• Birinci navigasyona geç
  • Skip to main content
  • Birinci sidebar'a geç

ELEKTRİK REHBERİNİZ

ELEKTRİK HAKKINDA ARADIĞINIZ HER ŞEY...

  • Elektrik Nedir?
  • Elektrik
  • Elektrik Motorları
  • Elektrik Sigortası
  • Elektrik Trafoları
  • Elektronik
  • İlk Yardım
  • İzolatör
  • Jeneratör
  • Kompanzasyon
  • Paratoner
  • Topraklama
  • Site Haritası
  • Hakkımızda
  • İletişim

Kompanzasyon Hesabı

23 Aralık 2013 By admin 14 Yorum

Kompanzasyon hesabı yapılırken, sistem üzerindeki yüklerin karakteristik değerleri bilinmelidir. Kompanzasyon sistemi ölçümlerinin bilinmemesi, kompanzasyonun hatalı olmasına sebep olabilir. Kompanzasyon çeşitleri olmasına karşın hesaplama aynı formül üzerinden hesaplanır.

Kompanzasyon Hesabı Nasıl Yapılır?

Kompanzasyon hesaplama iki şekilde sağlanabilmektedir.

  • Değişmeyen reaktif güçlerde, aktif enerji tüketimini sağlamaktır.
  • Belli bir miktar tüketilen aktif enerjide, reaktif enerji tüketimini engellemektir.

Yapılması gerekenler, belli bir miktar tüketilen aktif enerjide, reaktif enerji tüketimini engellemektir. Çünkü reaktif oranı düşürmek için aktif enerji harcamanın, ceza ödemekten farkı kalmayacaktır. Önemli olan gerekli enerji verimliliği sağlanarak enerji harcanmalı, harcanırken de reaktif güç dengesi sağlanmalıdır.

GÜÇ ve GÜÇ KATSAYISI

Aktif Güç(P)

Aktif güç nedir? Gücün  her an farklı değer aldığı hallerde iş gören, yararlı olan gücün ortalama değerine alternatif akımda aktif güç (etkin güç) adı verilir. Alternatif akımda güç denildiği zaman anlatılmak istenen aktif güçtür. Birimi wattır.

P=U . I . Cos φ

Aktif güç U gerilim vektörü ile I . Cosφ  akım vektörünün çarpımına eşittir. Akımın da iki vektörü olduğu unutulmamalıdır.

Ia = I . Cosφ  bileşen faydalı akım, Ir = I . Sinφ ise reaktif iş yapmayan bileşendir.

Omik (Saf Direnç) devrelerde Cosφ =1 dir. Bundan dolayı omik devrelerde aktif güç vardır ve P = U . I’ dır. Endüktif ve kapasitif devrelerde Cosφ = O ’dır. Endüktif ve kapasitif devrelerde aktif güç  P=O’dır.

Reaktif Güç (φ)

Reaktif güç nedir? Devrede ortalama değeri sıfır olan güce reaktif güç adı verilir. Ortalama değeri sıfır olduğu için yararlı bir iş görmez. Alıcı, çeyrek periyotta sistemden enerji alır ikinci çeyrek periyotta ise aldığı gücü yeniden şebekeye geri verir.

Sinüsiodial sinyal

  Bir periyotluk sinüsoidal sinyal

  •  1. bölgede sistemden güç alınır.
  •  2. bölgeden alınan güç sisteme geri verilir.

Kısaca  U . I Sinφ çarpımına reaktif güç adı verilir. Q harfi ile gösterilir. Birimi VAR’dır.

VAR: Volt-Amper-Reaktif

Omik devrelerde φ = O olduğun için Sinφ = O ’dır. Bu devrelerde reaktif güç (sıfır) O ‘ dır.

Endüktif devrelerde  φ = π / 2 olduğu için reaktif güç φ> 0’dır.

Kapasitif devrelerde  φ= π /2 olduğu için reaktif güç φ<0’ dır.

