AC Motor Hız Kontrol Devresi
AC motor hız kontrol devresi: Asenkron motorların kutup sayısı ve frekansı değiştiğinde hızı da değişir (n=60.f/p’dir). sürücü de mikro işlemci elektronik elemanlar ile asenkron motor statoruna gerilim uygulanır. Bu gerilim frekans oranı motorun çalışma şartlarına bağlı olarak değiştirilir. İstenen devir ve moment elde edilmektedir.
Kafesli rotorlu ac motor hız kontrol devresi ayarı için motora uygulanan hız gerilimin frekansı değiştirilir. Bu amaçla frekans çeviriciler (ac motor hız kontrol cihazları) geliştirilmiştir. Motor hız kontrol devresi, 3 fazlı asenkron motorlar da kullanılır. Bir fazlı kondansatörlü asenkron motorlarda, frekans değiştirerek hız ayarı yapılamaz. Frekans değişimi, kondansatör devresinin reaktansını değiştireceğinden yardımcı sargı devresinin de özelliği değişir. Buna göre motor sargılarına uygulanan AC gerilimin frekansı değiştirildiğinde motor devir kontrol sayısı da değişir. Frekans arttıkça motorun hızı da artar.
Tek fazlı yardımcı sargılı daimi kondansatörlü elektrik motoru hız kontrolü gerilim üzerinden değiştirilir. Böylece devir ayarı yapılabilir.
Ancak Md = K x U² formülünden görüleceği gibi motorun momenti gerilimin karesi ile doğru orantılıdır. Gerilim azaltılırsa moment de azalır. Momentin düşmesinde sorun olmayan yerlerde bu metot kullanılabilir.
AC Motor Hız Kontrol Uygulaması
Hızla gelişen elektronik, bilgisayar teknolojisi ve güç elektroniği;
otomasyon kontrol sistemleri ve kontrol teknolojisinde yeni gelişmeler sağlamıştır. AC elektrik motorların devirlerinin kontrolü büyük önem kazanmıştır.
- AC asenkron motor da devir frekansla ayarlanır.
- DC motor da devir gerilimle ayarlanır.
AC motor hız kontrolü, DC motor hız kontrolüne göre daha zordur. Ancak DC motorların üretim ve amortisman giderleri büyüktür. DC motorların fırçalarından çıkan kıvılcımlardan dolayı patlamalı alanlarda kullanılamazlar. Halbuki AC motorların üretim ve amortisman giderleri azdır. AC motorların devir ayarları yapılırken gerilim sabit kalır. Frekansla, invertör devreleri ile ayarlanabilir.
Bundan dolayı günümüzde AC motorların devir kontrolleri daha çekici hale gelmiştir. Sanayi tesislerinde kullanılan 3 fazlı asenkron motorlar, önceleri sabit devirde çalıştırılırdı. Hız ayarlamaları mekanik olarak redüktörlü motorlar ile sınırlı yapılırdı. Günümüzde ise 3 fazlı asenkron motor hız kontrolü bilgisayar ve mikroişlemci kontrollü yapılmaktadır. Güç elektroniği, invertör devreleri ile kumanda edilmektedir. Böylece piyasada mikroişlemci hız kontrol cihazı imal edilmektedir.
V/F Oranını Sabit Tutarak Hız Ayarı
Asenkron motorun fırça ve kollektörü bulunmamaktadır. Ayrıca motor fiyatları ucuz olduğu için fazla arıza yapmadan çalışırlar. Bu motorların yaygın olarak kullanılmasına ve hız ayarının yine asenkron motorlar ile yapılmasına yol açmıştır. Endüstride kullanılan kontrollü diyotlar (tristör) asenkron motorların hız ayarı alanında yeni bir uygulama alanı açmıştır. 3 fazlı asenkron motor elektrik ile tahrikte bir uygulama alanına sahiptir. Bu durumda şönt motor karakteristikli sabit devir sayılı bir tahrik makinasıdır.
İşletme özellikleri bakımından her ne kadar doğru akım şönt motoru gibi değildir. Ancak kademeli ve sürekli devir sayısı ayar olanaklarına sahiptir. Bundan dolayı devir sayısı ayarı istenen bazı sistemlerde kullanılmaktadır.
Asenkron Motorlarda Hız Ayar Prensipleri
- Statora uygulanan gerilim frekansının ve gerilim değerinin değiştirilmesi
- Stator sargısı kutup sayısının değiştirilmesi
- Rotora bağlanan direncin değiştirilmesi ve sargılarına dış kaynaktan uygun gerilim uygulanması
Tristörlü (SCR) AC Motor Hız Kontrolü
Tristör ile doğru akım motor hız kontrolü yaygındır. Günümüzde tristörlü DA motor hız kontrol sürücüleri, reostaların yerini almıştır. Tristörlerin avantajı, reostalı yol vericilere göre enerji tasarrufu sağlar ve maliyetleri düşüktür.
