirençlerin 10, 100, 1000 katları alınır.

 

 

 

BENZER KONULAR

Kondansatör Çeşitleri

Direnç Çeşitleri