Reaktif Güç Hesabı

Reaktif güç hesaplaması;

φ=S*Sinφ

Reaktif Güç , fazın görünen gücü ile Sinφ (Reaktif Güç Çarpanı) çarpımına eşittir. Görünen güç yerine akım ile gerilim çarpımını alırsak aktif güç,

φ=I*U*Sinφ

Reaktif güç, fazın akım, gerilim ve Sinφ (Reaktif Güç Çarpanı) çarpımına eşittir. Sinüs değeri, Cosinüs ve Tanjant değerlerinin çarpımına eşit olduğu düşünülürse,

φ=I*U*Cosφ*Tanφ

Eğer sadece aktif ve görünen güç değerleri elde edilebiliyorsa reaktif güç,

φ*φ=S*S – P*P  formülüyle de hesaplanabilir.

Sonuç olarak bir şekilde ölçümü alınmış olan akım, voltaj, cosφ, sinφ, tanφ, S, P değerlerinden φ (reaktif güç) elde edilir. Her fazın reaktif gücü ayrı ayrı bulunmalı ve bu yüklerin hangi durumlarda meydana geldiği mutlaka tespit edilmelidir. Toplam reaktif güç değeri de 3 fazın reaktif güçlerinin toplamına eşit olur.

φ toplam=φr+φs+φt

Güç ölçme yapılırken sistemde kondansatör bulunmamalıdır. Sistemde bir reaktif güç kontrol rölesi çalışırken, normalde sisteme kondansatör girer veya çıkar. Bu durumda, sistemin çektiği reaktif güç değerlerini bulmak olanaksız olabilir.

Görünür Güç (S)

Aktif gücü dirençler, reaktif güçleri, endüktif ve kapasatif devreler çekerler. Eğer bir devrede hem direnç hemde reaktanslar varsa bu devrede hem aktif hemde reaktif güç beraber çekilir. Bu devrelerde güç, akım ve gerilimin çarpımına eşittir. Bu güce görünen yada görünür güç denilmektedir.

S = U . I          Birimi Volt Amper (VA)dir.

  • S =  Görünür güç (VA)
  • U=  Gerilim (volt)
  • I =  Akım (Amper)

Güç Üçgeni

Ortalama (aktif), reaktif ve görünür güçler arasındaki geometrik bağıntıyı gösteren üçgene güç üçgeni adı verilir. Bilindiği üzere, endüktif bir devrenin uçlarına bir gerilim uygulandığı zaman devre, geriliminden geri fazda bir akım çeker.

enduktif devre

Endüktif devrede akım ve gerilim        Endüktif devrede güç üçgeni

Kapasitif devreler de ise devrenin uçlarına gerilim uygulandığı zaman, devre geriliminin ileri fazda bir akım çeker.

kapasitif devre

Kapasitif devrede akım ve gerilim   Kapasitif devrede güç üçgeni

Üçgenden de anlaşıldığı gibi S² = P² + Q² dir.

Güç Katsayısı

Güç katsayısı nedir? Gerilimle,”I” akımı arasındaki açının (zaman açısı) kosünüsüne güç faktörü (Cosφ) denir.

Akım gerilim arasındaki açı (Cosφ)

Bazı açıların sinüs ve cosinüs değerleri. Tabloda görüldüğü gibi açı büyüdükçe (Cosφ) değeri küçülür. Açı küçüldükçe cosφ değeri büyür.

kompanzasyon

Kompanzasyon Kondansatör Hesabı 

Kompanzasyon hesaplama programı ile hesaplama yöntemleri;

  • Tablolardan faydalanarak gerekli kondansatör gücünü hesaplayabiliriz. Sistemin aktif gücünün bilinmesi yeterlidir.
  • Tesiste aktif ve reaktif sayaçlar varsa kondansatör gücünün hesaplanması,
  • Tesiste aktif sayaç, ampermetre, voltmetre varsa kondansatör gücünün hesaplanması,
  • Tesiste ampermetre, wattmetre, voltmetre varsa kondansatör gücünün hesaplanması.

Güç Hesabı

Kompanzasyon sistemi kurulması sonucu, devreye bağlanan kondansatörlerin akımı, devreden çekilen akımın reaktif bileşenini azaltacağı için açıyı küçültür. Bu durumda da Cos φ değeri büyür.