Aşağıdaki devrede tam dalga doğrultma yapıldıktan sonra, 12 volt doğru gerilimle motorun hız kontrolü yapılır. Motor hızı (devir sayısı), potansiyometre ile ayarlanır. D diyodu, motor bobini üzerinden devreye dönen zıt gerilimi ortadan kaldırır. Devre, köprü tipi tam dalga doğrultmaç devresiyle beslenmelidir. Eğer regülatör devreleri ile beslenecek olursa devre çalışmaz. Doğrultucuda kondansatör bulunmamalıdır. Regülatör devreleri, şiddeti değişmeyen doğru gerilim verir. Köprü diyot doğrultmacın ise, çıkışından şiddeti değişen (gerilimin sıfıra düştüğü) gerilim elde edilir.
Triyaklı AC Motor Hız Kontrolü
Aşağıdaki şekilde olduğu gibi AC motorun triyak ile kontrol devresi bağlantı şeması ve devrenin kuruluşu verilmiştir. Bu devre ile AC seri motorların devir ayarı yapılabilir.
Kondansatörün dolma zamanı potansiyometre ile değiştirilebilir. Bu değişimde triyakın tetiklenme anı da değişir. Motordan geçen akım ayarlandığında hızı da değiştirir. Triyakın parazit sinyallerinden etkilenmemesi için iki adet filtre kullanılır. Bu RC filtresi sinyalleri üzerinden geçirerek triyakın etkilenmesini önler. Parazit önleyici bobin motora seri bağlanır. Yüksek frekanslı sinyalleri üzerinden geçirmeyerek bastırır. Motorun dönme hızı istenilen şekilde ayarlanır.
Triyak ile yapılan güç kontrol ve gerilim uygulamaları
Triyak üzerinden AC veya filtre edilmemiş DC (her alternansın bitiminde sıfır olan) akım geçirilmelidir. Normal koşullarda gate (G) tetik almadığı sürece üzerinden akım geçirmez. Ayrıca her alternans için ayrı ayrı tetiklenmelidir ki triyaka seri bağlı yük çalışmasını sürdürebilsin. Pozitif bir alternans normalde O° den başlar 180° de biter. Triyakın iletime geçirildiği noktaya bağlı olarak alternansın izin verilen bölümünden başlayan akım geçişi meydana gelir. Akım geçtiği sürece yük üzerinde gerilim düşümü olur. Yük üzerindeki gerilimin etkin değeri tetikleme açısı değiştirilerek ayarlanabilir. Yük olarak üniversal motor, ısıtıcı, kaynak makinası, havya, lamba, kontaktör vs. kullanılabilir.
Endüktif yüklerde triyakın zarar görmesini önlemek ve paraziti engellemek:
Bu amaç ile uygulama devresinde görüldüğü gibi triyaka paralel olarak bir direnç (R2) ve kondansatör (C2) bağlanır.
Triyak ile yapılan AC motor hız kontrolü gölge kutuplu, üniversal ve bir fazlı asenkron motorlarda uygulanır. Bu kontrol daha çok elektrik süpürgesi, çamaşır makinesi, el breyzi gibi üniversal motorlu cihazlarda kullanılır. Ayrıca 3 fazlı alternatif akım motorlarına yol vermede de kullanılmaktadır. Ancak 3 fazlı motorlara yol verme yönteminde, iki tristörün bir triyak yerine kullanılması daha olumlu sonuç verir.
vural kurt der ki
Jenaratör çıkışı 380. volt.olan50..hz tamam. 340 volt.cıkışta 50.hz yok.. 395.voltada..50.hz. yok. Derimki
Firakanz 50 hz Sabitleyen çihaz varmı. ARAMIYAYIM FİYATI NEKADAR CEVAP BEKLİYORUM Teşekkür ederim.
admin der ki
Frekans sabitleyen cihaz yok. Voltaj üreten her şeyde frekans vardır. Voltaj oynamalarına göre frekansta hafif oynama yapar.
Eray Çeliker der ki
Merhaba
380 V motorun frekansını değiştirebilecek bir devre var mı? Ayrıca uzaktan kumanda ile ayarlamak mümkün mü?
admin der ki
Evet var. Frekans invertör sürücü. Uzaktan kumanda ile ayarlanır. İnvertör içerisine uzaktan kumanda sisitemi cihazı bağlanarak devreye entegre edilir.
osman der ki
bu devre asenkron motor için de uygun mu
admin der ki
Uyguluyabilirsin uygundur.