  Kapasitif akım ile cosφ açısının küçülmesi

 P= U.I. cosφ (W) Aktif Güç
Q= U.I. sinφ (VAR) Reaktif Güç
S= U.I (VA) Görünür Güç

Örneğin: 120 Volt 50 Hz’lik kaynaktan 8 Amper ve 720 Watt çeken motorun,

  1. Görünür gücünü,
  2. Güç katsayısını,
  3. Faz açısını,
  4. Kör gücünü (reaktif gücünü) hesaplayalım

Çözüm:

  1. S= U . I = 120 . 8 = 960 VA (Görünür gücü).
  2. P= 720  P = U . I . cosφ  W  (Aktif güç)     cosφ = 720/120 . 8 = 0,75 (güç katsayısı).
  3. cosφ=0,75 ise   φ =  41,4°                   sin = 41,4°= 0,66 (faz açısı).
  4. Q = U . I . sinφ(Reaktif güç) = 120 . 8 . 0,66 = 633,6 (kör güç veya reaktif güç).

Örneğin: Gerilimi 220 volt olan bir fazlı alternatöre güç kat sayısı 0,90 olan bir yük bağlandığında çekilen akım 50,5 amper olmaktadır. Yükün aktif, reaktif ve görünür güçlerini bulalım. cosφ değeri 0.90 olan açının sinφ değeri 0.43’tür.

Çözüm :

  1. S = U . I =220 . 50,5 =11110 VA
  2. Q = U . I . sinφ = 220 . 50,5 . 0,43 = 4777,3 VAR
  3. P = U . I . cosφ = 10000

Örneğin: Gücü 10 kw ve gerilimi 220 V olan bir fazlı alternatör güç kat sayısı 0,90 olan bir yük bağlandığında çekilen akım,

Çözüm:

I = P/ U .cosφ  = 10.000/ 220 . o,9 = 50,5 Amper olur.

Toplam yük üzerinden kompanzasyon kondansatörleri gücü hesaplama en sık kullanılan bir yöntemdir.

Örnek: Bir tesisin aktif gücü 50 kW, cosφ=0,65 dan 0,90’a yükseltilmek isteniyor. Bunun için gerekli olan kondansatörü seçelim.

P= 50.000 W

Cosφ1=0,65 φ1=49,5

Cosφ2=0,90 φ2=25

Qc=P. (tanφ1- tanφ2)

Qc=50. (1.17-0,46)

Qc =35,5 kVAR  kompanzasyon kondansatör hesabı bulunur.

Kondansatör Güç Seçimi

Gerekli kondansatör gücünün tayini için tesisin cos φ’sinin ve kurulu aktif gücünün bilinmesi gerekir. Tesisin cos φ ’si pratik olarak faturalardan bulunur. O dönemde harcanan aktif ve reaktif enerji bilindiğine göre; tan φ = Harcanan reaktif enerji/aktif enerji buradan cos φ bulunur. Tesisin kurulu aktif gücü ise, tesisteki tüm alıcıların (motorlar, aydınlatma elemanları, fırın rezistansları vb) etiketleri üzerindeki güçler toplanarak belirlenir.

Örneğin: Tesisin aktif gücü 60 kW cos φ = 0.68 olsun. Hedef cos φ ‘yi 0.95’e çıkartmaktır. Bunun için aşağıdaki k değeri hesaplama tablosundan faydalanarak k değerini bulup aktif  güçle çarparak Kvar olarak kullanılacak kondansatör değeri bulunur. Bunu  formülle gösterirsek;

Qc= P.K Tablo dan k değeri 0.75 bulunur. Qc= 60. 0,75= 45 kVAR bulunur.

k değeri hesaplama tablosu
Kompanzasyon pano devre elemanları seçim tablosu

 

Benzer Konular

  • Güç Katsayısı ÖlçmeGüç Katsayısı Ölçme
  • Tristörlü KompanzasyonTristörlü Kompanzasyon
  • Kompanzasyon Kondansatör Hesabı Nasıl Yapılır?Kompanzasyon Kondansatör Hesabı Nasıl Yapılır?
  • Kompanzasyon ÇeşitleriKompanzasyon Çeşitleri
  • Şönt ReaktörüŞönt Reaktörü
  • Kompanzasyon Panosu Nedir?Kompanzasyon Panosu Nedir?
Sovrn

Kategori:Kompanzasyon

Okuyucu Etkileşimi

Yorumlar

  1. özcan der ki

    15 Ağustos 2015 ile 11:19 pm

    tesekkurler bılgılerımı tazeledım bırde kondaasstor adedını falan yazsaydınız ıyı olur du saygılarımla

  2. Münür der ki

    10 Haziran 2016 ile 2:57 pm

    7.5 kw bir motora kaç kwar kondansatör lazım

  3. admin der ki

    16 Haziran 2016 ile 9:54 pm

    Formül ile hesapla

  4. Furkan demirkaya der ki

    23 Haziran 2016 ile 2:29 pm

    Bir fazlı alternatif akım ile beslenen 3 adet 1.5 w lık 0.75 güç katsayili asenkron motor ve 1 adet 5kw lık ısıtıci kullaniliyor;buna göre aktif ve reaktif gücleri ne olur

  5. admin der ki

    23 Haziran 2016 ile 7:46 pm

    Fomül ile yerlerine koyup hesaplıyabilirsiniz.

  6. Korkut der ki

    09 Temmuz 2016 ile 7:49 pm

    Admin cos sin hesaplamaicin kolay bir yöntem.varmı

  7. admin der ki

    16 Temmuz 2016 ile 4:18 pm

    Başka bir yöntem bilmiyorum.

  8. Simon der ki

    20 Temmuz 2016 ile 9:50 pm

    Kompanzazyon panosunda kondansatorun arizasi nasil anlasilir

  9. admin der ki

    20 Temmuz 2016 ile 10:11 pm

    “Kondansatör Nedir?” konusunda Kondansatör Sağlamlık Kontrolü başlığı yazılmıştır. Oradan inceliyebilirsiniz.

  10. Bostancı Ömer der ki

    13 Ekim 2016 ile 3:29 pm

    Allah hayırla mükâfatlandırsın.

  11. Mustafa aleyya der ki

    16 Ekim 2017 ile 12:34 pm

    310 KW Lık bir tesise kaç kWlar lık kompanzasyon panosu koymam lazım teşekkürler

  12. admin der ki

    17 Ekim 2017 ile 10:32 pm

    Tesisin ortalama cosfisi kaç, cosfiyi kaça yükseltmek istiyorsun.Bu değerler olmadan kondansatör hesaplaması yapılamaz. Kompanzasyon hesabında pratik olarak k değerini gösteren çizelgeyi konumuzun içerisine ilave ettim. Oradan yararlanarak hesaplayabilirsiniz. İyi çalışmalar.

  13. İsmet der ki

    20 Kasım 2017 ile 9:48 am

    600 kw lık bi GES imiz mevcut ama hem reaktif den hem kapasitifden cezaya giriyorum ne yapsak bi türlü engelleyemedik bana yardımcı olur musunuz ne yapmam gerekiyor acil. Teşekkür ederim

  14. admin der ki

    21 Kasım 2017 ile 12:08 pm

    işletmelerin harcadıkları endüktif enerji, aktif enerjinin en fazla %33’ü; kapasitif enerji de aktif enerjinin en fazla %20’si kadar olabilir. Ölçüm cihazı bağlayarak, sürekli takip ederek sorunun nerede olduğu çözülür. Size şunları yapın da diyemiyorum. Neleri yaptığınızı bilmiyorum. Mutlaka gerekli işlemleri yapmışsınızdır. Ama gözden kaçan bir şey var. En iyisi profesyonel birisinden yardım almanız.

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Birincil kenar çubuğu

Son Yazılar

  • Koaksiyel Kablo Nedir?
  • Rezistans Nedir?
  • Step Motor Sürücü Nedir?
  • Stroboskop Nedir?
  • Takometre Nedir?
  • Step Motor Sürücü Çeşitleri?
  • DC Motor Sürücü Devresi
  • Güneş Enerjisi Nedir?
  • Nükleer Enerji Nedir?
  • Topraklı Priz Nedir?

Son Yorumlar

  • Suyun Elektrolizi için Levent
  • İlk Yardım Çantası Nedir? için Ferhat GÜNDOĞDU
  • Kompanzasyon Panosu Nedir? için admin
  • Kompanzasyon Panosu Nedir? için coskun
  • Alternatör Nedir? için admin

Copyright@elektrikrehberiniz.com

  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • Site Haritası
  • İletişim