Ahmet der ki
Sincap kafesli motor icin ne gibi değişiklik yapmam gerek
admin der ki
Soruyu pek anlıyamadım.
VOLKAN der ki
BİR MOTOR KADEMELİ HIZ KONTROLLÜ İSE BUNU FREKANS KONTUROLLÜ İLE Mİ ÇALIŞTIRIRIZ.
Kamil der ki
Çamaşır makinası motorunun devir ayarini nasıl bir devre ile yapabilirim yüksek maliyeti olmayan
admin der ki
Ac motorlarda frekans, Dc motorlarda gerilim kontrolü ile çalıştırırız.
admin der ki
Hazır kurulu basit devreler var. Tamircilerde çıkma bulabilirsin. Hurda toplayıcılardan temin edebilirsin.
0616 der ki
3 fazlı motor için, triyaklı devreden her kutup için 1 adet yani toplamda 3 adet mi kullanmak gerekiyor?
admin der ki
Evet
evren der ki
2500w resistans ısıtıcıya bu şemadaki tiryak uygulanabilir mi? amacım resistans suyu kaynattıktan sonra çaymatikler gibi 200w gibi bir güçle çalışıp suyu sıcak tutsun. şimdiden teşekkürler
admin der ki
İstense yapılır. Ama maliyeti fazla olabilir. Günümüzde daha az maliyet ile daha kaliteli ürünler yapılmaya çalışılmaktadır.
ali der ki
Gerilim:230 volt
Devir:2800d/d
Frekans:50Hz
salyangoz tipi fan buna bir sistem yapılabilir mi devrini arttırmak için ve nasıl yapılabilir.
admin der ki
Motoru Frekans invertör ile çalıştırıp devrini yükseltip düşürebilirsiniz.
Yener der ki
Bu devrenin beslemesini güneş pili ile yaparsak ve ac motor bağlarsak güneşi görmediği zaman ne gibi bir tepki verir daha doğrusu devre çalışırmı
admin der ki
“Güneş Pili Nedir?” başlığı altındaki yazımızı inceleyiniz. Sorularınıza orada daha geniş cevap bulacaksınız.
aykut der ki
Hocam üç fazlı asenkron motorlara arduino ile tetikleme sinyali nasıl verilir?
admin der ki
AC hız kontrol devresine yazılım olarak uyum sağlayabilirseniz arduino ile tetiklettirebilirsiniz.
erhandee der ki
Merhaba dc 220v 336w 1800 rpm motorun hız kontrolünü nasıl yapabilirim
admin der ki
Voltaj ve güce bağlı olarak hız kontrol ünitesi seçimi yapılarak hız kontrolü yapılır.
Cumali der ki
Arduıno ile 3 faz için triyakları nasıl tetikleriz? Lütfen geniş olarak anlatırmısınız
admin der ki
“Triyak nedir” ve ” Diyak nedir” başlıklı yazımızı inceleyiniz. Sorunuza daha geniş bilgi bulacaksınız.
Erhan kurnaz der ki
Çamasır makinası motoru uzum süre aynı devirde çalışmasından dolayı motorda hasar olusurmu kollektör patlarmı ? Takodaki oluşan enerjiden dolayı ???
admin der ki
Uzun çalışmadan dolayı motorda hemen hasar oluşmaz. Aşırı nemden dolayı kollektörde sargılar arası kısa devre olursa patlama olabilir.
EFE der ki
merhaba
elimde salyangoz fan var
üstündeki motor 220v 1,5KW 2800dd
ben bunu yavaşlatmak istiyorum
Piyasada 10 15 tl lik motor hız kontrol diye satılan devrelerden alsam işimi görürmü
admin der ki
Kaliteli, markalı 2kw hız kontrol ünütesi alınız. Sağlıklı bir şekilde salyangoz fan da kullanınız.
İsmail der ki
Dijital hız ayarlı el polisaj makinası motorunun hız ayarı manuele dönüştürülür mü? Masrafına değer mi?
admin der ki
Manuele dönüştürülür. masraf olmaz. Hız kontrol sürücüsüne giren kabloyu motorun girişine bağlanır. Yanlışlık olmaması için profesyonel bir elektrikçiden yardım alınız.
Nejat Güngör der ki
Ac motorlar için torklu iki yöne devir ayarlı kart bulabilirmiyiz acaba çamaşır mk motorları için
admin der ki
Evet bulunabilir.
EROL der ki
HOCAM BİLEZİKLİ MOTORLARI FREKANS İNVERTÖRLERİ İLE ÇALIŞTIRABİLİRMİYİZ
admin der ki
Evet bilezikli motorları frekans invertörü ile çalıştırabiliriz.
RIDVAN ARIK der ki
Merhaba iyi günler. Orta boy cila motoru.
0.37Kw. 2.8 Amper 0.50 Hp
D/Dk. 2800
Monofaze A. C. Motor için
Hız kontrolü için devir düşürüp yükseltmek istiyorum. Motor yatay vaziyette miline disk takılı belli kum ölçüsünde 100 240 400 600 1000 ve 3000 grid diskler takıyorum ve bu disklerde doğal taş şekillendirip parlatma yapıyorum. Taşın cinsine göre deviri 1200 yada 1400 e düşürmem gerekiyor. Bunun için n11 de hepsiburda ve gittigidiyor sitelerde satılan hız ayar cihazları 50 ila 100 tl gibi fiyatla satılan devre cihazla işimi görür mü? Nasıl bir cihazla bu işi yapmam gerekiyor?Ne önerebilirsiniz? Yardımcı olursanız memnun olurum. Selamlar. 0-532-2942603
admin der ki
Profesyonel hız ayar cihazı satanlara gidin. Sorununuzu söyleyin size sağlıklı bir çözüm bulurlar. Öyle gelişi güzel cihaz almayın.
osman der ki
slm çamaşır makinası motorunu hız kontrol devresi uygulamak istiyorum frekans düşürülerek hız azalacak fakat tok düşece tok kaybı olmadan hız devresi için ürün varmıdır öneri ve model nedir acaba
admin der ki
Şimdiki çamaşır makinalarının kendi içinde hız kontrol ünüteleri mevcuttur. Ekstradan tekrar bir işlem yapmanıza gerek yoktur.
Dc motor der ki
HOCAM BNDE ELEKTRIKLİ SÜPÜRGE MOTORU VAR. TORKU DUSURMEDEN; DEVİR SAYISINI,220 VOLTU ,48 VOLTA NASIL DUSURURUM .MALIYETI NEDIR ?TESEKKURLER.
admin der ki
Rotorun ve motorun 48 volta göre hesap edilip tellerinin ona göre sarılması gerekir. 220 volt ile çalışan sargıyı 48 volta düşürerek çalıştırmakla olmaz. Motor yanar.
Tekin Tosun der ki
Hocam tek fazlı yardımcı sargılı daimi kondansatörlü Asenkron motorun, hız kontrolünü ortam sıcaklığına göre değişecek şekilde basit bir kıyıcı devresi ile yapabilirmiyiz?
admin der ki
Tek fazlı yardımcı sargılı daimi kondansatörlü elektrik motoru Hız kontrolünü ortam sıcaklığına göre gerilim üstünden değiştirerek devir ayarı yapılabilir. Ancak Md = KxU2 formülünden görüleceği gibi motorun momenti gerilimin karesi ile doğru orantılıdır. Gerilim azaltılırsa moment de azalır.Frekans üzerinden hız ayarı yapalım desek, Frekans değişimi kondansatör devresinin reaktansını değiştireceğinden yardımcı sargı devresinin özelliği değişir.
Tekin Tosun der ki
Hocam yukaridaki devreyi yaptım. Potansiyometre ile istediğim hız ayarlamasını yapabiliyorum. Öğrenmek ve denemek istediğim şey, potansiyometre yerine herhangi bir termistör (NTC-PTC vb.) kullanarak bu hız kontrolünü yapabilirmiyim. Tork önemli değil çünkü devrin çok düşmesini zaten istemiyorum. Örneğin 1400 d/dk dönen bir tekfazlı yardımcı sargılı asenkron motorun 800 d/dk- 1000 d/dk – 1200 d/dk ve 1400 d/dk çalıştırmak istiyorum. Galiba öncelikle öğrenmem gereken şu; potansiyometre mekanik olarak değiştirilen bir direnç iken NTC’nin ısı farkı ile direnci değişmekte ise potansiyometre yerine NTC kullanmanın aynı sonucu vermesi beklenebilirmi?
admin der ki
Potansiyometre yerine NTC kullanamassınız. Her ikisinin de işlevleri ayrı ayrıdır.
metn der ki
meraba ben 220 volt redüktörlü motor bitron tipi 2 devir bu motoru kullanıyorum üzerinde nominal firakans altında voltaj etkilenmez hız dehişmez diyo bunun hızını ayar nasıl yapıla bilir
admin der ki
Frekans devrini motor, gücüne göre hız kontrol ünütesi ile yapabilirsiniz.
emre der ki
hocam triyaklı olan devre, 3 fazlı asenkron motor ile hız kontrolu devresı için uygun mudur ? direkt olduğu gibi kullanabiliyor muyuz o devreyi, yardımcı olur musunuz?
admin der ki
Hız kontrol devresinin içinde triyak, tristör gibi elemanlar vardır. Motora direk olarak bağlanıp kontrollü bir şekilde devreye alınır.